3 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi
  • milli kimlik
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Anahtar Kelimeler

GÜNEY SİBİRYA’DA (ALTAY BÖLGESİ) BİR AYDINLANMA HAREKETİ OLARAK AK CAÑ / SÜT CAÑ (BURHANİZM): TEŞEKKÜLÜ, TEMEL İLKELERİ VE TARİHÎ SEYRİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2022, Sayı 53 · Sayfa: 80-131
Rus-Japon Savaşı (8 Şubat 1904-5 Eylül 1905) sırasında Batı literatüründe Burhanizm olarak bilinen fakat Altay Türklerinin Ak Cañ (Ak Din) veya Süt Cañ (Süt Dini) olarak adlandırdıkları inanç sistemi 1904 yılında ortaya çıkmıştır. Bu din, halkını baskıdan kurtarmak için geri dönecek bir kağan olan Oyrot Kaan'ın dönüşüne dair efsaneler ve Amır Sanaa ile Şunu gibi bir takım tarihî şahsiyetlerden ilham almıştır. Bu inanç sistemi dünyanın değişik yerlerinde benzerleri görülen nativistic movement (yerelliği canlandırma) hareketi olarak da kabul edilebilir. Ak Cañ; Ruslara, Rus olan her şeye, Hristiyanlığa ve Altay Şamanizmi'ne bir tepki olarak ortaya çıkmış olmasına rağmen zaman içinde Altay Şamanizmine ait bazı unsurları tekrar bünyesine almıştır. Bu inanç sisteminin ortaya çıkışını hazırlayan çeşitli etkenler vardır. Bunlar şöyle sıralanabilir: Ruslara duyulan nefret, Rusların adaletsiz ve haksız bir şekilde Altay topraklarına yerleşmesi, Rus tüccarların ekonomik baskısı, msyonerlerin baskısı, Altay Şamanizminin Hristiyanlık karşısındaki zayıflığı ve ihtiyaçlara cevap veremez hâle gelmesi, Moğol Budistlerin propagandası, Rus-Japon savaşının yarattığı gerginliğine bağlı olarak Altay Türkleri arasında ortaya çıkan Japon sempatisi. Bu sebeplere bağlı olarak ortaya çıkan Burhanizm (Ak Cañ/Süt Cañ), SSCB'nin 1991'de dağılmasından sonra Altay Türkleri için kimlik arayışlarında en önemli unsurlardan biri olmuştur.

 Gurbandurdı Gurban Sehetod’un ‘Çakılık’ Adlı Uzun Hikâyesinde Mahdumkulu Biyografisi (Mahtumkulu Biography in Gurbandurdı Gurbansehedov’s Long Story, “Çakılık”)

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2014, Sayı 38
18. yüzyıl Türkmen şairi Mahtumkulu hayatı ve fikirleri ile çığır açmış bir şairdir. Mahtumkulu hakkında çeşitli roman, hikâye ve şiirler yazılmıştır. Bunlardan biri de Türkmen yazar Gurbandurdı Gurbansehedov'un 1959'da kaleme aldığı "Çakılık" povesti yani uzun hikâyesidir. Bu incelemede girişte Mahtumkulu'nun hayatı hakkında kısaca bilgi verilip ardından "Çakılık" adlı eserde Mahtumkulu'nun biyografisinin nasıl işlendiği üzerinde durulmuştur. Sonuçta ise uzun hikâyenin gerçekliği ve Türkmen edebiyatına katkısı değerlendirilmiştir

 Nazim Hikmət, Türk Lirik Şeirinin Ustadı Kimi

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2012, Sayı 33 · Sayfa: 7-25
ellikleri, mana, içerik ve biçim nitelikleri analiz ediliyor. Şairin XX. yüzyıl Türk şiirinde edindiği mevki dikkate alınıyor. Neticede N. Hikmet'in çeşitli dönemlerde yazmış olduğu şiirlerin mevzu alanı belirlenmiş, araştırma aşa- masında onun sanat faaliyeti estetik yönden araştırılmıştır