2068 sonuç bulundu
Yayınlayan Kurumlar
- Türk Dil Kurumu 2068
Yazarlar
- Zeynep Korkmaz 37
- Nail Tan 29
- Agâh Sırrı Levend 27
- Hasan Eren 23
- Mustafa Öner 21
- Osman Fikri Sertkaya 21
- Mehmet Ölmez 16
- Saadet Çağatay 15
- Sadettin Özçelik 14
- Şinasi Tekin 14
Anahtar Kelimeler
- Türkçe 42
- Abdullah Tukay 26
- Turkish 23
- Dede Korkut 20
- Türkiye Türkçesi 20
- Eski Türkçe 19
- Tatar edebiyatı 19
- TÜRKÇE 19
- dil 16
- Eski Anadolu Türkçesi 15
TÜRKÇEDE TANIM CÜMLELERİ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 21-34
Özet
Türkçede kendine özgü bir yapı olarak karşımıza çıkan tanım cümlesi, üzerindeçalışılmamış bir konudur. Arapçanın kuralları esas alınarak yazılan eski dil bilgisikitaplarında bu cümle türü, "cümle-i ismiyye" başlığı altında ele alınmıştır. 1940'lıyıllarda Türkçenin yapısı esas alınarak yazılan yeni dil bilgisi kitaplarında ise bucümle türüne yer verilmediğini görüyoruz. Günümüzde bu konu, dil bilgisi kitaplarındadeğil, kompozisyon kitaplarında incelenmektedir. Bazı yazarlar "tanım cümlesi"ni"tanımlama" başlığı altında bir anlatım biçimi olarak, bazı yazarlar da fikir yazılarındadüşünceyi geliştirme yöntemi olarak değerlendirmektedirler.Bizim değerlendirmemize göre tanım cümlesi dil bilgisinin inceleme konusudur,dil bilgisi kitaplarında cümle türleri arasında gösterilmeli ve incelenmelidir
BAŞKURTÇA SÖZ VARLIĞI ÜZERİNE NOTLAR
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 89-100
Özet
Makalede Başkurtçanın bazıları tamamen kendisine özgü s > h, ç > s gibi sesözelliklerinin yanı sıra özellikle söz varlığı üzerinde durulmaktadır. Burada tartışılansözler Seyfi Kudaş ve Mostay Kerim gibi Başkurtçanın klasik iki yazarının söz varlığındabelirlenmiştir. Bu 20 söz, Başkurtçanın klasik karşılaştırma konusu olan Tataryazı dilinin standart sözlüğünde değil Tatar diyalektolojik sözlüklerinde bulunmuştur.Böylece Çağdaş Türk yazı dillerinin standart söz varlıkları ile ağızlarına ait söz varlıklarısorununa dikkat çekilmektedir.
SUSSAM GÖNÜL RAZI DEĞİL SÖYLESEM KÂR EYLEMEZ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 115-130
Özet
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 2004/1 sayısında, yine aynı derginin 1993yılına ait sayısındaki tenkit yazıma "İlmilikten ve İlmî Nezaketten Yoksun Bir TenkideCevap" başlığı altında cevabi bir tenkit yazısı yayımlandı. Bu yazıda şahsıma yönelikhakaretamiz ifadelerin yanı sıra, tenkit adı altında yanlış bilgiler ve bilgilendirmelerverilmiştir. Ayrıca Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanmış olan "Yeni UygurTürkçesi Grameri" adlı kitabım hakkında da bazı haksız tenkitlerde bulunulmuştur.
TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE YAPI, İŞLEV VE ANLAM İLİŞKİLERİ AÇISINDAN CÜMLE GRUPLARI VE CÜMLE TÜRLERİ ÜZERİNE BİR DENEME II
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 7-14
Özet
Cümlenin sınırları, anlam bakımından çizilirse, yapı bakımından cümle olarakbelirlenen birkaç cümleyi bir arada ele almamız gerekebilir. Çünkü bazı cümlelerdenoktanın bittiği yerde, anlam bitmemiştir. Makalede cümleler, yapılarına göre basitve birleşik olma; anlamlarına göre bağımsız ve bağımlı olma şeklinde yeniden tasnifedilerek cümle grupları bir tabloyla belirlenmeye çalışılmıştır..
DÖNÜŞLÜLÜK ZAMİRİ ÖZNE OLABİLİR Mİ?
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 101-114
Özet
Dil bilgisi incelemelerinde, Türkçenin niteleme düzeni ileriye doğru olduğu hâlde,dönüşlü çatıya sahip olmayan fiillerden önceki iyelikli kendi sözü, geriye doğru birniteleme veya pekiştirme yaptığı varsayılarak pekiştirilmiş veya vurgulu özne olarakalgılanmaktadır. Bu makalede iyelikli ve iyeliksiz kendi sözlerinin yapısı ve kullanımlarınagöre cümlenin öznesi olup olamayacağı örneklerle tartışılmaktadır.
