2068 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler

DEDE KORKUT HİKÂYELERİNDE İYİLİK İMGESİNİN GÖRÜNTÜ SEVİYELERİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2010, Sayı 29 · Sayfa: 43-54
Türk milletinin en büyük kültür varlıklarından biri olan Dede Korkut hikâyeleri, Türk kültürünün söze ve yazıya dönüşen yüzüdür. Bu yönüyle Dede Korkut hikâyeleri, dil ve edebiyat sahasında arketipsel sembollerin diliyle insanlığa, Türk milletine iyiliği ve iyi olmayı öğütler. Böylece dünyanın yegâne açılımı ve bilinci olan insan, iyilik, yardımseverlik ve cömertlik yaparak dünyayı cennet hâline getirir. Hikâyelerde mitik bir iyilik imgesi olarak yer alan anne, baba, din, gelenek ve Dede Korkutvari kişiler, yücelik algılamalarının merkezi olarak iyilik yapmayı, iyi olmayı imler.Türk kültürünün en önemli bellek mekânlarından biri olan Dede Korkut Hikâyeleri, varoluşun en erdemli koşullarından biri olan iyilik imgesini yücelterek dünyaya gerçek anlamda insan olmayı muştular

İSMAİL GASPIRALI’NIN “AKGÜL DESTESİ” ADLI BİYOGRAFİK ESERİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2010, Sayı 29 · Sayfa: 7-34
İsmail Gaspıralı'nın şimdiye kadar yeniden yayımlanmayan, araştırmacıların da dikkatini çekmeyen eserlerinden biri de Akgül Destesi'dir. Tercüman gazetesinde 1905-1907 yılları arasında tefrika edilen bu eserde, Rusya Türklerinin modernleşmesinde önemli rol oynayan aydınların kısaca biyografileri verilmiş, onların bu hareketteki yerleri ve etkileri ana hatlarıyla açıklanmıştır. Makalede İsmail Gaspıralı'nın Akgül Destesi'nde modernleşme problemine bakışı, Rusya'da modern Türk edebiyatının ortaya çıkışı hakkındaki görüşleri, onun bu hareketlerin öncülerini nasıl değerlendirdiği incelenmiş ve eserin tam metni açıklamalarla okuyuculara sunulmuştur.

İRAN TÜRKMENLERİNİN DİL VE EDEBİYATINA GENEL BİR BAKIŞ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2010, Sayı 29 · Sayfa: 35-42
Bu makalede İran'ın kuzeyinde Türkmensahra Bölgesi'nde yaşamakta olan Türkmenlerin şivesi; Türkmence eğitimi; Türkmenlerin basın-yayın çalışmaları; çağdaş yazar ve şairleri incelenip bu konularda genel bilgiler verilmektedir. İran Türkmenlerinin dili ve edebî metinlerinden örnekler verilmektedir. O bölgeden dergiler, gazeteler ve diğer yayın ürünleri tarihçe ve özellikleri ile tanıtılmaktadır. İran Türkmenlerinin dil varlığını tehdit eden unsurlara değinilip Türkmen yazar ve şairlerinin edebiyat ve kültürlerini koruma doğrultusundaki çalışmaları açıklanmaktadır

“Dilimizi Öğrenen Yabancılara Türkçenin Dil Bilgisi Nasıl Öğretilmelidir?” Sorusuna Cevap Veren Bir Ders Kitabı

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2010, Sayı 29 · Sayfa: 71-73
yabancılara yönelik dil bilgisidir. Birinci kitabı tamamlayanlar, fiil çekimlerinin biraz daha zor bölümüne gelmektedir. "Fiillerde Birleşik Zaman" başlığı altında hikâye birleşik zamanı (-dili geçmiş zamanın hikâyesi; -miş'li geçmiş zamanın hikâyesi; şimdiki zamanın hikâyesi; geniş zamanın hikâyesi; gelecek zamanın hikâyesi; gereklilik kipinin hikâyesi; istek kipinin hikâyesi; dilek-şart kipinin hikâyesi ile "Rivayet Birleşik Zamanı", "Şart Birleşik Zamanı" başlıkları altında aynı basit zamanların türevleriyle ilgili bilgiler verilmiştir. Birinci kitapta olduğu gibi alıştırmalarla verilen bilgilerin pekiştirilmesi amaçlanmıştır

Taçmammet Korkacık (Oyun)

