Yeryüzündeki tüm canlı diller, diğer dillerle etkileşim hâlindedir. Bu etkileşim diller arasında sözcük alışverişine yol açar. Bu alışveriş sosyal, siyasal, dinî, ekonomik vb. sebeplere dayanabilir ve söz varlığına birtakım yabancı unsurların girmesine neden olur. Türk dili de tarih boyunca tıpkı diğer diller gibi yabancı dillerden sözcük almış ancak bunları her zaman kendine özgü bir biçime sokabilmiş, bir başka ifadeyle Türkçeleştirmiştir. Bu Türkçeleştirme fonetik, morfolojik, semantik açıdan olabilir. Bu yazıda Eski Uygur Türkçesindeki manzum metinlerde yer alan alıntı sözcüklerin morfolojik açıdan Türkçeleştirilmesi ele alınmıştır. Dildeki alıntı sözcüklere, ulaşılabilen en eski yazılı kaynaklarımız olan Orhun Yazıtları'ndan itibaren rastlanıyor olsa da Eski Uygur Türkçesi döneminde Manihaizm, Budizm gibi yeni tanınan inanç sistemlerine ait birçok yabancı kökenli sözcüğün dile girmesi, bunlara karşılık bulunması ya da bunların Türkçeleştirilmesi bu dönemi özel kılmaktadır. Çalışmanın "Giriş" bölümünde, konuya ilişkin temel yargılar üzerinde durulup benzer çalışmalara yer verilmiş; "Eski Türk Manzum Metinlerinde Yapım Eki Almış Alıntı Sözcükler" bölümünde, ele alınan metinlerde yer alıp yapım ekleriyle işletime sokulan sözcükler üzerindeki etimolojik açıklamalar/görüşler derlenmiş, "Sonuç" bölümünde ise toplanan veriler değerlendirilmiştir.

Bu yazıda, günümüze değin yapılan etimoloji çalışmalarına konu olmamış veya olmuşsa da etimolojisine yeni katkılar sunabileceği düşünülen bazı kelimeler incelenmiştir. Anadolu ağızlarından veya standart Türkçeden seçilen söz konusu kelimeler şunlardır: balavurt, bücür, çeçil, garamsa (lames), lenza, marsık ve suhra.Türkiye ağızlarındaki Gürcüce ödünçlemeler üzerine çalışırken, Türkçenin Doğu Karadeniz ağızlarıyla Gürcücenin yerel ağızları arasında bazı ortak kelimeler dikkatimi çekti. Bunlardan daha önce etimolojik analizleri yapılmadı. ğını tahmin ettiğim ve kullanım alanları da nispeten geniş olan bazılarını, bu yazıda ele almaya çalışacağım. Bunu yaparken, öncelikle kelimelerin Türkçedeki anlamsal çerçevelerini çizmeyi ve yayılma alanlarını belirlemeyi deneyeceğim. Sonraki aşamada kaynak dildeki şeklini ve anlamını tanımlayıp, kelimeyi tartışarak, en sonunda çevre dillerde tespit ettiğim biçimlerini de vererek önerimi sunmuş olacağım.

Türkçe tarih boyunca dinî, siyasî, ticârî ve coğrafî sebeplerle başka dillerden ödünçlemeyapmış, aynı zamanda başka dillere de ödünç kelime vermiştir. Türkçe ister batıdillerinden isterse doğu dillerinden yaptığı ödünçlemeleri olduğu gibi alıp kullanımasokmamış, onları mümkün olduğu kadar kendi ses yapısına uydurmuştur. Türkçeninkendi ses yapısına uydurup, kullanmağa başladığı kelimelerden biri de ısmarlamak fiilidir. Bu makalede ısmarlamak fiilinin Türkçeleşme süreci ve Türkçenin tarihsel dönemleri dikkate alınarak geçirdiği aşamalar dikkate sunulmuştur.

Bu çalışmada Türkçedeki soyka sözünün etimolojik incelemesi yapılmıştır. Türkçenin tarihi dönemlerinde ve Anadolu ağızlarında nasıl kullanıldığını gösteren örnekler üzerinde durulmuştur. Türkologların bugüne kadar soyka sözü hakkında ne söylediklerine değinilmiştir. Bu değerlendirmeler sonunda Türkçede biri ödünçleme diğeri yerli olan iki farklı soyka sözünün bulunduğu tespit edilmiştir.