Kırgızistan'ın Talas bölgesinde bulunan Türk runik yazılı anıtlar 19. yüzyılınsonundan itibaren Türkoloji dünyasında biliniyor olmasına rağmen, onların birçoğuhâlâ ikna edici ve güvenilir okuma önerilerine sahip değildir. Bu durum kısmen yazıtmetinlerinin kısa olması gibi nesnel sebeplere bağlı iken çoğunlukla onların sağlamkopyalarının çıkarılmamış olması ve işaretlerinin yanlış teşhisi gibi öznel sebeplerdenkaynaklanmaktadır. Bu makalede Talas yazıtlarının en hacimlisi olan 2 numaralı yazıtkonu edilmektedir. Burada yazıtın işaret kadrosunu mümkün olabildiğince doğruteşhis etme amaçlanmaktadır. Yazar ayrıca ilgili önceki yayınlarda yanlış teşhis edilenişaretlerin gerçek fonetik karşılıkları üzerinde duracak ve yazıtların ilgili kısımlarıgüvenilir bir şekilde onarmaya çalışılacaktır.

Kök Say'da bulunan bu yazıtlar içerik bakımından fazla bilgi vermemesine rağmen, bulunduğu coğrafi bölge itibariyle büyük değere sahiptir. Kök-Say'ın bulunduğu Koçkor vadisi İç T'ien-Şan'da yer almıştır ve dolayısıyla bu yazıtlar İç T'ien-Şan'da bulunan eski Türk harfli ilk anıt olmak özelliğine sahiptirler. Bu durum eski Türk yazısının bugünkü Kırgızistan'ın sadece Talas ve Fergana bölgelerinde değil, ülkenin tamamında yaygın olduğunu göstermektedir.

Kırgızistan'ın eski Türk anıtlarının bulunduğu ülkelerden biri olduğu dünyaca bilinir. Kırgızistan'daki bulunan yazıtların sayısı bugün otuzu geçti. Talas'ta bulunan çubuk ile Güney Kırgızistan'da bulunan küp ve seramik parçaları hariç, yazıtların hemen hemen hepsi taş üzerindedir. Bunlardan on ikisi nehir yatağı taşı ve on dördü de kaya taşı üerine hakkedilmiş yazıtlardır. 1998 yılında bu sahada sansasyonel bir gelişme oldu. Kırgız Devlet Üniversitesinin başkanlığını Kubat Tabaldiyev'in yaptığı arkeolojik gezi grubu üyeleri tarafından Koçkar rayonunda bulunan Kök-Say mevkiinde aynı anda sekiz yazıt bulundu. Yazıtlar yerde yatan büyük kaya taşlarının düz yüzeylerine birer satır olarak hakkedilmiştir. Bu yazıtların tümü halihazırda incelenmekte ve okunmaktadır.

Sayın meslektaşlarım ve değerli dinleyiciler, Bildirime başlamadan önce, Göktürk yazıtlarının okunuşunun 100. Yıldönümü dolayısıyla uluslararası bir toplantı düzenleyen Türk Dil Kurumu'na ve Türkiyat Araştırma ve Uygulama Merkezi ile Türk bilim adamlarına tüm Kırgızistan bilim adamları adına teşekkürlerimi sunuyorum.