19. yüzyıl Osmanlı yöneticilerinin gerçekleştirmek istedikleri yönetim stratejilerinden birisi vergi yükünün ve dağılımının iyileştirilmesi olmuştur. II. Mahmut'un sayımı bu stratejik girişimlerin ilk pratiğidir. Fakat bu sayım Osmanlı tarihyazımında " tamamlanamadı" diye bir algıya sahiptir. Elimizdeki Evreşe Sayım Defteri, bu sayıma dair ilk örnektir. Çalışmanın odağında da bu defter vardır. Çalışmanın iki amacı vardır. Bir, Temetuat sayımlarının öncüsü olan bu sayımın niteliğini ve sistematiğini ortaya koyabilmek. İki, sayım sonuçlarına göre getirilmek istenen yeni vergi düzeninin Evreşe Sayım Defteri üzerinden okuyabilmektir.Böylece, hem kolektif vergilendirmeden bireysel vergilendirmeye geçiş hakkında bu sayımın önemli bir fikir vereceği, hem de sayımın daha sonraki süreçlere olan etkisinin anlaşılabileceği düşünülmektedir.

Bu çalışmada, nüfus, üretim ticari yaşam, eğitim ve sağlık gibi ekonomik sosyal hayatın temel alanlarıyla ilgili ayrıntılı veriler içeren İmar Meclisi Raporlarının tanıtılması hedeflenmiştir. Bu tanıtımın, ilk olarak 1845 yılı Osmanlı taşrasının ekonomik kapasitesinin ve gelişme potansiyelinin tespiti açısından ikincisi temettuat defterlerinin zengin kantitatif verilerinin anlamlandırılması açısından, ve üçüncü olarak da Tanzimat bürokratlarının değişen kalkınma anlayışının saptanması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.