2068 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler

 “Gagavuz Destanları”

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2009, Sayı 27 · Sayfa: 109-113
27-29 Aralık 2007 tarihinde uluslararası katılımlı Gagavuz Türkçesi Araştırmaları Bilgi Şöleni düzenlemişti. Süreli yayınlarında Gagavuz Türkçesinin çeşitli konularına yönelik makalelere de yer veren Kurum, Prof. Dr. Nevzat Özkan'ın hazırladığı Gagavuz Türkçesi Grameri'ni 1996 yılında, Gagavuz Destanları'nı ise 2007 yılında yayınları arasına kattı. Gagavuz Destanları Türk Dünyası Destanlarının Tespiti, Türkiye Türkçesine Aktarılması ve Yayımlanması Projesinin 14. kitabı. Yazılı bir edebiyata çok geç sahip olan Gagavuz Türklerinin sözlü kültür ürünlerinin bir araya getirildiği Gagavuz Destanları'nda okuyucu, sekiz destan metnini özgün biçimlerinden okuma ve böylece Gagavuz dil evrenine girme imkânını yakalıyor

 “Azerbaycan Yurt Bilgisi”

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2009, Sayı 27 · Sayfa: 115-118
Bu gibi yazılar dışında 6. sayıdan itibaren dergide Tahlil ve Tenkitle başlığıyla Die Republik Aserbeidschan (Hilal Münşi); Cenupta Türkmen Oymakları (Ali Rıza [Yahnan]); Kazak Yaylalarmdaki Yar1m Göçebe Türklerin Çadırları (M. V. Kuliyev); Fergana, Buhara ve Hiyva Türküleri (N. Mironov); Türk Dünyası (Hüseyin Namık [Orkun]) gibi o günlerde yayımlanan eserlerin değerlendirihnelerine de yer verihneye başlanır

 Haberler

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2009, Sayı 27 · Sayfa: 119-128
Ahmetuli. Prof. Dr. Svetlana Akkiyeva, Prof. Dr. Ajin Temir Arslan, Doç. Dr. Gaybulla Babayarov. Prof. Dr. Viktor Butanayev, Prof. Dr. İsa Habibeyli. Prof. Dr. Yuldaş İbragimov, Prof. Dr. Vsasiliy İllariyonov, Prof. Dr. Bahtiyar Karimov, Prof

SÖZ DİZİMİ BİRİMLERİ ÜZERİNE

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 43-46
Çağdaş teorik (genel) dilbiliminde dil dizgesinin ve birimlerinin mahiyetineilişkin görüşler çok değişiktir. Kimine göre dil -maddi, özdekseldir, kimine göre isedil - ideal, yani ülküseldir. Dolayısıyla fonem, monem, leksem, morfem, grafem gibidil birimleri de, araştırmacının felsefi görüşlerine bağlı olarak ya maddi ya da idealbir birim olarak telakki edilmektedir. Sözdizimi birimlerine gelince ağır basan görüşegöre bunun birimlerinin, kelime grupları (yani öbekler) ve cümle olması, hemenhemen tartışmasız olarak kabul edilir. Muhterem meslektaşlarımın dikkatini öbekve cümlenin şüphe götürmez şekilde maddi olan söylevin (sözün) maddi parçalarıolduğuna vermelerini rica ederim.Bir kaç yıl önce Rusya'da "Genel Söz Dizimine Giriş" başlıklı hacimli bireser yayımlanmıştır. Bu eserde şu fikir dile getirilir: "Fonemler, ekler ve en çokkullanılan kelimeler dilde sayıca sınırlıdır (sonu olan kemiyetler teşkil eder), sözdizimi ise cümlelerin gizil (potansiyel) olarak sayısının sonu olmayan kemiyetiyleuğraşmaktadır."

ÖLÜ VE ÖLÜMLE İLGİLİ ANLATILAR KATALOĞU: XII

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 21-42
Deyimler, şiirler, halk şarkıları ve efsaneler, Türk halk edebiyatının değerli verilerioldukları kadar Türk dilinin de zenginliğidir. İnsanların çoğunun köylerden kentlere göç etmişolmasına rağmen, bu anlatılar ve edebî metinler halk arasında hâlâ söylenegelmekte ve onlarainanılmaktadır.Bu yazıda, ölüm ve ölü kişi hakkındaki anlatılardan derlediğim bazı örnekler vereceğim. Buanlatıları, rüyada başka bir kişiye görünmek, ölüm anı, tehlikeli ölü ve hayalî ölü vb. şeklindeolan temalarına göre sınıflandırdım. Yazımın başında gazetelerden de bazı örnekler verdim.

