2 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi
  • Onur Balci
  • Kazak Türkçesi
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar

ED-DÜRRETÜ’L-MUDİYYE Fİ’L-LÜGATİ’T TÜRKİYYE’DE GÖRÜLEN İKİ İMLA ÖZELLİĞİ VE BU ÖZELLİKLERİN KAZAK TÜRKÇESİ İLE İLİŞKİSİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2018, Sayı 46 · Sayfa: 57-66
Fi'l-Lügati't Türkiyye" gösterdiği çeşitli özellikler açısından bu dönemde yazılan diğersözlüklerden farklılıklar arz etmektedir. Her şeyden önce gramer kısmı bulunmayanve tematik bir sözlük özelliği gösteren bu eserin son bölümünün konuşma cümlelerineayrılması esere konuşma kılavuzu hüviyeti kazandırmaktadır. Memlûk Dönemisözlüklerinin tartışmalı meselelerinden biri olan ç~ş değişimi hususunda her iki şeklinde tercih edildiği eserde, dönemin diğer sözlüklerinde ve eserlerinde hiç görülmeyenveya ender rastlanan iki imla özelliği dikkat çekicidir. Bunlardan biri söz başınday; diğeri ise v türemesidir.Söz başında y türemesi e sesi ile başlayan sözcüklerde görülmektedir. Ancak budurum e sesi ile başlayan tüm sözcüklerde geçerli değildir. Bazı sözcüklerde bu türemegörülürken bazılarında görülmemektedir.Söz başında v türemesi ise o sesi ile başlayan sözcüklerde görülmektedir. Ancakbazen dar-yuvarlak ünlü ile başlayan sözcüklerde de bu türemenin olduğunu görmekmümkündür.Bu çalışmada bir çağdaş Kıpçak lehçesi olan Kazak Türkçesinin konuşma dilindede görülen ve gramerler tarafından kaydedilen bu iki özelliğin bu lehçe ile ilişkisiüzerinde durulacaktır.

KAZAK TÜRKÇESİNDE FİİL KILINIŞINI BELİRLEYEN EKLER

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2015, Sayı 39 · Sayfa: 15-32
Fiilin; başlama, sürme, bitme anlamları olarak değerlendirilebilecek olan kılınış, fiilin hem bünyesiyle hem de ekler ve yardımcı fiiller aracılığıyla ayırt edilebilen bir kategoridir. Bu terim, Kazak Türkçesi dil bilgisinde sıypat, amaldıŋ ötüw sıypatı, sıypat kategoriyası gibi terimlerle karşılanmaktadır. Genel olarak Kazak Türkçesi gramerleri kılınışı bitme ve bitmeme üzerine kurarken bazı gramerler bu kategoriye sürme kılınışını da eklemektedir. Aynı zamanda bu eserler fiilin kılınışını belirleyen yapıları, ekler ve birleşik yapılar olarak iki grupta incelemektedir. Türkiye Türkçesinde ise kılınış konusu genel olarak fiillerdeki başlama, sürme ve bitme özelliklerine dayanarak incelenmektedir. Bu çalışmada Kazak Türkçesinde fiil kılınışını belirleyen ekler, yapıları ve anlamsal özellikleri dikkate alınarak, incelenmiştir.