1121 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler

GÖKTÜRK YAZITLARINDA SÖZ SANATLARI GÜÇLÜ ANLATIM YOLLARI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 1-12
Göktürk anıtları üzerinde üzerinde anlambilim (semantique) açısından incelemelerimiz derinleştikçe, bu yazıtların gelişmiş, işlenmiş ve eski bir dilin ürünleri olduğu konusundaki görüşümüz daha da güçlenmektedir. Bu bildirimizde, bugüne kadar yayımlanan çalışmalarımızda yer almayan yeni örnekler üzerinde duracak, anıtların bu niteliğini pekiştirmeye, anlatım gücünü ortaya koymaya çalışacağız.

GÖKTÜRK YAZITLARININ TÜRK İSKAN (YERLEŞME) TARİHİNDEKİ YERİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 17-29
XIX. yüzyılda Avrupa'da ve dünyada etkisini gösteren bir kavram vardır: "Civilisation", XVIII. Yüzyılda, latince 'civitas: şehre ait kökünden çıktığı için "şehirli" olmak hayatın ve insanlığın esası kabul edilmiştir. Kavramın, Avrupa ile temasta bulunan Osmanlı münevveri için karşılığı, Arapça şehirle ilgili bir kökten yapılan "medeniyet" kavramı ile yankısını bulmuştur.

KÖL TİGİN YAZITI BİR NUTUK METNİ MİDİR?

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 31-39
Köl Tigin bengü taşının Güney yüzündeki bu ilk satırlar beni hep düşündürmüştür. Bu satırlar insanın gözleri önüne adeta canlı bir tablo sermektedir. Muhteşem tahtına oturmuş Türk Bilge Kağan çevresindekilere hitap etmektedir. Tabloda Köktürk kağanlığının hiyerarşik düzenini görmek de mümkündür. Bilge Kağan yüzünü doğuya dönmüştür.

AVRUPA’NIN GÖKTÜRK HARFLİ ESKİ ANITLARI GÖKTÜRK HARFLİ ESKİ YAZININ KUZEY KAFKASYA, VOLGA-DON VE TUNA BÖLGELERİYLE İLİŞKİSİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 13-16
Avrupa'nın Göktürk harfli eski anıtları Kuzey Kafkasya'nın Karaçay ve Malkar dağları ile onları komşu bölgelerinden, İdil havzasında Tatar Otonom SCB'nin Bilar eski şehrinden, Sarkel'den, Don nehrinin havzasındaki Mayaki ve Mayats şehirlerinden, Murfatlar'dan, Nad-Sent-Mikloş'dan ve diğer yerlerden çıkmıştır.

“DİL SİSTEMİNDEKİ ESKİ TÜRKÇE UNSURLAR: REKONSTRÜKSİYON PROBLEMLERİ”

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 81-84
Her şeyden önce biz Eski Türk dilini kavramalıyız. Farklı derinlikte birkaç eski Türkçe kesit bilinmektedir. Eski Türkçe bir birim her zaman eski Türkçe herhangi bir şeyden daha eski olamaz. Biz herhangi bir canlı dilin bir ana form -ataların ölü dili- olduğu çok durum bilmekteyiz.

SAYAN-ALTAY TÜRKLERİNİN YENİ RUNİK YAZISI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 85-136
İ.R. Aspelin'in 1887-1888 yıllarındaki araştırma gezilerinde incelediği runik yazıtların ilk atlası Çernıy İyus nehrinde bulunan Sulek yazı grubunun temel yüzey çizgilerini ve resimlerini belirten tabloyla başlamaktadır.

ORHON ANITLARINDA TÜRKLERİN KRALLIK SOYUNUN ADI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 137-139
"Tutszyue, ayrı bir Syunnu kabilesidir. Onların soy adı Aşina'dır." Çjou-Şu'nun tarihi vakayinamesi VI. Yüzyılın ortasında Kuzey Çin Krallığı 'nın yeni ve tehlikeli komşusunun ortaya çıkışını böyle anlatır. Türk menşe efsanesine göre Aşina'nın atası dişi bir kurttur.

GÖKTÜRK ANITLARININ ALTAYİSTİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 41-53
Türk dilinin, en eski belgeleri olarak kabul ettiğimiz Orhun Abideleri (Göktürk Anıtları)'nın kelime hazinesi çok sınırlı ve bir kısmının da okunuşu ve manası hala münakaşa konusu olduğu için, Altayistik açıdan değerlendirilmesi oldukça dar bir alanda yapılabilmektedir.

ESKİ TÜRKÇE ALFABEDEKİ ÜNSÜZLERİ BELİRTEN İŞARETLERİN İMLÂ ÖZELLİKLERİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 189-192
Eski Türkçe/alt Türkçe/alfabe her şeyden önce mükemmelliğiyle dikkati çekmektedir. Bu yüzden XIX. Yüzyılın sonunda P.M. Melioranskiy'in bu alfabeyi Türkçenin fonetik taleplerine cevap veren en uygun yazı diye karaktrize eden etmesi rastlantı değildir. Bu alfabenin mükemmelliğini iyice değerlendiren E.D. Polivanov da Türkçenin fonetiğine uygun böyle bir yazının sadece Türk kabileleri arasında doğabildiğini belirtmiştir.

ESKİ DOĞU TÜRK YAZISINDA KULLANILAN LİGATÜRLER VE BUNLARLA İLGİLİ BAZI MESELELER HAKKINDA

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1990, Cilt 38 · Sayfa: 207-222
Göktürk yazıtlarının 15 Aralık 1893'te çözümünden bu yana, hemen hemen bir yüzyıl geçti. Bu zaman içinde, gittikçe artan sayıda başka yazıtlar bulundu ve yayımlandı; eskilerin de daha iyi yayımları yapıldı. Bununla birlikte, elimizdeki metinlerin okunup anlaşılmasında ve onlarla ilgili karmaşık meselelerin araştırılmasında en büyük güçlük, bu metinleri bir araya toplayan kaynak eserlerin artık çok gerilerde kalması idi.