2 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten
  • Turkic runic script
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı

ON bIdgẄčIr IN THE 3RD LINE OF THE SOUTH SIDE OF THE ŠINE-USU INSCRIPTION

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2018, Cilt 66, Sayı 1 · Sayfa: 177-188
The Šine-Usu Inscription is the most voluminous one with 50 lines among theUyghur inscriptions. Like Tes (750) and Tariat (752-753) inscriptions, the Šine-UsuInscription also was erected in 759 in honor of Moyun Čor, the second qaghan of theUyghur Qaghanate (r. 747-759). It is still on the spot in two pieces.Most parts of the Šine-Usu Inscription are now well understood. However, thesouth and west sides are heavily damaged and there are many illegible and/orincomprehensible words and sentences in these sides. One of them is the letter groupricwgdib bIdgẄčIr in the 3rd line on the south side. The sentences containing thisletter group have been differently interpreted by the researchers. All of the readingshitherto are problematic.The author would like to regard the letter group ricwgdib bIdgẄčIr asa spelling error for ricwgidb bdIgẄčIr and suggests to read it as äbdigüči är'soldier who recruits/drafts soldier' (< äbdi- 'to gather, to pick up' + -güči 'participlesuffix'). There are at least three examples of spelling error related to the position of the letter i I in the inscriptions. The sentences in question can be now read as beš yegirmikä …… tayγan költä teriltim. äbdigüči är anta ït[ïm. är k]älti "On the 15th (of the month) …… we (lit. I) gathered at the Lake of Tayγan. I sent the recruiting soldiers from there. [The soldiers] came".

TÜRK RUNİK ALFABESİNİN KÖKENLERİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2012, Cilt 60, Sayı 1 · Sayfa: 77-84
Bu makalede, Eski Çağ Avrupa tarihi ile ilgili yapılan son dönem araştırmalarının ışığında Türk runik alfabesinin kökeni konusu ele alınacaktır. Bu araştırmalara göre, Hint-Avrupa kavimlerinin Avrupa'da ortaya çıkmalarından önce Avrupa'da "Tanrıça Uygarlığı" adı verilen bir uygarlık bulunmaktaydı. Yaklaşık olarak milattan önce 6.-4. yıllar arasında var olan bu uygarlık zamanında kullanımda olan alfabe, eski Avrupa dünyasında binlerce yıl süren bütün "sesi yazıya dökme" (phonetisation) aşamalarını geçmişti. Sağdan sola doğru yazılan bu alfabede ünsüz ve ünlü ile ya da sadece ünlü ile kurulan heceleri oluşturan otuz temel işaret bulunmaktaydı. Kullanılma amacı göz önünde bulundurularak bu alfabe "kutsal alfabe" olarak adlandırılmıştır. Bu uygarlığı izleyen uygarlıkların tarihî süreçlerine bakıldığında, Hint-Avrupa kavimlerinin eski Avrupa kültürüne ait bazı özelliklerin yanı sıra bu alfabeyi de benimseyip kullandıkları tahmin edilmektedir. Buradan yola çıkarak, Hint-Avrupa kavimleri ile ilişkide olan Hunlar (Hsiung-nu) aracılığıyla Türklerin runik alfabeyi tanıyıp kullanmaya başladıkları söylenebilir. Eski Avrupa ile Türklerin arasında böyle bir ilişkinin varlığı, eski Avrupalıların kullandıkları alfabe ile Türklerin runik alfabesi arasındaki bazı benzer özelliklerle de kanıtlanmaktadır. Türk runik alfabesinin de Avrupa runik alfabesi gibi tamamen fonetik bir alfabe olup 30 (31) temel işarete sahip olması, sağdan sola yazılan bir alfabe olması ve kullanım amacına bakıldığında kutsal bir alfabe olarak kabul edilebilmesi gibi benzerlikler bu açıdan göz önünde bulundurulmalıdır. Ancak binlerce yıl süren bir evreden sonra bu alfabe eksiksiz bir fonetik sisteme sahip olmuş ve böyle bir sisteme sahip bu alfabe ile yıllar sonra Moğolistan'daki Türk yazıtları meydana getirilmiştir