4 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
  • şimdiki zaman
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Anahtar Kelimeler

KONYA YERLİ AĞZINDA ODAKSIL ŞİMDİKİ ZAMAN İŞARETLEYİCİLERİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2018, Sayı 45 · Sayfa: 55-75
örtüşmesidir. Bu zaman türünde olay, konuşma anı itibarıyla oluş sürecinde aktarılır. Eski Türkçede geniş zaman ekinin aynı zamanda odaksıl şimdiki zamanı karşıladığı bilinmektedir. Daha sonra Türk dilinin dönemlerinde çeşitli yollarla yeni odaksıl şimdiki zaman ekleri geliştirilmiş, bir bakıma odaksıl şimdiki zaman eki yenilenmiştir. Konya yerli ağzında odaksıl şimdiki zaman için -A(r) ~ -X(r) ~ -r ~ -Ø biçimleriyle temsil edilen geniş zaman ekinin kullanılması karakteristiktir. Geniş zaman eki açısından çoğu Türk dilinde yüksek odaksıllıktan odaksızlığa doğru art zamanlı bir gelişme seyri söz konusudur. Konya yerli ağzında ise bu gelişme olmamış, odaksıl şimdiki zamanı bildirme işlevi, yenilenen -(X)yo(r) ekine aktarılmamıştır. -(X)yo(r) eki, Konya yerli ağzında genellikle odaksıl olmayan kullanımlarda işletilmektedir. Konya yerli ağzında kullanılmakta olan -(y)Xb batır yapısı ise fiildeki hareketin gerçeklemeye başladığı veya gerçekleşmeye yaklaştığını anlatmaktadır. -(y)Xb batır'ın bu işlevleri, eklendiği fiillerin kılınış özelliklerine göre şekillenmiştir. Konya yerli ağzında -(y)Xb batır yapısı, odaksıl şimdiki zaman işlevinde kullanılmamaktadır.

TEMPUSFORMEN IM TÜRKISCHEN

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2005, Cilt 53 · Sayfa: 146-161
Tempus ist eine grammatische Verbkategorie, die in verschiedenen Ausprägungenauftritt. Im Türkischen werden die Tempusformen durch minimale (-yor, -ir, -di usw.)und zusammengesetzte (-yordu, -mişti, -ecekti usw.) Einheiten gebildet. Bei der Bestimmungder Tempusformen sind sowohl formale als auch inhaltliche Besonderheitenzu berücksichtigen. So haben wir insgesamt aus verschiedenen Einheiten für dasTürkische zehn Tempora herauskristallisiert. Nominale (-yordur, -miştir usw.) undperiphrastische (-miş ol-, miş bulun- usw.) Einheiten zählen nicht zu den Tempusformen.

Edirne İli Ağızlarında Şimdiki Zaman Çekimleri

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1999, Cilt 47 · Sayfa: 138-145
Edirne, Balkan Türklüğünün zaman içerisinde muhtelif tesirleri altında bulunduklarında sığınılacak ilk ve güvenilir vatan toprağı olması münasebetiyle çok çeşitli Türk topluluklarını ve ağız gruplarını içinde barındırmış olan bir ilimizdir. Bu yazıda da Edirne İli Ağızlarında Şimdiki Zaman Çekimleri incelenecektir.

Türkçede Şimdiki Zaman Kavramı, Çekimleri ve Ekleri

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1996, Cilt 44 · Sayfa: 291-340
Şimdiki zaman geçmişte başlayıp içinde bulunduğumuz anda devam etmekte olan bir sürekliliği ifade etmekte kullanılır. Bu çalışmada ilk yazılı metinlerden itibaren şimdiki zaman kavramının dilimizde nasıl karşılandığı, yazı dilinden örneklerle ortaya koyulmuştur.