Bir 10. yy Bizans kaynağı olan Konstantinos Porphyrogenitus'un De Administrando Imperio adıyla bilinen eserinde Macarların şimdiki yurtlarına gelmeden önceki iki yurdundan bahsedilir. Bu bahsin ayrıntıları kendi içinde çelişkili olduğu gibi, diğer kaynaklarla uyuşturmak da zordur. Öte yandan, Konstantinos'un değerli bilgiler verdiği de ortadadır. Eski Macar tarihiyle ilgili en önemli veriyi sağlayan bu esere büyük önem atfedilmiş, buradaki bilgiler esas alınarak diğer onlarca kaynak tali görülmüştür. Bu yüzden, bugün bilim dünyasında hâkim olsalar da, ulaşılan sonuçlar temel soruların cevabını vermiyor. Konstantinos'a dayanan savlar küçük ayrıntılarla Dnyeper nehrinin her iki tarafına adı geçen iki Macar yurdunu yerleştirmekteler. Hâlbuki Macarların bu nehrin batısında yurt tuttuklarına dair hiçbir dayanılır ipucu olmadığı gibi, Dnyeper'e ulaştıkları bile kuşkuludur. Bütün kaynak ve ipuçlarına kulak verilir ve Konstantinos'taki ifadeler kendi içinde uzlaştırılırsa, iki yurttan birinin Don nehrinin batı yakasında, diğerinin ise Orta İdil'in doğusundaki alanda olduğu görülecektir. Bu makaledeki öneri adı Etelköz olarak geçen yurdun adını kuşkulu bir Macarca ile 'ırmak arası' şeklinde okumak yerine, açık bir Türkçe ile 'İdil'in kaynağı' şeklinde görmek, dolayısıyla Ak İdil nehri boylarındaki Başkırdistan arazisini anlamaktır. Konstantinos'ta adı Levediya olarak geçen diğer yurt ise Orta Don boylarında dört asırdan fazla kalınan araziyi anlatmaktadır ve Macar kaynaklarındaki ismi başkadır.

Elimizde 830'ların sonundan bahseden dört kaynak ve iki haber var. Bu haberler ilk bakışta birbiriyle alakasız görünüyor, yan yana koyunca da çelişiyorlar. Ama ikisini birlikte düşünmemiz lazım. Birinci haber Hazarların Don nehri üzerinde Bizans yardımıyla Şarkel1 adlı bir kale yaptırdıkları iddiasını içeren Bizans iddialarıdır ve üç eserde geçer.

Osmanlı egemenliği, Macar halkının yaşantısında XVI. Ve XVII. yüzyılların büyük bir kısmını kapsayan, gayet belirgin bir tarihî dönemi oluşturur. Macar toplumunun tarih öncesi dönemlerine ait olarak yürütülen araştırmalara paralel olarak, Osmanlı fatihlerin tarihi, konuştukları dil, örf ve âdetleri gayet canlı bir bilimsel ilgi uyandırmıştır. Bütün bunlar, Macaristan'da yazılmış Türkçe kaynaklar üzerinde araştırmaların bir buçuk yüzyıl kadar gerilere gittiğini izah etmektedir. Buna karşılık bu dönemin arkeoloji ve sanat zenginlikleri, geçmiş açısından, metodik araştırmalara ve incelemelere konu oluşturmamıştır. Ancak son on yılda bu zenginlikleri toparlama çalışmalarına girişilmiştir. Bu nedenle, Macar Milli Koleksiyonunda, ki ülkenin en zenginidir, Türklere ait süsleme sanatlarının nispeten mütevazi malzemelerle temsil edilebilmiş olmasının nedeni kolayca anlaşılmaktadır. Müzedeki envantere göre belli yörelere ait oldukları belirlenen eşyalar, çoğunlukla onların bulunmalarına ilişkin sarih açıklamalardan yoksundurlar ve sonuç olarak birbirinden ayrı ve ilgisiz buluntulardır. Çoğunlukla eski özel koleksiyoncuların yaptıkları araştırmalardan kaynaklanmaktadırlar, ya da hibe edilmiş ve satın alınmış eşyalardır.