Taşkent'teki Nevruz Yayınevinde Başkent Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğ- retim Üyesi Prof. Dr. Abdurrahman Güzel hocamızın Ahmed Yesevî'nin Fakr- nâme'si Üzerine Bir İnceleme (Ankara, Öncü Yayınevi, 2008) kitabı Özbek Türkçesine çevrilerek yayımlandı (Abdurahmon Go'zal, Yassavi Faqrnomasi, Toshkent, Navro'z Nashriyoti, 2014, 268 sahifa)

sanatçılar, Aksaray Belediyesinin düzenlemesiyle Eğri Minare, Ulu Cami, Zinciriye Medresesi, Helvadere Göleti ve Hasandağı, Ihlara, Güzelyurt, Ağzı- karahan, Narlıgöl gibi tarihî ve turistik bölgelerde gezi ve incelemelerde bu- lundular. Ünlü ressamlar, Aksaray'ın sahip olduğu tarihî ve kültürel değerlere hayran kalırken, bu değerleri tablolarına yansıtmak için özen gösterdiler

Prof. Dr. Ehmed Qeşemoğlu: Ulu Ozanların Büyüklüğünün Sırları Prof. Dr. Şeref Boyraz: El Yazması Bir Mecmuadaki Pîr Sultan Şiirleri Prof. Dr. Şefeq Elibeyli: Fuzûlî'nin Farsça Divanında İrfanî Istılahlar Prof. Dr. Saadet Şıhıyeva: Nesimî Sözü, Zaman ve Mekânın Fevkinde Doç. Dr. Armağan Coşkun Elçi: Yedi Ulu Ozanın Halk Müziği

kündür: Hoca'nın Tarihî Kişiliği-Türbesi, Fıkraların İlk Kaynağı Yazma ve Basma Eserler, Hoca'nın Mizah Anlayışı, Halk Bilimi ve Hoca, Halkta-Genç- lerde-Çocuklarda N. Hoca Algısı, Yurt Dışındaki Nasreddin Hocalar, Çağdaş Sanatlar ve Hoca, Eğitim ve Hoca

Manas, Semetey, Seytek, Er Töştük, Coodarbeşim, Kurmanbek, Seyitbek, Şırdakbek, Canış Bayış, Er Tabıldı, Canıl Mırza, Kız Darıyka gibi daha birçok Kırgız destanı, bünyesinde bulundurduğu zengin motifleri ile her zaman araştırma konusu halindedir. Konusu kahramanlık olan Kırgız destanlarında genellikle kahraman olağanüstü güce, ata, silaha elbiseye sahiptir. Başka bir deyişle, destanın başından sonuna kadar olağanüstülük seyredilir. Bu tür olağanüstü kahramanların karşılaştığı engeller veya mücadele ettiği düşmanları da kolay kolay öldürülmeyen olağanüstü güce sahip olan ya kahramandır ya devdir ya da başka bir dünyaya ait yaratıktır. Kırgız destan ve masallarındageçen Celmoguz da kahramanın karşılaştığı farklı âleme ait ve olağanüstügüce sahip bir karakterdir.Manas, Kurmanbek gibi birden fazla daireden oluşan Er Töştük'ün ikinci halkasınıCoodarbeşim Destanı teşkil etmektedir. Bu dairede, baba Er Töştük'ün birzamanlar yapamadığı işleri oğlu Coodarbeşim yapmaktadır. O da babası gibi uzun yolculuğa çıkar. Ancak Er Töştük'ün yolculuğu yer altı dünyasında geçerken Coodarbeşim ise bilinmeyen gizemli diyarlarda yolculuk yapar. Destanın sonunda iki kahraman da çeşitli düşmanlarla mücadele ederek uzun yıllar sonra doğduğu yere döner.Bu çalışmada, her iki destanda karşılaşılan ve her ikisinde de önemli bir yeresahip olan Celmoguz motifi üzerinde durulacak ve Celmoguz tipinin iki destandaki rolü değerlendirilecektir. Ayrıca Celmoguz'un destan ve varyantlara göre özellikleri ile farklılıkları tespit edilecektir.

Uygarlık tarihinde büyük önem taşıyan kitap yayımı, yer aldığı milletin tarihi, medeniyeti, kültürü hakkında bilgi verir. Kitabın basımı, dağıtımı ve tirajı fiziksel bir faaliyetten çok daha fazlasını ifade etmektedir. Kitap tarihi de tam bu noktada önemli bir araştırma alanı olarak karşımıza çıkar. Türk dünyasında köklü kitap yayım geleneğine sahip olan Tatarların kitap tarihi de birçok yönden diğer milletlerin kitap yolcuğundan ayrı tutulmalıdır. Tatar kitaplarının üzerinde durulması gereken iki husus; çok dillilik ve zengin içeriktir. Yayıncılık ve matbuat faaliyetlerinin böylesine önemsendiği bir milletin köklü kitap tarihi de üniversitelerde araştırılması, üzerinde çalışılması ve bilim insanlarının yetiştirilmesi gereken bir araştırma alanı olmayı hak etmektedir. 1804 yılında Kazan'da kurulan matbaanın faaliyetler ile başlayan basma kitap geleneğinin Osmanlı kitap basma geleneğinden sonraki en güçlü kültür sahası olduğu unutulmamalıdır. Bu bağlamda basma kitaplar konusunda öncü olan Gabdělgaziz Bulaşov, Hemze Mamışev, Gali Rehmetullin, Korbangali İshakov, Yosıf Apanayev gibi isimler ve onların zor şartlara rağmen sürdürdükleri kültürel faaliyetler dahi araştırmayı hak etmektedir. Tatar kültürünün ilgi çekici alanı olan Tatar yayımcılık ve kitap tarihi üzerine odaklanan bu çalışma Sovyet öncesi ve sonrasında değişen yayın dengeleri, kitap tarihinin önemli noktaları, kitap basım ve satış rakamları hakkında bilgi vermektedir.

