2068 sonuç bulundu
Yayınlayan Kurumlar
- Türk Dil Kurumu 2068
Yazarlar
- Zeynep Korkmaz 37
- Nail Tan 29
- Agâh Sırrı Levend 27
- Hasan Eren 23
- Mustafa Öner 21
- Osman Fikri Sertkaya 21
- Mehmet Ölmez 16
- Saadet Çağatay 15
- Sadettin Özçelik 14
- Şinasi Tekin 14
Anahtar Kelimeler
- Türkçe 42
- Abdullah Tukay 26
- Turkish 23
- Dede Korkut 20
- Türkiye Türkçesi 20
- Eski Türkçe 19
- Tatar edebiyatı 19
- TÜRKÇE 19
- dil 16
- Eski Anadolu Türkçesi 15
Dolgwŏl Bimun Yŏngu: Kül Tigin Bimun, Bilgä Kagan Bimun
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2014, Cilt 62, Sayı 2 · Sayfa: 269-276
Özet
Yukarıdaki eser Prof Dr. Talât Tekin'in Orhon Yazıtları (1988) ve Tunyukuk Yazıtı (1994) adlı eserlerinin Yong-Sŏng Li tarafından Koreceye çevrilip Korece uzmanı Prof. Dr. Young-Il Kim'in yayımı için destek bulmasıyla ortaya çıkan iki çevirinin birleştirilmiş, yeniden düzenlenmiş, genişletilmiş şeklidir. Orhon Yazıtları (1988), 1993 yılında 고대 튀르크 비문의 연구 [Godä Türıkı Bimunıy Yəngu = Esk Türk Yazıtları Araştırmaları] başlığı ile, Tunyukuk Yazıtı (1994) ise 1996 yılında 고대 튀르크 비문의 연구(II) - 투뉴쿡 비 문 - [Godä Türıkı Bimunıy Yəngu (II) - Tunyukug Bimun - = Esk Türk Yazıtları Araştırmaları (II) Tunyukuk Yazıtı -] başlığını ile ile yayımlandı. Ancak 1993 yılındaki çeviride çevirenin notları çok azdır. 1996 yılındaki çeviride ise çevirenin belirttiğine göre hazırladığı notların ancak yarısı yer almaktadır
ÖZBEK BİLGİN ABDURAUF FİTRET’İN “KUTADGU BİLİG” YAZISI
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2014, Cilt 62, Sayı 2 · Sayfa: 277-296SOME STAR NAMES IN MODERN TURKIC LANGUAGES-II
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2014, Cilt 62, Sayı 2 · Sayfa: 157-202Eski Uygurca Çeviri Metinleri Işığında Orhun Yazıtlarının Söz Varlığına Katkılar (I) (The Vocabulary Contributions of Orkhun Inscriptions in the Old Uyghur Translated Texts (I))
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2014, Cilt 62, Sayı 1 · Sayfa: 7-18
Özet
Bu makalede "idi oksuz" ve "bulun" kelimeleri incelenecektir. İlk kelimenin kökeni ve anlamı uzun yıllar çalışılmıştır ancak ikinci kelimenin kökeni konusunda neredeyse hiçbir fikre sahip değiliz. İlk olarak, Tonyukuk ve Bilge Kağan Yazıtları'nda sadece iki kez aynı durumu anlatmak için geçen "idi oksuz" kelimesinin oluşumunda yokluk belirten vurgulu yapının olduğu ve bunu doğrulayacak şekilde Çinceden eski Uygurcaya çevrilen çalışmalarda benzer kelimelerin bulunduğu açıklanacaktır. Daha sonra, "ok" kelimesinin esas anlamı - "idi oksuz" yapısının kök kelimesi -tarihsel çalışmalar, belgeler ve Türk dillerinden örnekler temelinde açıklanmaktadır. Son olarak, eski tarihsel çalışmalarla bağlantılı yorumlar esasında "idi oksuz" kelimesinin geçtiği iki yazıtta amacı ve anlamı açıklanacaktır.Bu makalede incelenen ikinci kelime ile ilgili çeşitli okumalar, ve bugüne kadar yürütülmüş çalışmalar konusunda kısa bir girişten sonra en eski tarihsel kaynaklarda, hatta dinî çalışmalarda geçtiği yerlerde kelimenin (savaş tutsağı anlamında) kaynağı araştırılarak kelimenin gerçek anlamı konusunda daha anlaşılır bir görüş geliştirme yönünde çalışma yürütülecektir