TANZİMAT DÖNEMİ TÜRK ROMANLARINDA ALAFRANGALAŞMAK

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 47-68
Osmanlı devletinde Batılılaşma hareketleri Tanzimat döneminde önemli boyutlara ulaşır.Özellikle İstanbul, bu hareketin merkezi olur. Avrupa'nın hemen her konuda örnek alındığı 19.yüzyılda Türk toplumunun düşünce ve yaşama biçiminde önemli değişiklikler meydana gelir.Osmanlı devletindeki bu değişim dönemin romanlarına da yansır. Yazarlar özellikle yanlış Batılılaşma temasını ele alırlar. Bunun için de romanlarını belirli tipler üzerine kurarlar.Tanzimat döneminde adeta bir moda haline gelen "Alafrangalaşmak", değişik açılardan romanaracılığıyla okura iletilir. Bu yazımızda, alafrangalaşmanın Tanzimat romanlarına ne ölçüde venasıl yansıdığını ifade etmeye çalışacağız.

ANDAY ŞİİRİNDE NESNENİN YADSINMASI VE ANLAMIN İTİLMESİ İZLEĞİNİN POETİK SÖYLEME DÖNÜŞÜMÜ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 7-20
Bu çalışmada, Melih Cevdet Anday'ın şiirlerinde sözcüklerin nesnelerle olan ilişkisineve nihayet oradan da kalkarak sözcüklerin şiirle, şiirin anlamla kurduğu ilişki üzerinde nasıldurulduğu konusu çözümlenmeye çalışılmış, metinler arası kimi noktalara işaret edilmiştir.

YAYIN DEĞERLENDİRME

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 1-6
Kamil Stachowski, Names of Cereals in the Turkic Languages, StudiaTurcologica Cracoviensia 11, Edited by Stanisław Stachowski, Kraków 2008:Jagiellonian University Institute of Oriental Philology, 118 sayfa.

BUGÜNKÜ KIPÇAK TÜRKÇESİ ORTAK SÖZ VARLIĞI DENEMESİ

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 77-98
Seyfi Sarayi'nin XIV. yüzyıl başlarında yazdığı Gülistan Tercümesi Eski Kıpçakçanınen önemli anıtlarındandır. Altın Ordu İmparatorluğunun merkezî edebî dilini yansıtan bumetnin söz varlığını, Bugünkü Kıpçak Türkçesi dediğimiz çağdaş yazı dillerinin söz varlığıile karşılaştırmak ilgi çekici sonuçlar vermektedir. Gülistan Tercümesi söz varlığı fiillerlesınırlayarak Bugünkü Kıpçak Türkçesine ait üç yazı dilinin, Karaçay-Balkarca, Başkurtça veTatarcanın söz varlığı ile karşılaştırılmıştır. Denemede, Gülistan Tercümesi'nin ve üç çağdaşKıpçak yazı dilinin fiil varlığı, anlam inceliklerini izlemek bakımından Rusça karşılıklarıylabirlikte ve belli ölçütler kullanarak birleştirilmiş ve sonuçlara varılmıştır.

TARYAT YAZITININ BATI YÜZÜNDE mGLi ve mGL İŞARETLERİYLE YAZILAN SÖZCÜK NASIL OKUNUP ANLAŞILMALI?

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2008, Cilt 56, Sayı 2 · Sayfa: 99-108
Bu çalışmada Uygurlarından kalan Taryat yazıtında geçen bir sözcük incelenecektir.İncelenecek sözcük yazıtın batı yüzünün dördüncü satırında mGLi; beşinci satırında mGLrunik harfleriyle yazılmıştır. İlk olarak sözcüğün okunuşu ve anlamlandırılışı ile ilgili çeşitliaraştırmacıların görüşlerine değinilecektir. İkinci olarak bu görüşlerin gerekçeli eleştirileriyapılacaktır. Son olarak sözcüğün ılagım olarak okunup "ormanlık, koruluk" biçimindeanlamlandırılmasının daha uygun olacağı delilleriyle ortaya konacaktır.