Orhon Yazıtları'nın 1893'te V. Thomsen tarafından çözümlenmesinin ardından yazıtlarla ilgili olarak Osmanlı'da ilk çalışmayı yapanlar Necip Asım ve Şemsettin Sami'dir. Şemsettin Sami, 1903'te, Osmanlı Devleti'nde yazıtları bütünüyle okuyan ilk araştırmacıdır. Ancak ne yazık ki bu çalışması çeşitli sebeplerle 2011'e kadar yayımlanamamıştır. Şemsettin Sami eserini W. Radloff ve V. Thomsen'in okumaları üzerine kurmuştur. Bununla birlikte onları pek çok konuda eleştirmiştir. Bu çalışmada, Şemsettin Sami'nin etimoloji denemeleri ele alınmıştır. Divanü Lugati't-Türk'ün henüz bulunmadığı, çağdaş Türk dillerinin sözvarlığının tam anlamıyla ortaya koyulmadığı dönemde Şemsettin Sami'nin çalışması kuşkusuz kayda değer. Ancak yanlış yorumlarının da olduğu bir gerçektir

Araştırmada isimden +lA- türetim eki ile yapılan fiiller anlam bilimi (semantik) ve cümle bilimi (syntax) açısından incelendi. Önce kaynakçada adı geçen sözlüklerdeki isimden +lAtüretim eki ile yapılmış fiiller (1000`e yakın) toplandı ve gözden geçirildi. Bu fiillerle doğru cümle kurabilmek için gerekli olan tümlein / tümleçlerin durum hâli ile fiillerin temelini oluşturan temel-isimlerin anlamı arasında bir bağlantı olup olmadığını Gerhard Helbig`in fiillerin birleşim değeri (Değerlilik Kuramı // Valenztheorie) üzerine yaptığı çalışmaları göz önünde tutularak incelendi. Fiiller, gerekli tümlecin / tümleçlerin durum hâli de gösterilerek alfabetik bir dizinde belgelendi. Bazı temel-isimlerin bugünkü Türkçede kullanılmadığı saptanmış; bu durumda etimolojisi de incelenmiştir