Bu yazıda genel olarak Sovyet edebiyatı, özel olarak Azerbaycan Sovyet edebiyatı, belli başlı özellikleri ve dönemleriyle ele alınmış, dönemi belirleyen siyasi ve edebî şahsiyetler, edebî eserler, karekteristik çizgileriyle açıklanmıştır.

Bulgaristan Türklerinde ağıt türüne örnek verilmiş ve bazı ağıtların tarihî zemini açıklanmıştır.

"Sünnetçi Dede" hikâyesidir. İkincisi; Fail Şefigullin'in "Ev Kurmanın Nesi Var?" hikâyesidir. Eser, savaştan sonra elli ve altmışlı yıllardaki Tatar köyünü gözler önüne sermektedir. Üçüncü eser; Rinat Muhammedi'nin "Hatıra İçin-Gıylemhan'a" eserdir. Bu eser, 20. yüzyıl sonunu, yani seksenli ve doksanlı yıllardaki Tatar köy yaşamını yansıtır

Rusya Müslümanlarının önde gelen düşünce adamlarından İsmail Gaspıralı, geçtiğimiz yüzyılın Türk düşünce hayatında önemli rol oynamış ve yer etmiş kişilerin başında gelir. Gaspıralı ve onun yayımlamış olduğu Tercüman gazetesi, Rusya Türklerinin çağdaşlaşmasında en önemli basamakları oluşturmaktadır. Onun Tercüman gazetesinde yazmış olduğu yazılar Prof. Dr. Yavuz Akpınar tarafından seçilmiş, işlenmiş ve yayıma hazır hâle getirilmiştir. Bu eserde İsmail Bey'in dil, edebiyat ve seyahat yazıları yer almaktadır

veya üniversitelerden biri "merkez" seçilerek projede görev alacak bilim adamları belirlendi. Söz konusu merkezlerde birer proje yürütücüsü atanarak, öncelikle yayımlanacak metinlerin orijinal olanları ve arşivlerde bulunanlarını tercih etmeleri istendi. Böylece, özellikle Sovyetler Birliği döneminde yayımlanmış ancak, içlerinden millî ve dinî unsurlar çıkartılıp orijinali bozulmuş metinler yerine, çeşitli boyların yarattığı otantik metinlerin yayımlanması amaçlanmıştır. Destanların metinlerinin hazırlanması aşamasında herhangi bir Türk lehçesinde orijinal metni yukarıdaki ilkeler çerçevesinde hazırlanmış olan destanların Türkiye Türkçesine aktarılmasında da, söz konusu lehçe üzerine Türkiye'de çalışan bilim adamlarından yararlanılmıştır

Başkanı Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın, Eski Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun, Prof. Dr. Recep Toparlı, Prof. Dr. İsmail Parlatır, Prof. Dr. Nevzat Gözaydın ve Prof. Dr. Fatih Kirişçioğlu Yürütme Kurulu üyesi olarak görev almışlardır

hikâye edilen olaylar, ataları olan Alpların ne kadar büyük ve erişilmez olduğunu anlatmakla beraber sürdürülen ekonomik faaliyetler ve dünyayı nasıl algıladıkları hakkında da fikir vermektedir

Tanzimat döneminde Türkçenin dil bilgisi kurallarını tespit eden birçok kitap yazılmıştır.Bu tür kitap çalışması yapan yazarlar arasında Ahmet Cevdet Paşa, MehmetFuat Paşa, Abdullah Ramiz Paşa, Abdurrahman Fevzi Efendi ve Ali Nazıma gibi isimlerisayabiliriz.Ali Nazima, Türk dilinin kurallarına dair bazı çalışmalar yapmıştır. Bunlardanbiri, ilk okullarda okutulmak üzere hazırlanan Muhtasar Sarf-ı Osmânî (1888) adlıeserdir. Aynı eser, biraz geliştirilerek 1892 yılında Yeni Muhtasar Kavâid-i Osmaniyyeadıyla yeniden yayınlanmıştır.Yukarıda belirtilen iki eser, o dönemde açılan ilk okullarda okuyan öğrencilereTürkçenin dil bilgisi kurallarını kısa ve basit bir şekilde öğretmeyi amaçlamıştır.Bu dönemin Türk dil bilgisi kitapları daha çok Osmanlı Türkçesinin yapısını tespitetmeyi amaçladığından Arapça ve Farsça kurallara daha çok yer vermiş, Arap harfleriningetirdiği sorunlar üzerinde durmuştur. Bununla birlikte Türkçenin yapısını dahaçok Osmanlı Türkçesi çerçevesi içinde ele almışlardır.Ali Nazima, Muhtasar Sarf-ı Osmânî (1888) ve Muhtasar Kavâid-i Osmâniyye1892) adlı eserleri yayınlamıştır. Daha önce Muhtasar Lisân-ı Osmânî ve Lisân-ıOsmânî adlı eserleri de yayınlamıştır.Çalışmamızda eserlerinin metinleri yanında dil özellikleri, terimler ve kelimelersözlüğüne de yer verilmiştir.

Uybat VI (E98) yazıtının 3. satırında geçen azıglıg toŋuz täg ibaresi genellikle'azı dişli domuz gibi' şeklinde çevrilmiştir. Azıglıg kelimesi Köl İç Çor yazıtının doğuyüzünün 6. satırında da geçmiş olup burada da ya 'yabani, vahşi' ya da 'azı dişli' şeklindeçevrilmiştir. KÇ yazıtındaki azıglıg kelimesinden sonraki boşluk genellikle toŋuzile doldurulmuş ve ibare genel olarak azıglıg toŋuz şeklinde tamamlanmıştır.Uybat VI (E98) yazıtındaki azıglıg toŋuz täg ibaresini 'azı dişli domuz gibi' şeklindeçevirmekten çok 'yabani, vahşi, azgın domuz gibi' şeklinde çevirmenin dahauygun olacağı düşünülmektedir. Bu durumda hem Uybat VI hem de KÇ yazıtındakiazıglıg'ın aynı kelime olduğu ve 'yabani, vahşi, azgın' anlamında kullanıldığı ortayaçıkmaktadır.Bugün Türkiye Türkçesinde de azılı 1. 'Gözü bir şeyden yılmayan, azgın'. 2. mecaz'Çok şiddetli, korkunç' (Türkçe Sözlük 167) şeklinde kullanılmakta olup az- fiilindenyapılmış olduğu ortadadır.