TÜRKİYE’DE ETİMOLOJİK SÖZLÜK VE SÖZCÜK ETİMOLOJİSİ ÜZERİNE YAYIMLANAN MAKALELERE DAİR BİR BİBLİYOGRAFYA DENEMESİ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 35-66
Özet
Bu makale, Türk ve yabancı Türkologlar tarafından yapılan sözcük etimolojileriyleilgili olarak Türkiye'de yayımlanmış makaleler ile bazı kitaplarınn bibliyografyasınaait bir çalışmadır.
ATATÜRK ŞAİR MİYDİ?
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 175-191
Özet
Birçok araştırmacının, akademisyen tarihçinin tebliğinde, kitabında bile,Atatürk'ün yabancı dilden çevirdiği ya da bizzat kendisinin yazdığı şiirlerden söz edilmektedir.Bunlardan biri, "Bir Askerin Mezarı" adlı Atatürk'ün Fransızcadan, bazılarındaise İngilizceden çevirdiği belirtilen bir şiir. Çevirmenin adı Mustafa Kemal.Ancak o Mustafa Kemal, Mustafa Kemal Atatürk değildir.Bir de Atatürk'ün bu kez bizzat yazdığı ileri sürülen, yıllardır da yayımlanıp duran,iki şiir daha var. Bunlardan biri "Kadidi İstibdat yahut Kırmızı İzler", diğeri de"Beşike Hadisesi İçin". Bu iki şiirin yazarının adı da Mustafa Kemal. Ancak MustafaKemal Atatürk değil.Bu çalışma, bir ad benzerliği nedeniyle Atatürk'e mal edilmiş şiirleri ve şiir çevirileriniaraştırmakta, neden Mustafa Kemal Atatürk'e ait olmadığının kanıtlarınısunmaktadır. Ayrıca Mustafa Kemal Atatürk'ün gençlik yıllarından başlayarak şiirleilgisi de incelenmiştir
VURUŞ KAVRAMLI TÜRKÇE AKRABA KELİMELER: SES OLAYLARI VE ETİMOLOJİ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 151-174
Özet
Türkçe kelimelerin anlam alanları konusu Türk dil bilimciliğinin en güncel veönemli konularından birisidir. Türkiye Türkçesi ve Özbekçedeki çekiç kelimeleri farklıanlamlarda kullanılmalarına rağmen, bu kelimeler arasında bir anlam bağlılığı bulunmaktadır.Bu bağlılık söz konusu kelimelerin etimolojik kökeni incelenirken, vuruşkavramı olarak ortaya çıkıyor. Vuruş kavramı açısından incelenen aşağıdaki kelimelerinde Eski Türkçedeki "tokı" fiil kökünden türemiş oldukları ve türevlerin birçokfonetik değişmelere maruz kaldıkları hem de bu kelimelerin kendi köküyle ve bir birleriylevuruş kavramı çerçevesinde bağlana bilecekleri ortaya çıkıyor: Eski Türkçedekitokuş, sokuş, soğuş; Türkiye Türkçesindeki savaş, tokmak, tokaç, çekiç, dövdü, döveç,döven, değirmen; Özbekçedeki çekiç/çäkiç, çökiç, çokmar ve Karakalpakçadaki şökkiş.
DOĞUMUNUN 100. YIL DÖNÜMÜ DOLAYISIYLA PROF. DR. SAADET ÇAĞATAY
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 2 · Sayfa: 131-150
Özet
Profesör olduktan sonra da Kazakça Metinler adlı eseri yayında TürkLehçeleri Örnekleri. VIII. Yüzyıldan XVIII. Yüzyıla Kadar Yazı Dilinin genişletilmişikinci baskısını ve Türk Lehçeleri Örnekleri II. Yaşayan Ağız veLehçeler adlı kitaplarını yayımlar. Araştırma ve İncelemelerini de Türk LehçeleriÜzerine Denemeler adlı eserinde toplar.
TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE YAPI, İŞLEV VE ANLAM İLİŞKİLERİ AÇISINDAN CÜMLE GRUPLARI VE CÜMLE TÜRLERİ ÜZERİNE BİR DENEME-I
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2007, Cilt 55, Sayı 1 · Sayfa: 7-20
Özet
Birbiriyle tamamlama, açıklama veya yorumlama ilişkileri kurarak bütünleşencümle birlikteliklerine cümle grubu diyoruz. Bu araştırmada neden-sonuç, açıklama,örnek, amaç, karşılaştırma, karşıtlık adlı altı bağlantı şekli, örneklerle değerlendirilerekcümle grupları incelenmiştir. Ayrıca bunlar, kuruluşlarına göre basit ve birleşikcümle grubu olmalarına göre değerlendirilmiştir. Böylece cümle grupları ve kuruluşlarıtespit edilmiştir.