Tānksūqnāme-i Īlkhān Der Funūn-i ʿUlūm-i Khaṭāʾī is one of the rarest illustrated medical books in medieval Islamic geography. It is also one of the most uncommon books translated into Persian from Chinese belonging to Cathay medicine in the Islamic world during that era. The Tānksūqnāme was translated by order of Faḍl-Allah Rashīd al-Dīn Ibn ʿImād al-Dawla Abū al-Khayr (1247-1318), after Oljeitu Khodabandeh (r. 1304 – 1317) became the ruler in 1304. One of the rarest, probably the unique copy of the Tānksūqnāme-i Īlkhān is in Ayasofya collection, Nr. 3596 in İstanbul Süleymaniye Manuscript Library. Although the work consists of four volumes/books, we only have the first one. It was copied by a scribe, Muḥammad b. Aḥmad b. Maḥmūd Qiwām (Qawwām) al-Kirmānī, in Tabrīz on 20 Shaʿbān 713/10 December 1313 during the reign of Oljeitu Khodabandeh, the eighth ruler of Ilkhanid dynasty in Persia. The first volume of Tānksūqnāme-i Īlkhān Der Funūn-i ʿUlūm-i Khaṭāʾī has chapters and illustrations on human anatomy written and drawn following the Chinese originals. The aim of this study is to present the anatomical knowledge in this book and evaluate it by comparing the classical scientific anatomical knowledge of medieval Islamic medicine.

İlk Türkçe tıp yazmaları arasında sayılan Kitâb-ı Müntehab fî't-tıbb ve 'Alâ'im-i Cerrâhîn Anadolu'da telif ve tercüme edilmiş iki önemli tıbbî yazma eserdir. Yapılan çalışmalar Abdülvehhâb bin Yûsuf ibn-i Ahmed el-Mardânî'nin Kitâb-ı Müntehab fî't-tıbb adlı eserinin 1420 yılında yazıldığını ortaya koyarken, Cerrâh İbrâhîm'in 'Alâ'im-i Cerrâhîn'in saptanabilen en erken tarihli nüshası ise 1505 tarihini taşımaktadır. Adı geçen iki eser arasında oldukça önemli bir zaman farkı bulunmasına rağmen, araştırmalarımız sırasında, birbiriyle çok benzerlik gösteren ortak bazı bölümlerin bulunduğu görülmüştür. Kitâb-ı Müntehab fî't-tıbb ve 'Alâ'im-i Cerrâhîn arasında saptanan bu oldukça ilginç ve araştırmaya değer bulguların karşılaştırılarak değerlendirilmesi bu makalenin konusunu oluşturmuştur.