Türk Milletinin bugün ve gelecekte tam bağımsızlığa, huzur ve refaha sahip olması, devletin millet egemenliği esasına dayandırılması, güçlü ve muntazam bir devlet yönetiminde, aklın ve ilmin rehberliğinde Türk kültürünün çağdaş uygarlık düzeyi üzerine çıkarılması amacı ile; temel esasları yine Atatürk tarafından belirtilen devlet hayatına, fikir hayatına ve ekonomik hayata, toplumun temel müesseselerine ilişkin gerçekçi fikirlere ve ilkelere Atatürkçülük denir.

Türk ulusunun kurtarıcısı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, evrensel boyutlarda büyük insan Atatürk'ün sayısız hizmetlerinden ve başarılarından yalnız biri bile O'na tarihte çok şerefli bir yer sağlayabilirdi. Atatürk, savaşlardaki başarılarıyla büyük bir asker, büyük bir devlet kurucusu olduğu kadar, görüşlerindeki sağlamlık, doğruluk, gerçekçilik, uluslararası ilişkilerde güvenirlik, kararlılık, barış ve insanseverlik değerleri ile de evrensel bir liderdir. O, emperyalizmi yenerek millî, tam bağımsız bir Türk devleti kuran, kurduğu bu devleti çağdaş uygarlık düzeyine çıkartmaktaki savaşı başlatan ve başaran liderdir. Bu yazımızda O'nun özellikle bu iki vasfı üzerinde duracağız.

Millî egemenlik ilkesi Türk tarihine ve Türk devlet yapısına ilk defa Atatürk'le birlikte girmiş ve yerleşmiştir. Bu ilkeyi Millî Mücadelenin ve kurduğu devletin temellerinden biri yapmış olması, Atatürk'ün başarısını sağlayan etkenlerden biridir. Bu, ayni zamanda, onun sağlam tarih bilgisinin, üstün sezgi gücünün,seçkin devlet adamlığının ve demokrasi idealine bağlılığının bir delilidir.

Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti'ne ait belgeler dizisini tamamlayan bu yazımızda ise, söz konusu Cemiyetin, şubeleri ve bazı kişilerle yazışmalarını, bu arada düzenlenen toplantılarda yapılan konuşmaları sunuyoruz.

Atatürk'ün gerçekleştirdiği önemli inkılâplardan biri de eğitimde çağdaşlaşmanın bir aşaması olarak medreseyi kaldırıp eğitim birliğini sağlamış olmasıdır. Bunu da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 3 Mart 1924'te kabul edilen "Tevhid-i Tedrisat" yani Eğitim Birliği Kanunu ile gerçekleştirmiştir.

Kurtuluş Savaşını takiben çağdaşlaşma, Türk toplumu için kaçınılmaz bir ihtiyaç halinde idi. Diğer taraftan Lozan'da bağımsızlığını onaylatan yeni Türk Devletini bütün dünya, çağdaş nitelikleriyle görmek, çağdaş nitelikleriyle benimsemek istiyordu. Atatürk'ün daha Kurtuluş Savaşı esnasında ve Özellikle Kurtuluş Savaşı'nın kazanılmasını izleyen yıllarda, hemen bütün konuşmalarında "uygarlık ve çağdaşlaşma" kavramları üzerinde önemle ve ısrarla durduğu görülür

Ülkemizde parlamento hayatının yüz yılı aşkın bir mazisi vardır. İlk Osmanlı Meclis-i Mebusam'nın kuruluş tarihi 19 Mart 1877'dir. Hakkında pek çok görüşler ileri sürülen bu parlamento, her şeye rağmen parlamenter sistemin başlangıcını teşkil etmesi itibariyle siyasal tarihimizin önemli bir dönüm noktasıdır.

1919'da Atatürk, Türk Kurtuluş Savaşı'm oluşturmaya başlarken, dünya Birinci Cihan Savaşı ertesi döneme girmekteydi. Bu yeni dönemde uluslararası ilişkilerde, Avrupa'nın rolü azalmakla birlikte, yine de ağırlık merkezini oluşturmaktaydı. Dünya Savaşı, özellikle Avrupa'da büyük yıkıma yol açmıştı. Savaşı galip bitiren tarafın başında yer alan İngiltere ve Fransa da büyük problemlerle karşı karşıyaydı, özellikle Fransa, Savaş'ta uğradığı büyük zararlardan hızla kurtulmak zorundaydı. Yenik devletler, özellikle de Almanya daha da büyük sıkıntılar İçindeydi. Öte yandan, Savaş'ın son yılına kadar Antant tarafında yer almış olan Rusya'da da Sovyet îhtilâli'nin getirdiği sosyal çalkantılar ve iç savaşın acılı günleri yaşanmaktaydı.

Büyük Atatürk'ü milletçe bir kere daha anarken, bir "Çağdaşlaşma İdeolojisi" olan Atatürkçülüğün Türk Toplumunun çeşitli alanlarda gerçekleştirdiği köklü değişiklikleri ve bunun, alman ve görünen somut sonuçlarını özetlemekte yarar görüyoruz. Atatürkçü çağdaşlaşmanın en önemli ve köklü sonuçlarının "Devlet Yönetimi ve Rejim" konusunda gerçekleştirildiğine şüphe yoktur.

The index to Richard Hovannisian's latest work: The Republic of Armenia. Volume II [From Versailles to London, 1919-1920], contains a single entry under: Dunn, Lieutenant Robert S. To anyone familiar with the role of Robert S. Dunn in Anatolian and Caucasian post World War I affairs, this cursory treatment must come as a bit of a surprise. Throughout the years 1919-1921, Dunn served as the U.S. High Commissioner, Admiral Mark L. Bristol's eyes and ears in this sensitive region, and it is no exaggeration to state that this U.S. Naval Intelligence Officer's contacts with the Bolsheviks, Armenian and Turkish Nationalist forces, and the reports he sent to Bristol based on them, were instrumental in shaping American foreign policy vis-a-vis this region during and after the period dealt with in the Hovannisian study.