26 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
  • Abdullah Tukay
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler

FOLKLOR-EDEBİYAT İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA ABDULLAH TUKAY’IN ŞÜRELİ VE MİHAİL FEDOROV’UN ARŞURİ MANZUMELERİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 41-54
İdil-Ural bölgesinde yaşayan Çuvaş ve Tatar Türklerinin folklor konusundaki bazı ortak değerleri onların edebiyatlarına da yansımıştır. Modern Tatar edebiyatının kurucularından Abdullah Tukay'ın meşhur manzumesi Şüreli ve yine modern Çuvaş edebiyatının ilk şairlerinden Mihail Fedorov'un Arşuri manzumeleri, folklordaki anılan ortak değerlerden birisi olan orman ruhuna ilişkin halk anlatmalarının modern edebiyattaki yansımalarıdır. Her iki Türk boyu arasında Şüreli ve Arşuri hakkındaki anlatmalar paralellikler göstermektedir. Gerçekte her ikisi de aynı mitolojik varlıktır. Modern edebiyata yansımalarında ise şairlerin yetenekleri ve edebiyat gelenekleri halk anlatılarının modern şiirde farklı şekilde yansımalarına yol açmıştır. Bu anlamda her iki Türk boyundaki konu ile ilgili halk anlatıları ve inançları ile bunların modern edebiyatta işlenişleri ele alınmıştır. Aynı zamanda bu şiirlerin halk içinde uyandırdığı etki de tespit edilmeye çalışılmıştır

TATAR SANATINDA TUKAY’IN ŞİİRİ VE KİŞİLİĞİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 21-28
Abdullah Tukay Tatar edebiyatının en büyük şairidir. Çok yönlü bir şair olarak hem yaşadığı dönemde hem de sonrasında edebiyata yön vermiş ve yol gösterici olmuştur. Bu makalede Tukay ve ulusal sanat türleri arasındaki münasebetler üç bölüm halinde analiz edilir: Tukay ve ulusal müzik; Tukay ve heykel-resim sanatı; Tukay ve Tatar tiyatrosu. Ayrıca Abdullah Tukay'ın tiyatro, müzik, heykel-resim sanatlarına katkısı ve bu sanatlara beslediği derin saygı vurgulanır. Tukay'ın bahsedilen sanat dallarıyla olan ilişkisi bu makalenin temelini oluşturur

Z. A. İŞMÖHEMMETOV’UN “TUKAY ATEİZMİ” KİTABI ÜZERİNE

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 71-74
Tukay'ın bazı eserlerindeki söylemlerinden hareketle onun bir ateist olduğu yolunda bazı görüşler Tatar edebiyat çevrelerince bir dönem tartışılan bir konu olmuştur. Bu yolda yazılan kitaplardan biri de Z. A. İşmöhemmetov'un "Tukay Ateizmi" adlı kitabıdır. Bu makalede Tukay'ın şiirlerinden örneklerle onun asla bir ateist olmadığı, yalnızca dinî bir araç olarak kullanan din istismarcılarına karşı olduğu, dolayısıyla adı geçen kitabın yersiz fikirler içerdiği gibi konular ele alınmaktadır.

ZİYA GÖKALP VE ABDULLAH TUKAY’IN FOLKLORLA İLGİLİ ÇALIŞMALARI

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 29-40
19-20. yüzyıllarda ortaya çıkan fikir hareketleri, toplumların kendi kültürlerine yönelmesini sağlamıştır. Birçok yazar, bulunduğu toplumun nasıl olması gerektiğine dair fikirlerini, ait olduğu toplumun halk kültürü ürünlerini kullanarak anlatma gayesi gütmüştür. Bizde Ziya Gökalp, İdil-Ural bölgesinde ise Tatar şair Abdullah Tukay bu gayeye hizmet eden ediplerdendir. Bu bildiride Ziya Gökalp ve Abdullah Tukay'ın halk bilimi ürünlerinin derlenmesi ve incelenmesine yaptıkları katkı ile şiirlerinde halk bilimi unsurlarına yer verme ve millî edebiyat oluşturma çabalarından bahsedilecektir

