Anadolu'nun yazılı tarihe girmesini sağlayan, Asur Ticaret Kolonileri Devri adı ile anılan, yaklaşık 200 yıllık sürede, Asurlu tüccarlar ile Anadolulu iktidarlar arasında ticaretin düzenli yapılması, hukuk ve güvenliğin sağlanması, sarayın bazı ticari malzemeleri ilk satın alma hakkına sahip olduğu ve kârumların kanûnî haklarının saklı tutulup korunmalarım temin hususunda anlaşmalar yapıldığı bilinmektedir. Bu anlaşma şartlarından birisi de, yukarıda bahsettiğim gibi yerli sarayların bazı özel mallar üzerinde ticari tekele sahip olduğu ve tüccarların bu tür malların ticaretini yapamayacağı hakkında olandır. Adı geçen ticari mallar "amutum, asi''um, husarum ve birtum'dur.

Anadolu'nun en eski yazılı vesikalarını teşkil eden ve sayıları 20.000'i bulan Kültepe tabletlerinin ticari muhtevalı olduğu bilinmektedir. Bununla beraber belgeler; çok az nisbette doğrudan, fakat büyük çoğunlukla dolaylı olarak bölgenin ve dönemin (yaklaşık olarak M.Ö. 19. yüzyıl) siyasi, sosyal, hukuki ve coğrafi hususları hakkında da bilgi vermektedirler. Bu belgelerde, kölelik müessesesi ve köle satışları hakkında bizi teferruatlı bir şekilde aydınlatan ifadelere de rastlanmaktadır. Bu tür belgeler, daha önce tek tek işlenmiş metinler halinde iken, son zamanlarda Hecker ve özellikle Kienast tarafından toplu halde ele alınarak değerlendirilmiş ve istatistikleri yapılmıştır. Konu üzerinde bildiğimiz son çalışma Sever tarafından yapılmış, meslektaşımız 8 adet yeni belgeyi işlemiştir. Biz bu araştırmamızda 13 adet orijinal belgenin tamamını; kopya, transkripsiyon, tercüme, yorum ve açıklamalarıyla, ayrıca 10 adet yeni belgeyi de kısmen ve konuya ışık tuttuğu nispette ele alarak işlemiş bulunuyoruz. Daha önce yayınlanmış literatürdeki bilgileri de değerlendirerek, kendi metinlerimizin konuya olan katkılarını ve konu ile ilgili enteresan ya da yenilik getiren ifadeleri vurgulamayı düşünüyoruz.

The oldest written documents of Anatolia, the so-called Kültepe tablets, which at present number more than 20.000, mostly deal with commercial subjects. Neverthless these documents also give information on political, social, legal and geographical facts of that area and period (ca. 19th century B.C.), a few of them directly but most indirectly. Some documents provide us with at times detailed information on slavery and slave sales during that age. After earlier studies of single documents, recently these texts were studied and evaluated as a group and analysed statistically by Hecker and in particular by Kienast. Still later Sever studied 8 new documents dealing with slaves. In this contribution we publish 13 new documents in copy, transliteration, translation and with commentary. In addition we draw on 10 more documents as far as they relate to our subject. Evaluating the information of the previous publications, we pay special attention to new or interesting data contained in our texts.

It is known that, as a result of Anatolia's entrance to the written period, with the documents belonging to the Assyrians, new inforrnation about the eras political history has been obtained. The Assyrian merchants, who only deals with commerce, never mentioned about Anatolias political, historical and diplomatic events in their documents which doesn't interest and effect them. The correspandence between the Kanis and Mama kings, which have taken their historical place in the 2 nd Level, shows us Anatolia's Colony Period in a most clearly form. Only this document can also give us an idea about the agreements and the disputes between Anatolia's native kings from time to time.