4 sonuç bulundu
Dergiler
Yayınlayan Kurumlar
Anahtar Kelimeler
- adverb 3
- zarf 3
- adverb determinative 1
- çok 1
- determinative group 1
- edgü 1
- exceedingly 1
- Fiiller 1
- gerund 1
- intensive 1
Zarf-fiil eklerinin cümle sıralama işlevi ve bunun söz dizimindeki yeri üzerine
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2020, Sayı 69 · Sayfa: 135-146
Özet
Cümle; bir düşünceyi, duyguyu, durumu, olayı yargı bildirerek anlatan ve ana unsuru yargıyı taşıyan yüklem olan kelime veya kelime dizisidir. Yüklem çekimli bir fiil veya ek-fiille çekimlenmiş bir isim unsuru olabilir. Yüklemin anlamı diğer ögelerle desteklenir. Bir cümledeki kelime ve öge sayısı ihtiyaca göre değişebilir. Bu vasıftaki söz dizilerinin art arda sıralanmasıyla metinler oluşturulur. Metin oluşturulurken ya cümleler bitme bildiren noktalama işaretleriyle sonlandırılıp ardından yeni bir cümle başlar ya da cümlelerin arasındaki ilişkilere uygun olarak cümleler birbirine çeşitli morfemlerle veya noktalama işaretleriyle bağlanır. Söz dizimi üzerine yapılan çalışmalarda genellikle cümle bağlayıcı morfemler olarak bağlaçlar / bağlama edatları gösterilir. Oysa -(y)Ip, -(y)ArAK ve -ken zarf-fiil ekleri zarf oluşturmalarının yanı sıra cümleleri sıralayarak bağlama işlevine de sahiptirler. Söz konusu eklerin bu işlevlerine söz dizimi çalışmalarında ya hiç değinilmemiş ya da bu konuda kısmen değerlendirmeler yapılmıştır. "Otel için rezervasyon yaptırırken bazı konulara dikkat etmeliyiz." cümlesinde "otel için rezervasyon yaptırırken" ifadesi "dikkat etmeliyiz" yükleminin zarfıdır. Ancak "Kız çocukları sürekli diyet yaparken erkek çocukları her istediğini yiyor." cümlesinde "kız çocukları sürekli diyet yaparken" "yiyor" yükleminin zarfı değildir. Bu aslında "Kız çocukları sürekli diyet yapıyor ama erkek çocukları her istediğini yiyor." şeklindeki iki cümlenin -ken zarf-fiil ekiyle birleştirilmiş şeklidir. -(y) Ip, -(y)ArAK zarf-fiil ekleri de benzer şekilde zarf oluşturmadan cümle bağlayıcısı olarak kullanılabilmektedir. Bu makalenin yazılma amacı söz konusu eklerin bu işlevlerini ve bu işlevlerin söz dizimi açısından değerlendirilmesi gerektiğini dikkatlere sunmaktır.
ZARF TAMLAMASI
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 1 · Sayfa: 71-80
Özet
Türkçede zarflar, sadece fiilleri değil, sıfatları ve zarfları da niteleyebilen yardımcısözcüklerdir. Böylece zarflar; isim soylu olan sıfat ya da zarfların belirteçleri olduklarındaaynı sıfatlar gibi tamlayan tamlanan ilişkisi içerisinde bir sözcük grubu yani"tamlama grubu" oluşturabilmektedirler. Bu makalede (zarf+sıfat), (zarf+zarf) şeklindekitamlama grubu dikkatlere sunulmuştur.
EDGÜ KELİMESİ ÜZERİNE
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2006, Cilt 54, Sayı 2 · Sayfa: 127-132
Özet
Araştırmacılar edgü kelimesini, daima iyi kavramını karşılamak üzere kullanılansıfat işlevli bir kelime olarak değerlendirmişlerdir.Bu çalışmada, tarihî Türkçe metinlerde edgü kelimesinin "pek, çok" anlamlarıylazarf işlevinde de kullanıldığı üzerinde durulacaktır.
TÜRKÇE’DE - N ZARF-FİİL EKİ İLE -PAN/-PEN EKİ VE TÜREMELER
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1984, Cilt 32 · Sayfa: 155-165
Özet
Fiillerin şahıs ve zamana bağlanmayan hareket hâlindeki zarf şekilleri demek olan zarf-fiiller için, Türkçede eski devirlerden beri zaman, bölge ve yazı dilleri ayrılığı temelinde birbiri ile ortaklaşan veya birbirinden ayrılan birtakım şekiller kullanılagelmiştir.