2068 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler

TUKAY’IN LİRİZMİNDE SUFİZM SEMBOLLERİNİN KULLANILIŞI VE DÖNÜŞÜMÜ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 223-228
XX. yüzyıl, Tatar şiirinde, sufizme ait sembollerin sıkça kullanıldığı bir dönemdir. Bu dönemin büyük şairi Abdullah Tukayıın şiirlerinde de bunu görmek mümkündür. Bu yazıda Abdullah Tukayıın şiirinde, sufizme ait sembollerin ne şekilde kullanıldığı üzerinde durulacak, örnek metinler üzerinde bunlar değerlendirilecektir

CEMAL VELİDİ VE ABDULLAH TUKAY

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2011, Sayı 32 · Sayfa: 245-250
A. Tukay'ın yaşamını ve sanatını bilimsel düzlemde inceleyenlerin sayısı oldukça fazladır. Cemal Velidi ise bunlar arasındaki ilk Tukaycı olarak da bilinmektedir. Bu yazı, Cemal Velidi'nin Tukay hakkında yazmış olduğu eserlerini konu edinmekte, Velidi'nin Tukay hakkındaki duygu ve düşüncelerine yer vermektedir

TÜRK HUKUK DİLİ ÜZERİNE ARAŞTIRMALAR I

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2010, Cilt 58, Sayı 2 · Sayfa: 19-36
Hukuk dili, gerek söz varlığı ve terminolojisi gerekse söz dizimsel özellikleri itibarıyla yazı dilinin en ağır, en karmaşık ve en anlaşılması zor versiyonunu oluşturmaktadır. Dolayısıyla uzman olmayanlarca bu dilin kullanılması, algılanması ve yorumlanması oldukça zordur. Bir bilim ve ihtisas dili olarak Türkçe bugün, sahip olduğu söz varlığı ve terminolojik altyapısı itibarıyla en karmaşık hukuksal bağıntıları ifade edebilecek yetkinlikliğe ulaşmıştır. Bu çalışmada Türk hukuk dili, öncelikle terminolojik altyapısı, söz varlığı ve söz dizimsel özellikleri bağlamında detaylıca incelenecektir. Bu inceleme öncelikle dil bilimsel bir temelde yapılacak olup Türk hukuk dili, dayandığı sosyokültürel arka plan da dikkate alınarak belli bir yöntem bağlamında betimlenecektir. Ayrıca bu makale, değişik hukuk metinlerinin metin dil bilimsel açıdan analiz ve betimlemesini de kapsamaktadır. Zira hukuk metinlerinin tipolojik özellikleri, anlatım teknikleri ve cümle bağlantı türleri gibi konular, birçok açıdan dil bilimsel Türkolojiyi de yakından ilgilendirmektedir

TUVACADA ZARF-FİİL CÜMLELERİNİN SÖZ DİZİMİNE DAİR

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2010, Cilt 58, Sayı 2 · Sayfa: 7-18
Bu makalede, Tuvacada zarf-fiil cümlelerinin söz dizimsel yapıları ile söz dizimsel konumları ayrıntısıyla ele alınmaktadır. Bilindiği gibi zarf-fiil cümleleri, söz dizimsel açıdan bir üst cümleye bağlı olan ve çoğunlukla zarf işlevinde kullanılan bağımlı cümle tipini oluşturmaktadır. Bu makale kapsamında hem standart Tuvacadaki hem de onun bir ağzı olan Altay Tuvacasındaki zarf-fiil cümleleri bu açıdan ele alınıp incelenmektedir. Bu araştırmayla, Sibirya Türk dillerinden biri olan Tuvacada çok yaygın olarak kullanılan zarf-fiil cümlelerinin söz dizimsel bir betimlemesini yapmak istedik, zira zarf-fiil cümleleri genelde morfolojik bir temelde irdelenmektedir

