Dünya üzerinde belli coğrafyalarda belli bölgeler, bulundukları konum itibarıyla birer siyasi, ekonomik ve kültürel merkez olarak ön plana çıkmışlardır. Bugüne kadar çeşitli araştırmacılar, kaynakların daha çok olduğu yerleşik hâkimiyetlerin merkezlerini net olarak ortaya koymuştur. Kaynakların azlığından dolayı üzerinde daha az durulan bozkırda da tarihî süreçte yine böyle bir ağırlık merkezinin ortaya çıktığı görülmektedir. Bir bölgenin coğrafi konumu, ulaşılabilirliği, nüfus barındırabilme özelliği ve ticaret yolları üzerinde olması, orayı içinde bulunduğu daha geniş bir alanın merkezi hâline getirebilir. Makalede Türklerin bozkırda güçlü bir hâkimiyet kurdukları zaman kendilerine seçtikleri merkezin neresi veya nereler olabileceği tartışılmaktadır

Göktürk runik yazıtlarında buyruḳ teriminin ne kadar çok geçtiği bu metinleri incelemekte emeği geçen herkesçe iyi bilinir. Bu terimin Göktürklerden Ötüken Uygurlarına geçmesini de ilk açıklayan biz olmayacağız. Bu coğrafyanın dışında Şaçou (Gansu) ve Koço Uygurları ile Karahanilerde, Volga Bulgarlarında ve herhâlde Eski Macarlarda da bulunan bu unvanın etimolojisi ile tarihî gelişmesini incelemek amacımızdır

Dilciler tarafından yapılan derleme ve yayınlarda karşılaşılan en büyük güçlük, elde bütün araştırmacıları bağlayıcı ve bütünleştirici, bilimsel ölçülere göre hazırlanmış ayrıntılı ve yeterli bir çeviri yazı sisteminin bulunmamasıdır. Bu yüzden her araştırmacı, derlediği metinleri ve bunlara dayanan araştırmalarını eldeki olanaklara bağlı işaretlerle vermek zorunda kalmıştır. Herhangi bir özelliğin belirtilmesi için eserden esere değişen birden fazla şekil ve işaretler ortaya çıkmıştır.Bu makalede, ağız malzemelerinin dilcilik açısından gereken verime ulaşabilmesinin, hiç kuşkusuz öncelikle sağlıklı, yeterli, sistemleşmiş ve resmî nitelik kazanmış, her araştırmacıyı bağlayıcı bir çeviri yazı sisteminin oluşturulmasına bağlı olduğu hatırlatılmıştır. Ayrıca böyle bir sistemi oluşturma çalışmalarına girerken kulakla tespit edilemeyen ses ayrıntıları açısından bir fonetik laboratuvarının kurulmasına da gerek olduğu vurgulanmıştır. Bu hususlarda Türk Dil Kurumu öncü görev üstlenmelidir

Bu makalede Tang Hanedanlığı zamanında Eski Çince biçimlerinin yerini alan (ve bugün hâlâ Mandarin Çincesinde kullanımda olan) ailedeki yaşlı bireyler için kullanılan Orta Çince birçok akrabalık kavramının Eski Türkçeden ya da çok sıra dışı bir şekilde para-Moğolcadan en nihayetinde Türkçe bir kökenden geldiğini göstermeye çalışmaktayız. Bu bulguyu Çincedeki her türlü ödünçlemeyi reddeden ırkçı Çin dil bilimi anlayışına ağr bir darbe olarak nitelendiriyoruz. Üstelik bu bulgu, kuzey step "barbarlarının" Çinlilerle kurdukları etkileşimlerde her zaman alıcı taraf olmadığını ve aslında Çin dilini ve toplumunu büyük ölçüde etkilediklerini de göstermektedir.

Önceki araştırıcılar, Uygur Bozkır Kağanlığı'nın Tes, Taryat ve Şine Usu Yazıtları arasında yakın bir tarihî ve filolojik bağlantı olduğunu varsaymaktadır. Bu tartışmada bu üç yazıtın kronolojisi, bir yenisi sunulan sonuçla eleştirel olarak incelenmiştir. Filolojik benzerliklerle ilgili olarak, bu üç yazıtın işlevinin aynı olmadığı gerçeğinden ötürü, varsayılandan çok daha az olduğu gösterilmiştir. Şine Usu Yazıtı mezar yapısıyla ilişkiliyken, Taryat ve Tes Yazıtları yazılı sınır işaretleri türündendir

