1113 sonuç bulundu
Dergiler
Yayınlayan Kurumlar
- Türk Dil Kurumu 1113
Yazarlar
- Zeynep Korkmaz 36
- Agâh Sırrı Levend 27
- Hasan Eren 22
- Osman Fikri Sertkaya 21
- Mehmet Ölmez 16
- Saadet Çağatay 15
- Şinasi Tekin 14
- Gerhard Doerfer 13
- János Eckmann 13
- A. Caferoğlu 10
Anahtar Kelimeler
- Türkçe 34
- TÜRKÇE 19
- Türkiye Türkçesi 16
- Dede Korkut 15
- Eski Anadolu Türkçesi 15
- Eski Türkçe 14
- Turkish 13
- DEDE KORKUT 12
- etimoloji 11
- etymology 11
TEMEL SÖZCÜKLER VE ALTAY DİLLERİ SORUNU
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 1-16
Özet
Dilbilimde kültür sözcükeleri ile temel sözcükler arasında ayrım yapılır. Kültür sözcükleri yalnız belli kültür çevrelerine özgü kavramları gösteren otomobil, telefon gibi terimler, sultan gibi sanlardır. İlkel insan topluluklarının ev ya da çadıra sahip olmadıklarını düşünecek olursak, ev sözcüğünün bile bir kültür sözcüğü olduğu görülür. Buna karşılık temel sözcükler belli kültürlere bağlı olmayıp bütün insanlarda ortak olan kavramları gösteren sözcüklerdir.
BULGARİSTAN TÜRK AĞIZLARININ SINIFLANDIRILMASI
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 113-167
Özet
Başlıkta işaret edilmiş olan sorunu ortaya attığımızda bizi ihtiyatlı olmaya davet eden iki düşünce belirir hemen. Bunlardan biri şu ilkesel tez, ağız bölgelerinin sınırlandırılmasının zorunlu oluşu sorunu; öbürü ise Rumeli Türk ağızlarını pek az tanımamız olgusu. Aşağıdaki yorumları getirmeye yine de cesaret ediyorsam bunu haklı gösterecek iyi bir nedenim var ("Rumeli" sözüyle Türkçenin Balkan ağızlarını kastediyorum ve Rumeli sözünü bu anlamda kullanıyorum.)
TÜRKOLOJİDE ELEŞTİRİ SORUNLARI
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 87-99
Özet
Türkiyat Mecmuası (1980), s. 309-334'te Osman F. Sertkaya, Semih Tezcan'ın "Das uigurische Insadi-Sūtra" (Berlin 1974) başlıklı çalışması üzerine bir eleştiri yayınladı. Başka eleştirmenler (bu arada Saadet Çağatay ve Şinasi Tekin) T.ın çalışmasını çok olumlu değerlendirmişken S. şöyle demektedir: "Insadi-Sūtra bir doktora tezi için biraz fazla yanlışlı ve bazı izahlarda fazlaca fanteziye kaçılmış bir neşirdir."
TÜRKİYE TÜRKÇESİNİN SÖZVARLIĞI VE TARİHSEL SÖZLÜĞÜ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 23-38
Özet
Dil, bir ulusun bireylerinin anlaşmasında, o ulusu ulus yapan özelliklerin oluşmasında önemli görevler üstlenmiş, yapıcı ve yaratıcı bir canlı varlıktır. Böyle canlı bir varlık olması nedeniyle dil, tarihsel süreç içerisinde türlü etkenlerle birtakım değişmeler ve gelişmeler gösterir. Bir dilin, doğal olarak ses, yapı, sözdizimi ve anlam açısından uğradığı değişmeler, koşulları ve kuralları sınırlı bir evrimle olur.
DİL TARİHLEMESİ (GLOTTOCHRONOLOGY) VE DİLBİLİMDEKİ YERİ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 101-111
Özet
Dil tarihlemesinin amacı, ilişkisi olduğu sanılan iki ayrı dilin belirli oranda sözcük sayımını yaparak incelemek, incelenen bu iki dil arasındaki köken ilişkisini saptamak ve bu ilişkinin derecesini belirlemek, bu iki dilin ortak bir ata-dilden (proto-language) ne zaman ayrıldıklarını kestirmektir.
LĀMİ’İ̄’NİN GŪY U ÇEVGĀN’INDAN İKİ MÜNAZARA
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 49-63
Özet
Münazara, birbiriyle ilgili, çoğu kez de karşıt iki ya da daha çok nesne ya da kavramın kişileştirilip zebān-ı hāl ile konuşturulması yoluyla oluşan bir yazı türüdür. Bu kişileştirme ve konuşturmada söz konusu taraflardan her biri kendi üstünlüğünü, karşısındakinin ise zayıflıklarını yanlışlarını ortaya döker.
TÜRKÇEDE KİP OLGUSU ÜZERİNE GÖRÜŞLER
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 81-85
Özet
Dil çok yönlü bir olgudur; dil dizgesinin karmaşık ama belli bir düzeni yansıtan yapısındaki bu çok yönlülük dilsel işlev açısından da geçerlidir, çünkü dilin tek görevi düz tümce üretmek değildir; başka bir anlatımla, salt betimsel (gönderimsel) bir işlevi yoktur dilin. Soru sormaya, buyruk vermeye, dilekte bulunmaya, kesinlik ya da belirsizlik vb. anlatmaya da yarar.
MOĞOLCA DERESÜN-TÜRKÇE YEZ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 43-48
Özet
Yüksek İç Asya'nın engin bozkırlarında yetişen en ilginç bitkilerden biri, Rusça çiy veya derisun vs. denilen bir türlü uzun boylu ottur. Onun bu Rusça adlardan birisi Kıpçak Türkçesinden, diğeri Moğolcadan alınmış kelimedir. Orta Asya'da yolculuk yapan gezginler söz konusu bitkiden kitaplarında sık sık bahsettiler.
TÜRKÇE EZGİLEMEYE GİRİŞ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 65-79
Özet
Konuşurken tümcenin gerek anlamına, gerekse yapısına uygun olarak ses perdesinde yapılan değişikliklerin tümüne "ezgileme" denir. Bu değişiklikler bir perde düzeyinden öbürüne doğru ya kayarak ya da sekerek gerçekleşir. Kayan değişimler "gelsin" yanıtı üzerinde gösterilebilir.
KAŞGARLI’DAN GÜNÜMÜZE GELEN ATASÖZLERİ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1981, Cilt 28 (1980-1981) · Sayfa: 39-42
Özet
Kâşgarlı Mahmut, hazırlayacağı sözlük için Türk boylarının dillerini öğrenmekle, sözlerini derlemekle yetinmemişti. Derlediği sözlerin kullanımlarıyla ilgili örnekler toplamıştı. Büyük dilcimiz, Türk topluluklarının deyimlerini, atasözlerini, şiirlerini de yazıya geçirmiştir.