955 sonuç bulundu
Dergiler
Yayınlayan Kurumlar
- Türk Dil Kurumu 955
Yazarlar
- Nail Tan 29
- Mustafa Öner 15
- İbrahim Dilek 7
- Sinan Güzel 7
- Âdem Terzi 6
Anahtar Kelimeler
- Abdullah Tukay 26
- Tatar edebiyatı 19
- Azerbaycan edebiyatı 14
- Türk 12
- Altay 11
- şiir 11
- Turkish 10
- Bahtiyar Vahabzade 9
- edebiyat 9
- literature 9
Hakasların Geleneksel Dünya Tasavvurlarında Su İyesinin Dişil Başlangıcı,
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 36 · Sayfa: 9-22
Özet
Hakasların inancına göre su iyesi dişidir. Su bereketin, bolluğun, saadetin kaynağıdır ama aynı zamanda da felaket ve yıkımın da kaynağıdır. Su iyesi insani özelliklere sahiptir. Hakaslar, su iyesini memnun etmek için kurban sunarlar. Su iyesini kızdırmamak gerekir. Su, kadının doğurganlığı ile doğrudan ilişkilidir. Altaylıların mitolojik inançlarına göre dünyanın başlangıcı su ile bağlantılıdır
Tuvacada Birleşik Zarf-Fiiller
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 36 · Sayfa: 23-42
Özet
Görevi, fiilleri geçici olarak zarflaştırmak olan zarf-fiil ekleri yapı bakımından basit ve birleşik olmak üzere iki grupta değerlendirilmektedir. Bu makalede, bazı eklerin ve edatların eklenmesiyle oluşmuş birleşik zarf-fiil yapılarının Tuvacadaki örnekleri üzerinde durulacaktır. Bu yapıların cümle içindeki anlam ve görevleri Türkiye Türkçesiyle karşılaştırmalı olarak verilecektir
Divanü Lûgati’t-Türk’teki Yansımalı Sözcüklerin Görev ve Anlamlarına Göre Sınıflandırılması
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 36 · Sayfa: 55-71
Özet
Yansımalar, canlı cansız bütün varlıkların çıkardıkları sesleri yansıtan; dış görünüşlerini, hareketlerini betimleyen; insanların yalnız kendilerinin hissedebildiği duyuları, sezimleri deri, koku ve tat alma yoluyla hissettiren sözcüklerdir.Dil biliminde önemli bir tarihsel kategori olarak yerini alan yansımalar, dilin doğuş teorilerinden başlayıp, dil biliminin temellerinden sayabileceğimiz "nedensizlik" ilkesiyle çelişip çelişmediği gibi inceleme alanlarına kadar birçok hususta tartışma konusu olmuş ve öne çıkartılmıştır.Biz bu çalışmamızda, tarihî bir kategori olarak kabul ettiğimiz yansıma sözcüklerin, Türkolojinin en önemli kaynaklarından biri olan Divanü Lûgati't-Türk'teki izlerini aradık ve tespit ettiğimiz onlarca yansıma sözcüğü görev ve anlamlarına göre sınıflandırmaya çalıştık
UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Kavramı Çerçevesinde Nasreddin Hoca Fıkralarının Sürdürülebilirliği
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 36 · Sayfa: 93-105
Özet
Eskişehir'in Hortu (şimdi Nasreddin Hoca) köyü doğumlu (1208) Nasreddin Hoca'nın kişiliği çevresinde oluşan, yüzyıllar boyu sayısı artan, verdiği mesajlarla daima güncelliğini koruyan fıkralar, somut olmayan kültürel mirasımızın en önemli ürünleri arasındadır.Nasreddin Hoca fıkraları sadece Türk dünyasında değil, İslam coğrafyasıyla birlikte Avrupa'da da gayet iyi bilinmektedir. Bu yaygınlığın en önemli sebepleri, fıkraların verdiği mesajların evrensel olması, çağdaş kültürde kullanımını sürdürmesi ve doğurgan/üretken bir yapıda bulunmasıdır.Kültür ve Turizm Bakanlığı, Nasreddin Hoca Fıkraları Anlatma Geleneği'ni Orta Asya'dan Avrupa'ya geniş bir coğrafyada yaygınlığı ve sürdürülebilirlik özelliği dolayısıyla UNESCO'nun "İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi"ne alınması için 2013 yılında gerekli çalışmaları başlatmış bulunmaktadır.Makalede, Nasreddin Hoca fıkralarının sürdürülebilirlik özelliği, UNESCO'nun belirlediği ilkeler çerçevesinde ele alınmakta, örnek fıkra ve anlatma ortamları yardımıyla ileri sürülen görüşler açıklanmaktadır
Tatar Şairi Musa Celil ve Moabit Defterleri
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 36 · Sayfa: 43-54
Özet
