1113 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
  • Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten
Dergiler
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler
Benzerlik Yayın Tarihi - Yeniden Eskiye Yayın Tarihi - Eskiden Yeniye

Türkçede +sIz/+sUz Eki Üzerine

Ali Cin
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 1-43
Bu makalede isimden isim yapım eki olan +sIz/'sUz ekinin tarihi ve modern Türk dili alanında kullanımı incelenecektir.

Türk Dilinin Sözcük Tarihi Açısından Önemli Bir Eser Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lûgati't-Türkiyye

Paşa Yavuzarslan
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 152-162
Bu yazıda Eski Kıpçak Türkçesi yadigarlarından olan Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lûgati't-Türkiyye üzerine bugüne kadar yayımlanan çalışmalar derlendikten sonra, eser Türk dilinin sözcük tarihi açısından değerlendirilmiştir. Bu yazma eserde, Besim Atalay tarafından okunamayan ve anlamlandırılamayan köten kelimesinin Arapça karşılığı, Arap diyalektleri sözlüğünden tespit edilerek açıklanmaya çalışılmıştır. Buradan hareketle köten kelimesinin Türk dilinin söz varlığındaki tarihi bu eserin yazılış tarihine kadar götürülebilmiştir. Bunun yanı sıra, Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-Lûgati't-Türkiyye'nin Arapça söz varlığındaki diyalektolojik unsurlara da dikkat çekilmiştir.

Ne...Ne'li veya Ne...Ne De'li Bağlama Edatlarında Olumsuzluk Sorunu

Ciden Sena Menabit
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 71-91
Bu çalışmamızda ne...ne'li veya ne...ne de'li bağlama edatlarının kullanım özellikleri ve olumsuzluk sorunu incelenmiştir. İlk başta, örneklere dayanarak ne...ne veya ne...ne de'nin Farsça, Fransızca, İngilizce, Almanca'daki, genel özellikleri ortaya konulmuştur. Daha sonra, söz konusu yapılar gramercilerin nasıl ele aldıkları yönüyle incelenmiştir ve bütün bu yapıların bağlama edatları olduğu önerilmiştir. Konuyu ele alırken özellikle ne...ne'li veya ne...ne de'nin olumsuzu şekilleri üzerinde durulmuştur.

Soyka Sözü Hakkında

Mustafa Sarı
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 99-106
Bu çalışmada Türkçedeki soyka sözünün etimolojik incelemesi yapılmıştır. Türkçenin tarihi dönemlerinde ve Anadolu ağızlarında nasıl kullanıldığını gösteren örnekler üzerinde durulmuştur. Türkologların bugüne kadar soyka sözü hakkında ne söylediklerine değinilmiştir. Bu değerlendirmeler sonunda Türkçede biri ödünçleme diğeri yerli olan iki farklı soyka sözünün bulunduğu tespit edilmiştir.

Köseçobanlı Ağzından Derlemeler

Mustafa Gündüz
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 44-62
Değişen dünya şartlarından en çok etkilenen varlıklardan biri dildir. Küreselleşme ve medya etkisiyle yerel unsurlar hızla unutulmaya başlamıştır. Bunlar içerisinde yerel diller, şiveler ve ağızlar kayda geçirilmediği takdirde kesin olarak unutulacaklardır. Ağız çalışmalarının yapılmasıyla yabancı dillerden kelime almanın yanında, dilin kendi birikimi de kullanılabilir. Bu çalışmada Türkçe'nin kırsal bir yörede halen kullanılan ağzından derlemeler yapılmıştır.

Kendi Gökkubbemiz'de Klasik Şiirin Etkisi

Abdullah Şengül
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 107-127
Yahya Kemal Divan edebiyatı kaynağından geniş bir şekilde yararlanmıştır. Onu Eski şiirin temsilcisi olarak göstermek doğru değildir. Şiirleri gerek şekil, gerek içerik açısından incelendiğinde görülür ki; Türk ve Batı edebiyatından aldığı ilhamla orijinal eserler veren büyük bir şairdir. O, şiirimizi, yeni bir ses ve soluk getirmek suretiyle zenginleştiren bir şahsiyet olarak karşımıza çıkar.

İLMİLiKTEN VE İLMİ NEZAKETTEN YOKSUN BİR TENKİDE CEVAP

S.mahmut Kaşgarlı
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 63-70
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten'in 1993 yılı sayısının "Tanıtma, tahlil ve tenkitler" bölümünde sayın Dr. Rıdvan Öztürk'ün Doç. Dr. Sultan Mahmut Kaşgarlı-Modern Uygur Türkçesi Grameri başlıklı tanıtma, tahlil ve tenkit içerikli makalesi yayımlanmıştır. Dr. Rıdvan Öztürk'ün makalesi benim yazdığım Modern Uygur Türkçesi Grameri isimli kitabımı tanıtmak ve üzerinde tenkidi yorum yapmak için yazılan bir makale şeklinde görünse de art niyetli bir makaledir.

Anadolu'da Kafkasya Türkleri (II)

Hasan Eren
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 163-249
Bu yazı özünde Anadolu'da Kafkasya Türkleri başlıklı çalışmamın yeni baskısıdır. O çalışmam TDK'nın yayımlamış olduğu Türkiye'de Halk Ağzından Söz Derleme Dergisi adlı diyalektolojik sözlüğe dayanılarak oluşturulmuştu. Çalışmam uluslararası bilim çevrelerinde büyük bir ilgi görmüştü. Bunun üzerine 1963'te İngilizce çevirisi de çıkmıştı. Daha sonra TDK Türkiye'de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü'nü yayımladı.

Eskişehir Yöresi Ağızlarından Derleme Sözlüğü'ne Katkılar

Can Özgür
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 92-98
Bu araştırmamızda Eskişehir'e bağlı Sivrihisar ilçesinden derlediğimiz mahalli kelimeler bir araya getirilmiştir. Yöreden derlenen kelimeler DS'de bulunmayanlar DS'de bulunanlar başlıkları altında DS ile karşılaştırılmalı olarak ele alınıp işlenmiştir.

Türkçede Para ve Para Birimi

Hatice Şirin User
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 128-151
Türk kültüründe para ve para birimleri karşılığında kullanılan sözler, birçok eski kültür dilinde olduğu gibi şu temel aşamalardan geçerek günümüze ulaşmıştır: 1. Değiş tokuş metodunda kullanılan malların adı. 2. Bu mallara tekabül eden denklik, ağırlık veya uzunluk ölçüleri veya malın saf, katışıksız halde olması. 3. Bu malların kesilmesi, ayrılması, tartılması sonucunda elde edilen birimler.