Türklerin Moğollarla tarihleri boyunca kader ortaklığı yaptıkları çok açık bir şekilde bilinmektedir. Orta Asya tarihinin henüz ilk devirlerinde büyük bir imparatorluk kuran Hunların zamanından başlayarak, MS 920 yılına kadar Türkler Moğollarla komşuluk hâlinde yaşadılar. Kim büyük devlet kurabildi ise diğerleri ona itaat etmek zorunda kaldı. 13. yüzyılda Cengiz Han önderliğinde gelişen Moğol Türk İmparatorluğu bu ilişkilerin zirvesini meydana getirdi. Bu makalede tarihte Göktürk diye adlandırdığımız Türk Kağanlığı devrinde Moğolistan coğrafyasında ve doğusunda yaşamış Türk ve Moğol kökenli boyların durumu ve karşılıklı ilişkileri değerlendirilecektir

Ülkemizde ve yurt dışında özellikle son yirmi yıldan beri yeni bir kavram giderek kendini daha çok sayıda yayınlarla kitlelere duyuruyor ve ekonomik, stratejik, kültürel önemini geniş topraklara yayıyor. Avrasya terimi belki daha önceki yıllarda da kullanılıyordu ama bu terimin çerçevelediği topraklara sahip ülkelerin hem politik yapılanmaları hem uluslararası ilişkilerde söz sahibi olmaları hem de geniş bir pazar payı olarak görülmeleri son yıllarda bir hayli fazlalaştı. Bu büyük ilgiden bilim dünyası da etkilendi. Özellikle Türkoloji araştırmalarında ve yayınlarda bölgede yaşayan söz konusu toplulukların dil araştırmalarına da ağırlık verilmeye başlandı. Böyle bir tutum da Türkoloji konularının ayrı bir gözle değerlendirilmesine yaradı.

Eski Türklere ait runik yazıtlar, sadece tarihî kaynaklar değil aynı zamanda edebî eserlerdir. Çünkü bu eserlerde şiirsel ifadeler, atasözü, deyimler gibi kalıp ifadeler genel olarak kullanılmıştır. Söz konusu eserlerin bu özelliği, diğer kaya üzerine yazılmış yazıtlardan farklıdır. Tarihî olayları edebî bir üslupla yazma ve anlatma geleneği, bütün göçebe topluluklarda vardır. Költigin Yazıtı'nın metinde geçen bazı deyimleri ve bu deyimlerin Moğolcada var olan benzerlerinin nasıl tercüme edileceğini ve açıklanacağını burada göstereceğiz

Eski Türk Runik yazıtlarının araştırması yüz yıldan daha fazla tarihı geçmiş. Şimdi biz Orhon yazıtları üzerinde çok anlayışlı oldımız. Amma yana birkaç sözlerin anlamı hakkında ikna edici anlayışımız olmalıdır. Bu makaleda Kazak dili ile eski Uygurca maddeler kullanarak, Orhon yazıtlarındakı erig, ïd-, azman, yay, yalma ve yarïγ kelimelerinin anlamına tahlil etmek istiyürüz.

Hukuk dili, gerek söz varlığı ve terminolojisi gerekse söz dizimsel özellikleri itibarıyla yazı dilinin en ağır, en karmaşık ve en anlaşılması zor versiyonunu oluşturmaktadır. Dolayısıyla uzman olmayanlarca bu dilin kullanılması, algılanması ve yorumlanması oldukça zordur. Bir bilim ve ihtisas dili olarak Türkçe bugün, sahip olduğu söz varlığı ve terminolojik altyapısı itibarıyla en karmaşık hukuksal bağıntıları ifade edebilecek yetkinlikliğe ulaşmıştır. Bu çalışmada Türk hukuk dili, öncelikle terminolojik altyapısı, söz varlığı ve söz dizimsel özellikleri bağlamında detaylıca incelenecektir. Bu inceleme öncelikle dil bilimsel bir temelde yapılacak olup Türk hukuk dili, dayandığı sosyokültürel arka plan da dikkate alınarak belli bir yöntem bağlamında betimlenecektir. Ayrıca bu makale, değişik hukuk metinlerinin metin dil bilimsel açıdan analiz ve betimlemesini de kapsamaktadır. Zira hukuk metinlerinin tipolojik özellikleri, anlatım teknikleri ve cümle bağlantı türleri gibi konular, birçok açıdan dil bilimsel Türkolojiyi de yakından ilgilendirmektedir