Some Star Names in Modern Turkic Languages-I (Çağdaş Türk Dillerinde Bazı Yıldız Adları-I)
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2014, Cilt 62, Sayı 1 · Sayfa: 121-156
Özet
Altay teorisi, yani Korece dahil veya hariç Türkçe, Moğolca ve Mançu-Tunguzcanın akrabalığı hakkındaki teori bütün bilginlerce kabul görmüş değildir. Altay teorisine bakılmaksızın Türkçe malzeme Korelilerin eski çağ tarihini araştırırken yararlı olabilir.The first capital of the kingdom of Goguryeo, Kore Yarımadası'nın kuzey kısmıyla Mançurya'da yer alan bir eski çağ Kore kırallığı Goguryeo'nın [Goguryǝ] ilk başkenti Colbon (veya Holbon) idi. Colbon (veya Holbon) kelimesinin anlamı çağdaş Korece ile anlaşılmaz. Colbon biçimi bize Türkçe Çolpan 'Venüs' yıldız adını hatırlatır. Ama biz bu adların birbiriyle ilgili olduğundan emin değiliz.Bu yazımızda çağdaş Türk dillerinde (1) yıldız, (2) dolun ay, (3) Venüs, (4) Kutup Yıldızı, (5) Büyükayı, (6) Küçükayı, (7) Ülker, (8) kuyruklu yıldız ve (9) meteor/göktaşı için kullanılan kelimeleri işleyeceğiz. Biz terimlerin dil bilimsel tahliline odaklanacağız ve sadece gerektiğinde kültürel/tarihsel bağlama değineceğiz.Ana malzemeler, çeşitli sözlüklerdendir. Biz ASK REAL'in (The Altaic Society of Korea, Researches on the Endangered Altaic Languages) [ASK REAL (Kore Altay Derneği, Tehlike Altındaki Altay Dilleri Üzerine Araştırmalar] Türk dilleri ekibince yürütülen alan çalışmalarında elde edilen malzemeleri de kullanacağız
Knüppel, Michael (2013), Heilkundliche, Volksreligiöse und Ritualtexte. Alttürkische Handschriften Teil 17
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2014, Cilt 62, Sayı 1 · Sayfa: 105-110
Özet
19. yüzyılın sonları 20. yüzyılın başlarında Uygur bölgesine yönelik arkeolojik keşifler sonucunda Almanya, İngiltere, Fransa, Rusya ve Japonya gibi birçok ülkenin araştırmacıları Çin'in kuzey batısında yer alan Dunhuang, Turfan, Kuça, Hotan gibi eski uygarlık merkezlerine defalarca kazılar gerçekleştirmişlerdir. Bu dönemde A. Grünwedel ve A. Le Coq önderliğindeki Almanheyeti, Edikut, Sengim, Murtuk, Bezeklik, Tuyuk ve Kuça şehirlerini kapsayan Uygur bölgesine dört arkeolojik kazı gerçekleştirmiş ve bu kazıların sonucunda da 24 farklı yazı ile 17 ayrı dile ait birçok eski metin, duvar resimleri, heykeller ele geçirilmiştir.Bunlar arasındaEski UygurTürkçesimetinlerinin sayısı önemli bir yer teşkil etmekte olup bu metinlerin sayısı on binlerle ifade edilebilmektedir. Şu an bu metinler Berlin Turfan Yazmaları Koleksiyonu'ndadır. 1960'lı yıllarından itibaren Almanya'daki bazı filologlar ve araştırmacılar çeşitli araştırma merkezlerindeki ve kütüphanelerdeki metinleri tasnif ederek on cildi aşan kataloglar hazırlamışlardır. Bu katalog çalışmaları şarkiyat, Orta Asya filoloji araştırmaları, özellikle Eski Uygur Türkçesi metin araştırmalarında önemli bir yere sahiptir.
