63 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
  • türkçe
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler

ESKİ TÜRKÇEDEN BUGÜNKÜ TÜRK ŞİVELERİNE +lıġ/+lig>+lı /+li EKLİ EDATLAR

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 1 · Sayfa: 21-32
Türkçede, eski ve yeni şivelerde, isimden isim yapma eki olan +lıġ/ +lig> +lı/ +likalıplaşarak ; benzerlik, miktar, sebep başta olmak üzere kelimeler arasında çeşitlianlam ilişkileri kuracak şekilde edat fonksiyonu kazanan kelimelerin yapısında bulunur: meñizlig(gibi), yañlıġ(gibi), arkalı(ile), çenli(kadar), sıfatlı(gibi), tegişli(âit),toġrılı(hakkında) vs. Türkçe isimler yanında yabancı isimlere de gelerek bol örnekverir.

BULGARCADA TÜRKÇE KÖKENLİ SOYADLARI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 1 · Sayfa: 165-172
Soyadları her ulusun ecdadını simgeler, geçmişin sayfalarını açar, ünlü kişilerinadlarını tarihe yazdırır.Bu açıdan yola çıkarak Bulgar ulusunun geçmişine ve bugününe ışık tutan bazısoyadların oluşması, gelişmesi hâlâ Bulgar dilinde varlığını korumaktadır.Yazı, Bulgar dilinde bazı fonetik değişmelerle varlığını koruyan Türkçe kökenli soyadlarıüzerinedir. Uzun yıllar Osmanlı hâkimiyetinde kalan Bulgar ulusu henüz odönem soyadlarını kullanagelmiştir.

TÜRKÇE DEYİMLERİN ANLAM ÖZELLİKLERİ: KONUŞMA İLE İLGİLİ DEYİMLER

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2006, Sayı 22 · Sayfa: 39-45
Türk halkları felsefesinin, dünya ve hayat görüşünün bir ifadesi olan deyimler, etkili anlatım araçlarıdır. Bu sebeple deyimlerin şekil, anlam ve konularına göre sınıflandırılması gerekmektedir. Örneğin: İnsan vücuduyla ilgili deyimler (el, kol, baş, kafa, göz, kalp); insan ilişkileriyle ilgili deyimler (sevgi, saygı, nefret, dostluk, düşmanlık, namus, kin); hayvanlar dünyasıyla ilgili deyimler (hayvanların adı, vücudu, yaptığı hareketleri) vs.Deyimlerin bu şekilde incelenmesi, onların en uygun şekilde, yerinde ve verimli olarak kullanılmalarına olanak sağlar, deyimlerin öğretilmesiyle ilgili bir çok sorunlara da çözüm getirir

DENİZLİ-ACIPAYAM-DODURGALAR KASABASINDAN DERLENEN KELİMELERİMİZ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2005, Cilt 53 · Sayfa: 1-55
Türkçemizi, anadilimizi kullanma becerimizi artırmak önemli bir sorumluluğumuzdur. Aynı zamanda sadece yetiştiği alanda değil, merak duyduğu alanlarda da eser verme cesaretini özellikle Türkçemiz konusunda öne çıkarmak da kanaatimce bilim dünyasına bir katkı niteliğindedir. Bu türden eserler veren aydınlarımız da bulunmaktadır. Makaleyi zenginleştiren kelimelerin büyük çoğunluğuna kaynaklık eden, tertemiz Türkçeye sahip Torosların Batı Yakasında yer alan Dodurgalar kasabası, Acıpayam ovasının güneydoğusundadır. Ovanın "Yaka Bucağı" adı verilen bölümünde, Eşeler Dağının güney yamacında yer almaktadır. Özellikle güzel Türkçesi, Eşeler yaylası, yoğurdu, yapı ustaları, zeybekleri, pehlivanlarıyla vb. tanınır ve bilinir. Makalede; Denizli-Acıpayam-Dodurgalar Kasabası ağırlıklı olmak üzere; Türkçe'ye sevdalı "kulağı kirişte" bir mühendisin ve yakınlarının, uzun yıllara yayılan (25 yılı aşkın) Türkçe kelime derlemesi niteliğindeki çalışmaları, Yayın Kuralları doğrultusunda bilimsel anlamda ele alınmıştır. Türkçe Sözlük'te henüz yer verilmeyen fakat "yaşayan Türkçe" tanımına uygun çok sayıda kelimeye ilişkin açıklama ve örnek cümle sunumu yapılmıştır.

