1121 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten
Dergiler
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler
Benzerlik Yayın Tarihi - Yeniden Eskiye Yayın Tarihi - Eskiden Yeniye

ÖLÜ VE ÖLÜMLE İLGİLİ ANLATILAR KATALOĞU: XII

Nevzat Gözaydın
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 21-42
Deyimler, şiirler, halk şarkıları ve efsaneler, Türk halk edebiyatının değerli verilerioldukları kadar Türk dilinin de zenginliğidir. İnsanların çoğunun köylerden kentlere göç etmişolmasına rağmen, bu anlatılar ve edebî metinler halk arasında hâlâ söylenegelmekte ve onlarainanılmaktadır.Bu yazıda, ölüm ve ölü kişi hakkındaki anlatılardan derlediğim bazı örnekler vereceğim. Buanlatıları, rüyada başka bir kişiye görünmek, ölüm anı, tehlikeli ölü ve hayalî ölü vb. şeklindeolan temalarına göre sınıflandırdım. Yazımın başında gazetelerden de bazı örnekler verdim.

TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK ROMANLARINDA ALAFRANGALAŞMAK

Mustafa Karabulut
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 47-68
Osmanlı devletinde Batılılaşma hareketleri Tanzimat döneminde önemli boyutlara ulaşır.Özellikle İstanbul, bu hareketin merkezi olur. Avrupa'nın hemen her konuda örnek alındığı 19.yüzyılda Türk toplumunun düşünce ve yaşama biçiminde önemli değişiklikler meydana gelir.Osmanlı devletindeki bu değişim dönemin romanlarına da yansır. Yazarlar özellikle yanlış Batılılaşma temasını ele alırlar. Bunun için de romanlarını belirli tipler üzerine kurarlar.Tanzimat döneminde adeta bir moda haline gelen "Alafrangalaşmak", değişik açılardan romanaracılığıyla okura iletilir. Bu yazımızda, alafrangalaşmanın Tanzimat romanlarına ne ölçüde venasıl yansıdığını ifade etmeye çalışacağız.

ANDAY ŞİİRİNDE NESNENİN YADSINMASI VE ANLAMIN İTİLMESİ İZLEĞİNİN POETİK SÖYLEME DÖNÜŞÜMÜ

Mitat Durmuş
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 7-20
Bu çalışmada, Melih Cevdet Anday'ın şiirlerinde sözcüklerin nesnelerle olan ilişkisineve nihayet oradan da kalkarak sözcüklerin şiirle, şiirin anlamla kurduğu ilişki üzerinde nasıldurulduğu konusu çözümlenmeye çalışılmış, metinler arası kimi noktalara işaret edilmiştir.

YAYIN DEĞERLENDİRME

Hatice Şirin User
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 1-6
Kamil Stachowski, Names of Cereals in the Turkic Languages, StudiaTurcologica Cracoviensia 11, Edited by Stanisław Stachowski, Kraków 2008:Jagiellonian University Institute of Oriental Philology, 118 sayfa.

BUGÜNKÜ KIPÇAK TÜRKÇESİ ORTAK SÖZ VARLIĞI DENEMESİ

Mustafa Öner
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 77-98
Seyfi Sarayi'nin XIV. yüzyıl başlarında yazdığı Gülistan Tercümesi Eski Kıpçakçanınen önemli anıtlarındandır. Altın Ordu İmparatorluğunun merkezî edebî dilini yansıtan bumetnin söz varlığını, Bugünkü Kıpçak Türkçesi dediğimiz çağdaş yazı dillerinin söz varlığıile karşılaştırmak ilgi çekici sonuçlar vermektedir. Gülistan Tercümesi söz varlığı fiillerlesınırlayarak Bugünkü Kıpçak Türkçesine ait üç yazı dilinin, Karaçay-Balkarca, Başkurtça veTatarcanın söz varlığı ile karşılaştırılmıştır. Denemede, Gülistan Tercümesi'nin ve üç çağdaşKıpçak yazı dilinin fiil varlığı, anlam inceliklerini izlemek bakımından Rusça karşılıklarıylabirlikte ve belli ölçütler kullanarak birleştirilmiş ve sonuçlara varılmıştır.

