Anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerin kendi içerisinde bir istem yapısı vardır. Bu inceleme, tut- fiili ile oluşturulan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerin söz dizimsel istem yapısını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Tut- fiili, Türkiye Türkçesinde kullanım sıklığı yüksek, çok anlamlı fiillerden biridir. Fiilin Türkçe Sözlük’te (2011) 47 farklı anlamı bulunmaktadır. İstem yani fiil tamlayıcıları, fiillerin çok anlamlılık kazanmalarındaki önemli etkenlerden biri olarak kabul edilir. Çok anlamlılık, söz varlığının gelişmesine önemli ölçüde katkı sunar. Fiillerin çok anlamlılık kazanmasında etkili olan unsurlardan biri de söz dizimsel istem yapısıdır. Fiilin tamlayıcısının değişmesi anlamının değişmesine sebep olurken, fiilin kazandığı yeni anlamlar da istem yapısının değişmesine neden olur.Çalışmanın örneklemini Türkçe Sözlük’te tut- fiili ile kurulan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiiller oluşturmuştur. Başı tut-, çenesini tut-, iş tut- örnekleri bu fiille kurulan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerden yalnızca birkaçıdır. Birleşik fiil ile istem kavramı üzerinde durulduktan sonra Türkçe Sözlük’te yer alan tut- fiili ile kurulmuş anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerin dökümü ve tanımı verilmiş; söz konusu birleşikler söz dizimsel istem yapısı bakımından incelenmiştir. İsim unsuru ile fiil unsurunun araya başka öge giremeyecek biçimde bitişmesini ifade eden geçişme olgusunun anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerin oluşumu ve istem yapısına etkisi üzerinde durulmuş; dost tut-, vatan tut- gibi birleşikler dolayısıyla Türkçenin cümlede ikinci bir nesneyi kabul edip etmediği tartışılmıştır.

Bu çalışmanın konusu, Gagavuzcada belirtme ve yönelme işaretleme açısından farklılaşan istem yapılarıdır. Bu çalışmada istem değişimi, Gagavuzca söz dizimsel bir yapıdaki bir eylemin aynı söz dizimsel-anlamsal koşullar altında belirtme ile yönelme olmak üzere iki farklı durum istemesi açısından ele alınacaktır. Belirtme ve yönelme durumu arasındaki istem değişimi Gagavuzca söz diziminde çok sık rastlanan bir olaydır. Bu olay, alan yazını araştırmalarında genellikle durum ekleri arasındaki görev değişikliği olarak açıklanır. Bu çalışmada, diğer araştırmalardan farklı olarak söz konusu istem değişimi dil ilişkileri açısından ele alınmaktadır. Kuramsal temel ise Johanson’un kod kopyalama modeline dayanmaktadır. Kod kopyalama modeline göre belirtme durumu yerine yönelme, yönelme yerine belirtme durumunun işaretlenmesinde Slav dillerinin etkisi olduğu belirlenmiştir. Çünkü Gagavuzların Slav halklarıyla yüzyıllar boyunca aynı coğrafyayı paylaşmaları tarihsel, sosyal, kültürel ve politik ilişkilerin yanı sıra onlarla dil etkileşiminde bulunmalarına neden olmuştur. Bunun sonucunda Gagavuzca, söz varlığı, ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz dizimi alanlarında baskın durumdaki Slav dillerinden çok sayıda kopya özellik geliştirmiştir. Gagavuzcada belirtme ve yönelme işaretleme açısından tespit edilen istem farklılaşması biçim-söz dizimsel kopyalamanın tipik bir örneğini temsil eder. Bu çalışmanın amacı Gagavuzcada belirtme ve yönelme işaretleme açısından farklılaşan istem yapılarına dikkat çekmek ve bu farklılıkları dil ilişkileri açısından ele almaktır. Burada, Gagavuzcada belirtme yerine yönelme, yönelme yerine belirtme durumu işaretleme şeklinde görülen bu dil bilgisel örüntünün kod kopyalama modeline göre seçilmiş kopyalar olduğu sonucuna varılmıştır.