LEHÇEYE TÜRKLER TARAFINDAN TAŞINAN TÜRKÇE ARAPÇA FARSÇA KELİMELER VE KULLANIM BOYUTLARI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2005, Cilt 53 · Sayfa: 69-92
Osmanlı-Lehistan ilişkilerinin tarihi boyutu tarihçiler başta olmak üzere pek çok araştırmacı tarafından kitap, makale, bildiri ve değişik yazılara konu edilmiştir. Ancak dil alanındaki etki, birkaç kelime üzerine yazılan makale ve sunulan bildiri dışında, bütün yönleriyle şimdiye kadar gerektiği gibi ele alınmamıştır. Yapılan çalışmalar da daha çok Kıpçak sahasına yöneliktir. Bu çalışma böyle bir eksiği gidermek amacıyla hazırlanmıştır.Eski adıyla Lehçe günümüzdeki kullanımıyla Polonya diline Türkçeden geçmiş kelimelerin taşınış ve anlam boyutları ile Osmanlı ve diğer Türk devlet-topluluklarının dilinden Lehçeye geçen kelimelerin eski ve yeni Lehçedeki işlevleri çalışmamızın çerçevesini oluşturmaktadır. Türk diline Arapça ve Farsçadan gelen kelimeler, Türkçe olmadıkları halde, Osmanlılar tarafından Leh diline taşındıkları için incelemeye dahil edilmiştir. Konuyu bütün yönleriyle ortaya koyabilmek amacıyla; I. Batı Türkçesi: Osmanlı Sahasından Lehçeye Geçen Kelimeler II. Kuzey ve Doğu Türkçesi: Osmanlı Sahası Dışındaki Türk Devlet ve Topluluklarının Dilinden Lehçeye Geçen Kelime- ler şeklinde iki ana başlık altında toplanmıştır. Kelimeler, ilgili oldukları alanlar göz rak sınıflandırılmış, alfabetik sıraya göre tarih ve sosyolingüis-tik açıdan değerlendirilmiştir.

SURİYE'DEKİ EL YAZMA ESERLER KATALOĞUNA DÜZELTİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2005, Cilt 53 · Sayfa: 213-216
Bu kısa yazımızda Suriye'nin başkenti Şam'daki Esed Kütüphanesi Türkçe el yazmalarının künyelerini vermeyi amaçladık. Sözkonusu kütüphanedeki el yazma eserlerin ilk kataloğunu 1996'da yayımlamıştık.

Türkçede +sIz/+sUz Eki Üzerine

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 1-43
Bu makalede isimden isim yapım eki olan +sIz/'sUz ekinin tarihi ve modern Türk dili alanında kullanımı incelenecektir.

Türkçede Para ve Para Birimi

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2004, Cilt 52, Sayı 1 · Sayfa: 128-151
Türk kültüründe para ve para birimleri karşılığında kullanılan sözler, birçok eski kültür dilinde olduğu gibi şu temel aşamalardan geçerek günümüze ulaşmıştır: 1. Değiş tokuş metodunda kullanılan malların adı. 2. Bu mallara tekabül eden denklik, ağırlık veya uzunluk ölçüleri veya malın saf, katışıksız halde olması. 3. Bu malların kesilmesi, ayrılması, tartılması sonucunda elde edilen birimler.

Türkçenin Hollanda ve Almanya'daki Gücü

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2003, Cilt 51, Sayı 2 · Sayfa: 139-155
Bu makalede, ilk olarak Hollanda eğitim sisteminde göçmen dilleriyle ilgili eğitim politikaları ve uygulamaları sunulacaktır. İkinci bölümde Hollanda okullarındaki Türkçe öğretiminin özellikleri anlatıldıktan sonra 13 farklı kentten araştırmada yer alan iki dilli Türk öğrencilerin dil kullanımlarıyla ilgili sonuçlar sunulacaktır. Hollanda'daki durumun daha iyi anlaşılması için, Hamburg'da yaptığımız araştırmanın Türk öğrencilerle ilgili sonuçları son bölümde sunulacaktır.

Türkçede Moğolca Kalıntılar

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2003, Cilt 51, Sayı 1 · Sayfa: 170-186
Türkçede Moğolca Kalıntılar üzerine bir tanıtım yazısıdır.