Şair, yazar, aktör ve aynı zamanda bir çevirmen olan Musa Celil, Sovyet devri Tatar edebiyatının en önemli simalarından biridir. 1906'da Orenburg'da başlayan hayatı 1944'te bir Alman esir kampında hazin bir şekilde son bulur. Musa Celil, kısacık ömrüne pek çok şey sığdırır; komsomol ve parti üyeliği gibi siyasi görevlerinin yanı sıra Tatar operası ve Tataristan Yazarlar Birliği gibi sanatsal ve kültürel oluşumlara da önemli katkılarda bulunur. Şiirden librettoya kadar oldukça geniş bir tür aralığında eserler veren Celil'in sanat hayatını taçlandıran eseri, tutsaklık yıllarında kaleme aldığı Moabit Defterleri'dir. Bu makalede, Musa Celil'in hayatından ve edebî şahsiyetinden söz edilecek ve Moabit Defterleri adlı külliyatı daha ayrıntılı ele alınacaktır
Kırım-Tatar Edebiyatının İslam Kültürü Çerçevesindeki Gelişimi
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 36 · Sayfa: 87-92
Özet
Bu yazıda İslam kültürü çerçevesinde Kırım-Tatar edebiyatının gelişimi konumuzu oluşturmaktadır. Günümüzde insani eğitimin yenileşmesi, edebiyat çalışmaları için yeni fırsatlar doğurmaktadır. Bu tür programlarda eserler üzerindeki sorular temelinde ve de bir dizi geleneksel konular temelinde yeni eserleri anlama sorunu ortaya çıkmıştır. Burada Kur'an-ı Kerim'de yer alan metinler ile İslami manzumelerin verdiği fikir ve durumların oynadığı rol ele alınmaktadır
Elçin Hüseyinbeyli ve “Ninemin Tütün Kesesi” Adlı Öyküsü
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 36 · Sayfa: 73-86
Özet
Elçin Hüseyinbeyli çağdaş Azerbaycan edebiyatının yaşayan temsilcilerindendir. Yazarlığının yanı sıra basında ve çeşitli kuruluşlarda da pek çok faaliyeti bulunmaktadır. Günümüzde de çalışmalarını sürdüren yazarın "Nenemin Tütün Kesesi" adlı öyküsünde İkinci Dünya Savaşı'nı takip eden yıllarda, savaşın Azerbaycan halkının yaşamına nasıl yansıdığını yetim kalmış bir çocuk ve onun ailesi üzerinden aktarmaktadır. Bu makalede yazarın biyografisiyle beraber Azerbaycan Türkçesinden aktarımı yapılan öykünün üzerinde durulacaktır
Uluslararası III. Azerbaycanşinaslığın Güncel Sorunları Kongresi
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 36 · Sayfa: 107-112
Özet
lonlarında, 3 Mayıs günü de Akva-Park Otelinin salonlarında devam edildi. Programda yer alan 229 bildiriden 48'i yabancı 18'i de Azerbaycanlı bilim adamı ve uzmanlarca hazırlanmıştı. Mazereti sebebiyle katılamayanlar, daha çok Azerbaycanlı bilim adamlarıydı. Bildirilerin basılmış olması dolayısıyla sunulamayan bildirilerden de yararlanma ortamı yaratılmıştı
Kırgız Türkçesinde Tat Alma Duyu Fiilleri (Sözcüksel Anlam Bilimi Açısından Bir Deneme)
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 35 · Sayfa: 9-22
Özet
Zihnî bir sürecin başlangıcını oluşturan duyu fiillerinin, mantık ve ruh bilimleri için önemli olduğu kadar dil bilimi için de önemli ve ciddi rol oynadığı son zamanlarda ortaya çıkmaktadır. Buna rağmen Türkoloji alanında disiplinler arası bir konu olan duyu fiilleri yeterli oranda incelenmemiştir. Bu çalışmada duyu fiillerinin bir türü olan tat alma duyu fiilleri sözcüksel anlam bilimi açısından ele alınmış ve Kırgız Türkçesi sözlüklerinden tespit edilen tat duyu fiilleri örneklendirmelerle değerlendirilmiştir. Ayrıca tat duyu fiillerinin anlamsal özellikleri ve türleri üzerinde durulmaya çalışılmıştır
Etnik ve Sosyal Tarih Öğrenimi İçin Kaynaklardan Biri Olarak Halk Etnografyası
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2013, Sayı 35 · Sayfa: 23-38
Özet
Halk bilgisinin etnik köken araştırmalarında bilimsel değeri çok büyüktür. Halk bilgisi tarihî ve etnografik bilginin zengin bir hazinesidir. SSCB'nin Türk dilli halklarının kökenine ve kültürüne ışık tutulmaktadır. Altay Türk boyları birbirlerini karındaş diye adlandırmaktadır. Türk boylarında kan bağı akrabalık önemlidir. Türk kabilelerinin birbirleriyle ortak özellikleri aydınlatılmıştır. Rusların Çarlık ve Sovyet döneminde Türk kabilelerine karşı izledikleri devlet politikasıdır