TARYAT YAZITININ BATI YÜZÜNDE mGLi ve mGL İŞARETLERİYLE YAZILAN SÖZCÜK NASIL OKUNUP ANLAŞILMALI?

Serkan Şen
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 99-108
Bu çalışmada Uygurlarından kalan Taryat yazıtında geçen bir sözcük incelenecektir.İncelenecek sözcük yazıtın batı yüzünün dördüncü satırında mGLi; beşinci satırında mGLrunik harfleriyle yazılmıştır. İlk olarak sözcüğün okunuşu ve anlamlandırılışı ile ilgili çeşitliaraştırmacıların görüşlerine değinilecektir. İkinci olarak bu görüşlerin gerekçeli eleştirileriyapılacaktır. Son olarak sözcüğün ılagım olarak okunup "ormanlık, koruluk" biçimindeanlamlandırılmasının daha uygun olacağı delilleriyle ortaya konacaktır.

İŞLEVSEL TÜRKÇE SÖZ DİZİMİNİN BAZI SAV VE KAVRAMLARI ÜZERİNE

Viktor G. Guzev, Özlem Deniz Yılmaz
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 125-143
Bu makale, soyut imgelerden ibaret bir bilme olarak yorumlanan dil dizgesinin bir kısmınımeydana getiren söz dizimi alt dizgesinin esas birimlerini temsil eden kavramlara adanmıştır.Makalenin konusu, söylevde gözlemlenen "anlatım", "tümce", "öbek" gibi maddi oluşumlardeğil, bu söylev birimlerinin kurulmasını belirleyen kurallar, programlar, modeller olan sözdizimsel birimler, yani "sentagma" ve "yapılar"dır.

TÜRKÇEDE YARDIM SÖZÜ KÖKEN BİLGİSİ VE KAVRAM ALANLARI

Mustafa Öner
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 69-76
Genel Türkçede Nog. yardam; Tat. yardem ~ yerdem; Bşk. yarźam; Özb. yårdam; Uyg.yardem; Tü., Gag., Az., Kmk. yardım; Kırg. cardam; Kzk., Kklp. jèrdem biçimlerinde görülensözün kökeni konusunda tartışmalar vardır. Makalede Türkçe yardım (< yardam) sözününKarahanlıcadan beri bilinen yarı "yardım" sözüne dayandığı öne sürülmektedir. AyrıcaTürkçedeki ve diğer dillerdeki "yarım" ve "yardım" kavramları arasındaki anlam ilişkileriincelenmektedir.

MİKTAR ZARFI OLARAK KULLANILAN KELİMELERE LENGÜİSTİK BİR BAKIŞ

Mesut Şen
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 109-124
Birçok dil bilgisi kitabında miktar zarfı olarak belirtilmeyen ve sıfat görevinde kullanılankelimeler vardır. Bu kelimelerin her biri farklı anlamlara gelmektedir. "Acayip, inanılmaz,korkunç, müthiş" gibi kelimeler de miktar zarfı olarak aşırılık fonksiyonunda 'çok fazla,pek çok' manasını ifade etmektedir. "Korkunç beğendim, inanılmaz güzel" gibi kullanımlaryadırganmakta ve bu kullanımların çeviriden kaynaklandığı da düşünülmektedir. Yazıda bukullanımlar üzerinde durulmuştur.

Davranışsal Dil Bilimine Kısa Bir Bakış: L. Bloomfield ve B. F. Skinner Yaklaşımları

Kerim Demirci
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 1 · Sayfa: 63-70
Dil ile davranış arasındaki ilişki öteden beri birçok incelemeye konu olmuştur.Konu hakkında Amerikalı iki bilim adamı Leonard Bloomfield ve Burrhus FredericSkinner'ın öne sürdüğü fikirler psikoloji, eğitim ve dil bilimi dünyasında geniş bir yankıuyandırmıştır. Özellikle bu iki bilim adamının düşüncelerinin akademik dünyadadavranışsal dil bilimi olarak adlandırılan bilimin temellerini oluşturduğu kabul edilir.Bu yazıda, taraftarları ve karşıtlarıyla geniş bir kitleye hitap etmiş olan Bloomfield veSkinner'ın davranış ve dil edinimi üzerindeki görüşleri ana hatlarıyla anlatılmaktadır.