2 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
  • Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten
  • word formation
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı

‘DERLEME SÖZLÜĞÜ’NDEKİ KALIPLAŞMIŞ AD-FİİLLERİN VE SIFAT-FİİLLERİN YAZI DİLİNDE KULLANILIRLIK DURUMLARI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2009, Cilt 57, Sayı 1 · Sayfa: 51-92
Bu çalışmada 'Derleme Sözlüğü (Türk Dil Kurumu, I-XII, 2. Baskı, Ankara 1993)'nde yeralan kalıplaşmış ad-fiillerin ve sıfat-fiillerin yazı dilindeki durumları incelenmiştir. Bununiçin öncelikle 'Derleme Sözlüğü'ndeki kalıplaşmış ad-fiiller ve sıfat-fiiller sınıflandırılmış veardından yazı dilindeki durumları incelenmek üzere bu kelimeler, 'Türkçe Sözlük (Türk DilKurumu, 10. Baskı, Ankara 2005)'teki örnekleriyle karşılaştırılmıştır.Her iki sözlükte ortak olan kelimeler dışında, 'Derleme Sözlüğü'ndeki bazı kelimelerin,zamanla eski anlamlarını yitirip yeni zamana göre anlamlar kazandığı görülmüştür.Gerek her bakımdan ortak olan kelimeler gerekse söyleyişçe aynı olup anlamca farklılıkkazanan kelimeler, halk ağzından derleme yapmanın, yeni kelime türetmek ve dili zenginleştirmekadına hâlâ önemli görevler üstlendiğini göstermektedir.

TÜRKÇEDE -kA- PEKİŞTİRME EKİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2009, Cilt 57, Sayı 2 · Sayfa: 7-43
Fiilden fiil türeten -kA- eki, Eski Türkçe şekil bilgisi çalışmalarında yer bulmayan ilgi çekici bir yapım ögesidir. Söz yapımı düzenimizi bütün yönleriyle açıklığa kavuşturmak bakımından tarihî-karşılaştırmalı çalışmalara da ihtiyaç vardır. Çoklukla ünsüzle sonlanan, tek heceli ve nesneli fiillere ulanan -kA- eki, pekiştirmeli fiiller türetir. Pekiştirme işlevli -k- ve -A- eklerinin birleşmesiyle oluşan bu ek, -lA- ve -AlA- ekleriyle birleşerek eş işlevli -kAlA- ekinin ortaya çıkışını sağlamıştır