Babürname’de Geçen Askerî Terimler Üzerine (On Military Terms in Baburnama)
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2014, Cilt 62, Sayı 1 · Sayfa: 27-104
Özet
Türklerin askerî teşkilatı en az Türkler kadar eskidir. Daha sonraki devirlerde başka milletler de bu sistemi kullanmış, geliştirmiş ve başka kültürlere de aktarmışlardır. Babür İmparatorluğu da bu sistemi kullanan Türk imparatorluklarındandır "Babürname" aracılığıyla Babür'ün ordusundaki pek çok askerî terim hakkında bilgi sahibi de olabiliyoruz. Bu terimler aynı zamanda birer dil malzemesidir. Bu dil verilerini, tarihî arka plan ve günümüz askerlik sistemleri ile karşılaştırmak, Türk askerî geleneğinin tarihteki seyir ve yansımalarının isabetli bir biçimde tetkik edilmesine yardımcı olacaktır
KARS İLİ AĞIZLARINDA EK FİİLİN OLUMSUZ ŞEKLİ “değil”İN ÖRNEKLERİ ÜZERİNE
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2014, Cilt 62, Sayı 1 · Sayfa: 19-26
Özet
Ağızlar dilin ölçünlü hâline göre birbirinden farklı görünümde dil ögelerinin kullanımına müsait alanlardır. Bu durum aynı zamanda ilgili ağız yöresinin o dil için farklı seçenekleri de içinde saklayan birer kaynak durumunda olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda Türkiye Türkçesi ağızları ölçünlü dilden az veya çok ayrılan çeşitli derecelerdeki dil ögelerini bünyelerinde barındırmaktadır. Doğu grubu ağızları içinde yer alan Kars ili ağızları da kullanım özelliği bakımından birbirinden farklı ve zengin örnekler sunabilecek dil unsurlarını içermektedir. Bunlardan biri de Türkçede ek fiilin olumsuz biçimi yapılırken yararlanılan "değil"in kullanımıyla ilgilidir. Bu çalışmada Ahmet Bican Ercilasun tarafından kaleme alınan Kars İli Ağızları adlı eserdeki toplam 97 metin taranarak "değil"in farklı söyleniş biçimleri Kars ilinin alt ağız gruplarına göre değerlendirilmeye çalışılacaktır
Hakas Destanlarında Evlilik Kurumu ve Buna Bağlı Bazı Pratikler (Some Practices Due to Marital Institution of Khakassian Epics)
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2014, Sayı 38
Özet
İnsanoğlunun oluşturduğu toplumsal hayatta önemli bir yeri olan geçiş dönemleri başlıca üç grupta ele alınabilir. Bunlar; doğum, evlenme ve ölümdür. Her biri kendi içinde birçok alt başlıkta değerlendirilebilecek kadar zengin bir içeriğe sahiptir. Evlenme ya da evlilik kurumu merkezinde evlilik eğlencesini barındıran bu geçiş dönemlerinden biridir. Evlilik öncesi, sırası ve sonrasında birçok inanma ve uygulama gelenekten moderniteye uzanan süreçte zengin ve renkli bir şekilde devam etmektedir. Evliliğe ait olan unsurların bir kısmı muhtelif sebeplerle artık unutulmuştur. Büyük bir bölümü ise türlü değişikliklerle mevcudiyetini korumaktadır. Evlilik kurumunun yansımaları halk edebiyatı ürünlerinde takip edilmektedir. Bilhassa tahkiyeye dayalı halk hikâyesi, destan, efsane ve masal gibi türlerde kahramanlara ait evlilik inanma, tören ve bunlarla ilişkili pratikler önemli bir yer tutmaktadır. Zengin bir külliyata sahip Türk dünyası destan geleneği bu kurumun canlı örneklerinin görüldüğü bir sahadır. Çok sayıda örneği bulunan Hakas destan geleneğinde alıptığ nımah adını alan Hakas destanları arkaik özelliklerin çokça görüldüğü kahramanlık destanlarıdır. Üzerinde gerek metin neşri gerekse de bunların incelemelerine yönelik birçok çalışma yapılıp durmaktadır. Biz bu çalışma dâhilinde sosyal bir kurum olan evlilik kurumu hakkında bilgiler verdikten sonra bazı Türk destanlarındaki evlilik âdet ve uygulamalarına değineceğiz. Akabinde Hakasların sosyal hayatındaki ve destanlarındaki Hakas destan alplarına özgü evlilik değerleri üzerinde duracak, kız isteme, beşik kertme, kalın (çeyiz) ve evlilik eğlencesi konularının üzerinde duracağız