1113 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler

GÖKTÜRK ANITLARI İLE YAŞAYAN ÜÇ LEHÇEMİZİN (HALAÇ, ÇUVAŞ VE SAHA/YAKUT) TARİHİ İLGİ DÜZENİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 55-64
Türk dilinin tarihi tasnifini yapmak, kavimlerin sık sık yer değiştirmesi ve birbirlerine karışmış olmaları yüzünden oldukça güçtür. Özellikle Çuvaş Türkçesi ve Yakut Türkçesinin durumu, dillerindeki büyük başkalıktan dolayı, tasnifçiler tarafından farklı farklı değerlendirilmiştir. Yapılan tasniflerin aşağı yukarı ortak tarafı, Çuvaş Türkçesi ve Yakut Türkçesinin Türk dili lehçe ve şiveleri arasında en farklı dalları oluşturuyor olmalarıdır.

ESKİ TÜRKÇE’NİN GRAMER YAPISI VE ÖRNEK OLARAK FİİLDEN İSİM YAPAN –l EKİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 65-80
Bilindiği üzre "Halaç", "Çuvaş" ve "Yakut" lehçelerinin dışında bu gün 200 milyonu aşkın Türk dünyasında konuşulan ve yazılan bütün şive ve ağızların ana kaynağı "Eski Türkçe" adı verilen Türk lehçesidir. Bu sebeple Türk dilinin bütün meselelerini çözmek için "Eski Türkçe" dönemini hem tarihi, hem kültürü, hem de yazı sistemleri ile çok iyi bilmek gerekmektedir.

GÖKTÜRK YAZITLARINDA SÖZ SANATLARI GÜÇLÜ ANLATIM YOLLARI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 1-12
Göktürk anıtları üzerinde üzerinde anlambilim (semantique) açısından incelemelerimiz derinleştikçe, bu yazıtların gelişmiş, işlenmiş ve eski bir dilin ürünleri olduğu konusundaki görüşümüz daha da güçlenmektedir. Bu bildirimizde, bugüne kadar yayımlanan çalışmalarımızda yer almayan yeni örnekler üzerinde duracak, anıtların bu niteliğini pekiştirmeye, anlatım gücünü ortaya koymaya çalışacağız.

GÖKTÜRK YAZITLARININ TÜRK İSKAN (YERLEŞME) TARİHİNDEKİ YERİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 17-29
XIX. yüzyılda Avrupa'da ve dünyada etkisini gösteren bir kavram vardır: "Civilisation", XVIII. Yüzyılda, latince 'civitas: şehre ait kökünden çıktığı için "şehirli" olmak hayatın ve insanlığın esası kabul edilmiştir. Kavramın, Avrupa ile temasta bulunan Osmanlı münevveri için karşılığı, Arapça şehirle ilgili bir kökten yapılan "medeniyet" kavramı ile yankısını bulmuştur.

KÖL TİGİN YAZITI BİR NUTUK METNİ MİDİR?

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 31-39
Köl Tigin bengü taşının Güney yüzündeki bu ilk satırlar beni hep düşündürmüştür. Bu satırlar insanın gözleri önüne adeta canlı bir tablo sermektedir. Muhteşem tahtına oturmuş Türk Bilge Kağan çevresindekilere hitap etmektedir. Tabloda Köktürk kağanlığının hiyerarşik düzenini görmek de mümkündür. Bilge Kağan yüzünü doğuya dönmüştür.

AVRUPA’NIN GÖKTÜRK HARFLİ ESKİ ANITLARI GÖKTÜRK HARFLİ ESKİ YAZININ KUZEY KAFKASYA, VOLGA-DON VE TUNA BÖLGELERİYLE İLİŞKİSİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 13-16
Avrupa'nın Göktürk harfli eski anıtları Kuzey Kafkasya'nın Karaçay ve Malkar dağları ile onları komşu bölgelerinden, İdil havzasında Tatar Otonom SCB'nin Bilar eski şehrinden, Sarkel'den, Don nehrinin havzasındaki Mayaki ve Mayats şehirlerinden, Murfatlar'dan, Nad-Sent-Mikloş'dan ve diğer yerlerden çıkmıştır.

“DİL SİSTEMİNDEKİ ESKİ TÜRKÇE UNSURLAR: REKONSTRÜKSİYON PROBLEMLERİ”

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 81-84
Her şeyden önce biz Eski Türk dilini kavramalıyız. Farklı derinlikte birkaç eski Türkçe kesit bilinmektedir. Eski Türkçe bir birim her zaman eski Türkçe herhangi bir şeyden daha eski olamaz. Biz herhangi bir canlı dilin bir ana form -ataların ölü dili- olduğu çok durum bilmekteyiz.

SAYAN-ALTAY TÜRKLERİNİN YENİ RUNİK YAZISI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 85-136
İ.R. Aspelin'in 1887-1888 yıllarındaki araştırma gezilerinde incelediği runik yazıtların ilk atlası Çernıy İyus nehrinde bulunan Sulek yazı grubunun temel yüzey çizgilerini ve resimlerini belirten tabloyla başlamaktadır.

ORHON ANITLARINDA TÜRKLERİN KRALLIK SOYUNUN ADI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 137-139
"Tutszyue, ayrı bir Syunnu kabilesidir. Onların soy adı Aşina'dır." Çjou-Şu'nun tarihi vakayinamesi VI. Yüzyılın ortasında Kuzey Çin Krallığı 'nın yeni ve tehlikeli komşusunun ortaya çıkışını böyle anlatır. Türk menşe efsanesine göre Aşina'nın atası dişi bir kurttur.

GÖKTÜRK ANITLARININ ALTAYİSTİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 41-53
Türk dilinin, en eski belgeleri olarak kabul ettiğimiz Orhun Abideleri (Göktürk Anıtları)'nın kelime hazinesi çok sınırlı ve bir kısmının da okunuşu ve manası hala münakaşa konusu olduğu için, Altayistik açıdan değerlendirilmesi oldukça dar bir alanda yapılabilmektedir.