2 sonuç bulundu
Mücadeleden Teslimiyete: Türkistan Müdafaasında Sadık Töre (1860-1877)
Belleten · 2019, Cilt 83, Sayı 298 · Sayfa: 1003-1032 · DOI: 10.37879/belleten.2019.1003
Özet
Tam Metin
Çarlık Rusya'nın Kazak, Hive, Hokand hanlıkları ve Buhara Emirliği'ni işgal etmesi yaklaşık iki asır sürdü. Bu süreçte halkların bir kısmı iktisadî, siyasî çıkar ilişkilerini gözeterek Rusya tabiiyetine girmeyi gönüllü olarak kabul ederken, büyük bir kısmı da Rusların Türk memleketleri üzerine giriştiği istila hareketine karşı istiklal mücadelesi verdi. Orta Cüz Kazakları, Buhara Emirliği, Hokand ve Hive hanlıkları düzenlenen askerî harekâtlar sonunda Rus üstünlüğünü kabul etmek zorunda kaldı. Kazak ordalarına ve Türkistan hanlıklarına düzenlenen bu harekâtlara karşı koyanlar arasında bireysel olarak dikkat çekenler oldu. Kazakların liderliğine soyunan Sultan Kenesarı Kasımoğlu bunların en önemlisiydi. Kazakların bir araya gelmesini ve teşkilatlanmasını sağlayan Kenesarı, günümüzde de anlatılagelen bir direniş örneği gösterdi. Kenesarı'nın bu azmi Kazakların tümüne tezahür etmediği için onun ölümüyle bu direniş sonuçsuz kaldı. Ancak oğullarından biri olan Sadık Töre, babasının Kazak topraklarındaki direnişini bu defa Türkistan hanlıklarının işgali sürecinde sergiledi. Bu çalışmada Sadık Töre'nin kardeşi Ahmet Kenesarı'nın bizzat ondan dinleyerek kaleme aldığı kayıtlardan yararlanılarak Türkistan'ın işgali sürecinde, soylu bir aileye mensup bir Kazak gencinin ayrım yapmaksızın Türkistan topraklarında işgale karşı gösterdiği mücadele anlatılacak ve farklı Türk hanlıklarının sürekli olarak Sadık Töre ile iş birliğinde bulunmasının nedenleri üzerinde durulacaktır. Çalışma, Sadık Töre'nin Ruslara teslim olması ve ölümüyle nihayet bulacaktır.
Rus Tarih Yazıcılığında Kırgızlar (18. Yüzyılın İkinci Yarısı - 20. Yüzyılın Başı)
Belleten · 2012, Cilt 76, Sayı 277 · Sayfa: 775-792
Özet
Bu makalede 18. yüzyılın ikinci yarısında ve 20. yüzyılın başlarında Rus tarih yazıcılığında geçen Kırgızların tarihi ile ilgili eserler analiz edilmektedir. Kırgızlar ile ilgili problemleri ele alan müellifleri, çalışmalarına göre şarkiyatçı-araştırmacı, askeri araştırmacı, Rus seyyahları ve idari bürokratlar şeklinde dört gruba ayırmak mümkündür. Rus tarih yazıcılığında Kırgızların tarihi birçok alanda ele alınmış ve açıklanmaya çalışılmıştır. Kırgızlar ile ilgili problemleri aksettiren gazete ve dergilere, özellikle "Turkestanskiye Vedomosti" gazetesinin ve "Turkestanskiy Sbornik" adlı derginin külliyatındaki bilgiler değerlendirilmeye çalışılmıştır. Kırgızlar ile ilgili bilgi veren eserlerin verdikleri bilgiler ve buralardaki hatalı değerlendirmeler üzerine durulmuştur. Ayrıca günümüz Kırgız tarihinin aktüel konularına da değinilmiştir.