İran, tarih boyunca Türklerin yoğun olarak yaşadığı ve aynı zamanda yüzyıllarca yönetimi altında olduğu coğrafyalardan biri olmuştur. Bugün, İran'ın çeşitli bölgelerinde Azerbaycan Türkleri başta olmak üzere Kaşkaylar, Ebiverdiler, Sungurlar, Halaçlar, Kazaklar, Özbekler, Horasan Türkleri ve Türkmenler gibi Türk grupları yaşamaktadır. Türkmenler, İran'ın kuzeydoğusunda yer alan Türkmensahra bölgesinde yaşamaktadır. Türkmensahra bugün, İran'ın Gülistan eyaleti ile Kuzey Horasan eyaletinin kuzeyini kapsayan bölge ile Razavi Horasan eyaletinde yer almaktadır. Sözü edilen bölgelerde Türkmenlerin nüfusunun 1,5 ila 2 milyon arasında olduğu bildirilmektedir. Bu çalışmada, Günbed ağzından derlenen Oğlaklı Keçi ve Ecekecân adlı masallar ele alınmıştır. Çalışma çerçevesinde masallar, çeviri yazı alfabesiyle yazıya geçirilmiş ve aynı zamanda Türkiye Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. Ayrıca, metinlerin dil özellikleri üzerinde durulmuştur.

Balkan Savaşları'nın sona erdiği 1913 yılında çok sayıda Osmanlı Türk askeri Bulgarlara esir düşmüştür. Bu esirlerin Bulgarlarla iletişimlerini kolaylaştırmak amacıyla bir "Türkçe-Bulgarca Muhtasar Lügat" hazırlanmıştır. Bu küçük lügat, Filibe'de Hurşit Matbaası tarafından Arap harfleriyle basılmıştır. Lügatte yer alan hem Türkçe hem de Bulgarca kelimeler Arap harfleriyle yazılmıştır. Bu lügatin yazarı bilinmemektedir. Matbaa çalışanlarının hazırlamış olduğu bir lügat olma ihtimali vardır. Bu çalışmada Filibe'de hazırlanan Türkçe-Bulgarca Muhtasar Lügat'te yer alan kelimelerin ve Bulgarca karşılıklarının Latin harfleriyle çeviri yazımının hazırlanması ve ayrıca Bulgarca kelimelerin Kiril alfabesine aktarılması ve günümüz Bulgarca söz varlığı ile kıyaslanması hedeflenmiştir. Bunun dışında lügatteki Türkçe kelimelerin ve Bulgarca karşılıklarının leksikolojik değerlendirilmesi ve tematik tasnifiniyapmaya çalıştık.

Karşılaştırmalı edebiyat en genel tanımı ile bir edebiyatın, edebî eserin öteki edebiyatlar ya da edebî eserlerle karşılaştırılmasıdır. Amaç ne olursa olsun bir karşılaştırmanın yapıldığı yerde mutlaka farklılıklar ya da benzerlikler söz konusu olacaktır. İşte bu benzerliklerin önemli bir kısmı karşılıklı etkilenişimin bir ürünüdür. XX. yüzyıl başları, Azerbaycan'da edebî alanda da çok sesli bir atmosferin yakalandığı bir dönemi ifade eder. Bu yeni oluşum sürecinde dış dünyadaki siyasi, iktisadi ve sosyo-kültürel gelişmeler de oldukça önemli rol oynamıştır. Nitekim bu dönemde kaleme alınan pek çok eserde söz konusu etkenlerin izlerini görmek mümkündür ki Mirza Ali Ekber Sabir'in şiirlerinin bir araya getirildiği "Hophopname" bunlardan biri olup pek çok yönü ile oldukça özel bir konuma sahiptir.

Fiilin; başlama, sürme, bitme anlamları olarak değerlendirilebilecek olan kılınış, fiilin hem bünyesiyle hem de ekler ve yardımcı fiiller aracılığıyla ayırt edilebilen bir kategoridir. Bu terim, Kazak Türkçesi dil bilgisinde sıypat, amaldıŋ ötüw sıypatı, sıypat kategoriyası gibi terimlerle karşılanmaktadır. Genel olarak Kazak Türkçesi gramerleri kılınışı bitme ve bitmeme üzerine kurarken bazı gramerler bu kategoriye sürme kılınışını da eklemektedir. Aynı zamanda bu eserler fiilin kılınışını belirleyen yapıları, ekler ve birleşik yapılar olarak iki grupta incelemektedir. Türkiye Türkçesinde ise kılınış konusu genel olarak fiillerdeki başlama, sürme ve bitme özelliklerine dayanarak incelenmektedir. Bu çalışmada Kazak Türkçesinde fiil kılınışını belirleyen ekler, yapıları ve anlamsal özellikleri dikkate alınarak, incelenmiştir.