DEDEM KORKUT KİTABI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2010, Cilt 58, Sayı 2 · Sayfa: 67-90
Dedem Korkut Kitabı, Türklüğü konu alan bütün bilimler için çok zengin malzeme içeren eşsiz bir kaynaktır. O, Türk dilinin bir incisi olduğu gibi, sosyoloji, folklor, etnografya, tarih bilimleri açısından da ilk başvuru eserlerinden biridir.Bu çalışmada, Dede Korkut araştırmalarına giriş kabilinden toplu bir değerlendirme yapılmış ve eser etraflıca tanıtılmıştır

ANKARA AĞIZLARI SÖZLÜĞÜ ÖRNEĞİNDE AĞIZ SÖZLÜKÇÜLÜĞÜ HAKKINDA BAZI TESPİTLER

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2010, Cilt 58, Sayı 2 · Sayfa: 91-102
Ankara ağızlarının çok yönlü ve çok amaçlı belgelendiği Ankara Ağızlarının Dokümantasyonu (ANADOK) adlı TÜBİTAK destekli proje çerçevesinde Ankara İli Ağızları Sözlüğü'nü hazırlama çalışması da yapılmaktadır. Sözlüğün malzemesini yaptığımız derlemeler, alan araştırmaları sırasında tuttuğumuz notlar ve mevcut yayınlar oluşturmaktadır. Ağız sözlükleri bir taraftan iki, diğer taraftan da tek dilli sözlüklerin özelliklerini taşır. Madde başları tanımlanırken genel yaklaşım standart dildeki ses ve anlamca eş değerlerinin karşılık olarak verilmesi şeklindedir. Madde başına alınan sözcüğün gösterdiği kavramın standart dilde karşılığı olmaması durumunda ise tek dilli sözlüklerde olduğu gibi tanımlanma yoluna gidilmektedir. Ancak her iki durumda da madde başlarının belirlenmesi, maddenin tanımlanması ve örneklendirilmesi konusunda teorik ve pratik sorunlar ortaya çıkmaktadır.Bildiride ANADOK'un Ankara Ağızları Sözlüğü hazırlanırken karşılaşılan madde başlarının belirlenmesi, maddelerin tanımlanması, ağız sözlüğü yazımı gibi hususlar üzerinde durulacak, karşılaşılan sorunlar tartışılacaktır verilecektir

BALKAN TÜRKÇESİ AĞIZLARI İLE TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARI ARASINDA SOSYO-LENGÜİSTİK AÇIDAN KISA BİR KARŞILAŞTIRMA

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2010, Cilt 58, Sayı 2 · Sayfa: 103-118
Türkçenin Anadolu'da yaşayan Oğuz lehçesi, Balkanlar'da konuşulan Türkçenin temelini oluşturur. Bu lehçe gerek Anadolu'da gerekse Balkanlar'da öteki yerel dillerden kelimeler almış, Türkçe, bunları kendi ses özelliklerine uydurmuştur. Öte yandan bölgesel dillerin ses ve şekil özellikleri Anadolu'da olduğu gibi özellikle Balkanlar'da Türkçe kelimeleri etkilemiştir. Ele alınan makalede söz konusu kelimeler ses bilgisi, yapı bilgisi ve cümle bilgisi açılarından işlenmiştir

VAMPİR

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2010, Cilt 58, Sayı 2 · Sayfa: 119-130
XVIII. yüzyılda Doğu Prusya'da zirveye ulaşan vampir öykülerinin kısa zamanda tüm Avrupa'yı etkilemesi, vampirizmi mitoloji ve folklorun sınırlarından çıkarıp Gotik edebiyatın temalarından biri hâline getirmiştir. Günümüzde edebiyatın, sinemanın, hatta bilgisayar oyunlarının konuları arasında olan kan emen canavarlara bu denli merak varken, bunlara adını veren sözcüğün kökenine olan ilgi hayli zayıftır. Bu makalede, daha önce yapılmış olan çalışmalar da dikkate alınarak vampir sözcüğünün kökeni araştırılmıştır