ABDULLAH TUKAY’IN ESERLERİNDE VE MAHALLİ AĞIZLARDA MİTOLOJİK ŞAHISLAR (“SU ANASI” İZİNDEN)

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 83-90
Bu yazıda Abdullah Tukay'ın, eserlerinde geniş yer vererek değişik nüanslarla zenginleştirdiği mitolojik şahıslardan "Su anası" hakkında bugün mahallî ağızlardan kaydedilen mitolojik diyalektolojik terimler, hikâyeler ve metinler okuyucuların dikkatine sunulacaktır

XIX. YÜZYIL SONU - XX. YÜZYIL BAŞI TATAR YAZI DİLİ VE ABDULLAH TUKAY’IN İLK DÖNEM ESERLERİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 91-97
Bu makalede, Tukay'ın dili çerçevesinde dönemin edebî ve dil akımları incelenmektedir. Genel görüşe göre, Tukay'ın ilk dönem eserleri günümüz Tatar yazı dili özelliklerinden ziyade ortak Türk dili özelliklerine ve söz kadrosuna daha açıktır. Bu etkileşimde Tukay'ın geleneksel bir eğitimden geçmiş olması ve dönemin "Tercüman" gazetesinin dili de etkilidir şeklinde görüşler yaygındır. Ancak Tukay, kendi ifadesiyle her zaman Tatar yazı diliyle eserlerini vermiştir. Bu makalede bu konular ele alınmaktadır

“YOLDIZ” GAZETESİ VE ABDULLAH TUKAY

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 135-138
"Yoldız" gazetesi, XX. yüzyıl başındaki Tatar kültürünü ve düşünce yapısını yansıtan gazetelerden biridir. Abdullah Tukay'ın eserlerine yer veren ve kimi zaman onun eleştiri oklarına maruz kalan bu gazete aynı zamanda Tukay araştırmaları için de önem arz eder. Bu makalede "Yoldız" gazetesinin Tatar basın hayatında ve Tatar aydınları arasındaki yeri ve Abdullah Tukay'ın bu gazeteyle olan ilişkisi incelenecektir

“PĚÇEN BAZARI YAḪUD YAÑA KİSĚKBAŞ” MANZUMESİNDE NAZİRE VE TEMAŞA GÖSTERME GELENEKLERİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 127-133
Abdullah Tukay, Tatar edebiyatının en güçlü mizah ve hiciv ustasıdır Onun bu yönlerini çok güçlü bir şekilde aksettiren eserlerinden biri de "Pěçen Bazarı Yaḫud Yaña Kisěkbaş" adlı manzumesidir. Bu makalede, anılan manzume, Tukay'ın edebî anlayışı çerçevesinde incelenmektedir

TATAR ANTROPONİMİSİNDE MİLLÎ GELENEKLERİN OLUŞMASINDA ABDULLAH TUKAY’IN ROLÜ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 123-126
Kişi isimleri, bir milletin dilinin ve kültürünün aynasıdır. Millî dile ve onu korumaya büyük önem veren Abdullah Tukay, Tatar kişi isimleri sisteminin halka yakın olmasını, millî kültürü yansıtmasını neredeyse bütün eserlerinde temel fikir olarak savunmuştur. Abdullah Tukay'ın bu fikirleri, Tatar kişi isimleri sisteminde millî geleneklerin oluşmasında büyük katkıda bulunmuştur

A. TUKAY’IN ŞİİRLERİNDE EŞ ANLAMLILAR

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 103-107
Eskiden beri, bir dili iyi bilmenin göstergelerinden birinin, anlamdaş sözlerden doğru biçimde yararlanmak olduğu kabul edilmiştir. XX. yüzyıl başı Tatar şiirinde de bu kabulün bir yansıması olarak anlamdaş sözlerin çokça kullanıldığını görülür. Bu yazıda Abdullah Tukayıın şiirlerinde eş anlamlı birimlerin ne denli başarılı kullanıldığı Tukayıın şiirlerinden örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır