Anadolu’ya gelen göçebe Türk topluluklarının ana geçim kaynağı hayvancılık olmuştur. Bu topluluklar bu hayvanların ticaretini yapmış, etinden, sütünden, derisinden yararlanmış, yününü, kılını ya iplik haline getirip basit el aletleri ve tezgahlar ile onlardan kumaş, halı, düz dokumalar üretmiş veya lifleri direkt keçeleştirip tekstil yüzeyler, formlar oluşturmuşlardır. Tüm bu tekstiller ile ev veya barınak olarak kullandıkları çadırlarını yaptıkları gibi; bu çadırların içinde ve dışında kul- lanılan birçok eşyayı da eldeki malzemeyle, ihtiyaca, kullanım alanına, geleneksel bilgi ve estetik beğeniye göre, bu tekstil üretim tekniklerinin bir veya birkaçının birlikte kullanılması ile meydana getirmişlerdir. Tekstil tarihinde önce kumaş ve kilim gibi düz dokumaların daha sonra ise halı gibi düğümlü, havlı dokumaların geliştiği düşünülmektedir. Bazı tekstil uzmanları, uzun havlı, post görünümüne sahip, seyrek düğüm sıralı tülü gibi dokumaları ise düz dokumalardan halı gibi sık düğümlü ve yoğun desene sahip havlı dokumaların arasında geçiş olarak görmektedir. Halı, tülü ve türevleri genellikle bir bütün olarak tezgâhta dokunup çıkmaktadır. Bununla birlikte Orta Anadolu’da, dar enli yer tezgâhında çözgü yüzlü üretilen dokumaya, üretim sırasında Türk düğümü ile tiftik tutamı, yün veya pamuk iplik, çeşitli kumaşlardan kesilen şeritler bağlanması ile oluşturulan tülü benzeri tekstiller bulunmaktadır. Bu dokumalar genellikle üç ayrı parça olarak dokunup sonradan birleştirilmektedir ve havlar sayesinde canlı, renkli bir görünüme sahiptir. Çırpı kilim, sibelek, at çulu gibi adlarla anılan bu tekstiller genellikle perde, örtü veya yaygı olarak kullanılmaktadır. Anadolu insanının pratik üretimi olan düğümlü hava sahip çözgü yüzlü geleneksel tekstil örneklerine yayınlarda çok rastlanmamaktadır. Bildiri olarak sunulan bu makalede, bu tip örneklerden oluşan, özel bir koleksiyonda bir araya getirilmiş sekiz adet dokumanın tanıtılması amaçlanmıştır.

Azerbaycan dokumacılık sanatında cecim önemli bir yere sahiptir. Al-elvan boyuna şeritli kompozisyonu ile dikkat çeken cecimler özellikle Şamakhı, Berde, Ağcabedi, Nakhçıvan, Cebrayıl, Zengilan, Lemberan ve Şuşa Bölgelerinde daha çok dokunmuştur. Azerbaycan cecimi, genelde yün, saf ipek, bazen de yün ve pamuk veya ipek ve pamuk ipliklerle yapılan çözgü yüzlü düz dokumadır. Yaklaşık 15-33 cm genişlikte ve 15 m uzunluklu parçalar halinde dokunur. Cecimin kompozisyonu, düz renkli şeritlerin sıralanmasından oluştuğu gibi, düz ve desenli şeritlerin ya da sadece desenli şeritlerin sıralanmasından da oluşabilir. Kullanılan süslemelerin büyük kısmı geometrik olmakla birlikte, bitkisel süslemelere de rastlamak mümkündür. Azerbaycan'da dokunan cecimlerde kırk civarında farklı kompozisyon çeşidi tespit edilmiştir. Azerbaycan cecimlerinde kırmızı, yeşil, lacivert, kahve, sarı, siyah, beyaz gibi renkler daha fazla görülmektedir. Cecim çoğunlukla yatay tezgâhlarda dokunur. Çözgü ipliklerinin dokumadaki sıklığı, atkı ipliklerinin sıklığından 4-5 kat fazladır. Desenli şeritlerde desen genelde iki renk çözgü ile oluşturulmaktadır. Bunlardan birisi yüzeye çıktığı zaman diğeri dokumanın alt tarafında kalıyor ve sırası geldiğinde çözgüler yer değiştiriyorlar. Azerbaycan'da cecimin dokunma tarihinin yeterince eski olduğu düşünülmektedir. Daha XIV. yüzyıldan kalan Tebriz minyatürlerinde cecim örneklerinin tasvirlerine rastlanmaktadır.Cecim, Azerbaycan'ın zengin dokumacılık geleneklerini yansıtan, bu gelenekleri çok eski zamanlardan günümüze taşıyan; hem halkın, hem de soyluların yaygın şekilde kullandığı dokuma çeşidi olarak tekstil tarihimiz açısından büyük önem arz etmektedir. Ne yazık ki, günümüzde cecim dokumacılığı yok denecek duruma gelmiştir..