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2010, Sayı 29 · Sayfa: 55-70
(Kadın bir köşeden eline süpürge alır.) Kadın (Kadın süpürge ile adama saldırır, Taçmammet kaçar, kadın da peşini bırakmaz. Kadın süpürge ile onu döver. Taçmammet kapıyı açarak kendisini dışarıya atar.) Kadın Taçmammet : Kapıyı aç dedim sana. Kadın Taçmammet : İstediğin kadar dövebilirsin ama kapıyı aç. Kadın Taçmammet : Allah'ım Şimdi ne yapayım ben? Kadın Taçmammet : Ya getirmezsem? Kadın Taçmammet : Vay öksüz kaldım anam, nerdesin sen? Yetiş

Uluslararası Nevruz Bilgi Şöleni / Türk Dünyası İlişkilerinde Yeni Bir Adım: Nahçıvan Ruhu Sempozyumu

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2010, Sayı 29 · Sayfa: 79-84
Prof. Dr. Alimcan İnayet: Uygur Türklerinde Nevruz Kutlama Gelenekleri *Prof. Dr. Gamırzan Davletşin: Tatarlarda Nauruz Bayramının Tarihçesi *Şevket Öznur: Kıbrıs'ta Nevruz ve Nevruz'la İlgili Etkinlikler *Dr. Ahat Salihov: Başkurdistan'da Naurız

Gürcü Dilinde Türkiye Tarihi

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2010, Sayı 29 · Sayfa: 75-77
bakılmaktadır. Kafkas komiserlikleriyle temaslar, Erzincan, Trabzon ve Batum toplantıları (kongreleri), Gürcistan tarafından Ankara Hükûmetiyle kurulmuş diplomatik ilişkiler gözden geçirilmektedir

ÇİFT ÜNSÜZLE BAŞLAYAN KELİMELERİN YAZIM SORUNU

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2009, Cilt 57, Sayı 1 · Sayfa: 1-17
Bu çalışmada Türkçeye giren çift ünsüzle başlayan kelimelerin yazım sorunu üzerindedurulmuştur.Türkçede kelime başında çift ünsüz bulunmadığı için bu tür kelimelerin yazım sorunuya iskarpin, iskele, istasyon, istatik örneklerindeki gibi kelimenin başına bir ünlünün ya dapurova, pılâsman, pılân, pılâstik, purogram örneklerindeki gibi iki ünsüzün arasına bir ünlününgetirilmesiyle giderilmeye çalışılmıştır. Amaç kelimeyi, başındaki çift ünsüzü bir ünlü ile açarakTürkçenin kurallarına uygun hâle getirmektir.Bu sorun ilk defa TDK'nin 1941'de yayımladığı İmlâ Kılavuzu'nda ele alınmıştır. Buradabu tür kelimelerin plâsman-pılâsman, plâstik-pılâstik, plân-pılân, program-purogram, provapurova,statik-istatik gibi ikili imlası önerilmiştir. Daha sonraki yıllarda bu uygulamadanvazgeçilmiştir. Fakat yazarlarımız, şairlerimiz ve önemi bilginlerimiz yazılarında konuşmadaortaya çıkan sesi yazıda da göstermişlerdir. Bu durum Türkçenin "sesçil" imlasına da uygundüşmektedir.

‘DERLEME SÖZLÜĞÜ’NDEKİ KALIPLAŞMIŞ AD-FİİLLERİN VE SIFAT-FİİLLERİN YAZI DİLİNDE KULLANILIRLIK DURUMLARI

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2009, Cilt 57, Sayı 1 · Sayfa: 51-92
Bu çalışmada 'Derleme Sözlüğü (Türk Dil Kurumu, I-XII, 2. Baskı, Ankara 1993)'nde yeralan kalıplaşmış ad-fiillerin ve sıfat-fiillerin yazı dilindeki durumları incelenmiştir. Bununiçin öncelikle 'Derleme Sözlüğü'ndeki kalıplaşmış ad-fiiller ve sıfat-fiiller sınıflandırılmış veardından yazı dilindeki durumları incelenmek üzere bu kelimeler, 'Türkçe Sözlük (Türk DilKurumu, 10. Baskı, Ankara 2005)'teki örnekleriyle karşılaştırılmıştır.Her iki sözlükte ortak olan kelimeler dışında, 'Derleme Sözlüğü'ndeki bazı kelimelerin,zamanla eski anlamlarını yitirip yeni zamana göre anlamlar kazandığı görülmüştür.Gerek her bakımdan ortak olan kelimeler gerekse söyleyişçe aynı olup anlamca farklılıkkazanan kelimeler, halk ağzından derleme yapmanın, yeni kelime türetmek ve dili zenginleştirmekadına hâlâ önemli görevler üstlendiğini göstermektedir.