Gün batar, arkasınca yerin lezzeti kaçar, Gidip neyini bulak lezzeti kaçan yerin? Mum söner, arkasınca Güneş gider yatmağa, Göğün çektiği azap yerin hoşuna gelir... Mum yanar, karanlığın kanını karartmaya, Gün doğar, yer yüzünün aklı başına gelir

Türkmen Türkçesi Güneybatı (Oğuz) grubu Türk lehçelerinin tek başına doğu kolunu temsil etmektedir. Bu lehçenin kelime hazinesinde Arap, Fars, Rus ve Moğol kaynaklı kelimeler bulunmaktadır. Türkmen Türkçesi tarihî süreç içinde Arapça ve Farsçadan aldığı kelimeleri kendi ses özelliklerine uygun hâle getirmiştir. Bu yüzden alıntı kelimelerde aslına göre bazı ses değişmeleri, ses düşmeleri ve ses olayları meydana gelmiştir. Biz bu makalemizde Türkmen Türkçesindeki Arapça alıntı kelimelerde görülen ünlü uzama ve kısalmalarını inceledik. Bu lehçedeki Arapça kökenli sözcüklerin çoğundaki ünlü uzama ve kısalmasının, kelimelerin yazı dili vasıtasıyla dile geçişi sırasında yapılan bir tercihten kaynaklandığı sanılmaktadır. Yani ünlü uzama ve kısalmaları çoğu zaman imladan kaynaklanmaktadır

Tarihin bilinmeyen dönemlerinden günümüze kadar çok eski bir geçmişe sahip olan Türk milletinin hayatında, destanların büyük önemi vardır. Türk milleti yaşadı- ğı coğrafyanın etkilerini içine alan, atlı göçebe kültürün de izlerini taşıyarak farklı dönemlerde birçok destan oluşturmuştur. Her Türk boyu kendi kültürünün etkisiyle farklı destanlar ortaya çıkarmıştır. Bu Türk boylarından birisi de Nogay Türkleridir. Yüzyıllar geçtikçe şartlara bağlı olarak destanlardaki hedefler, destanların konuları, kahramanları, coğrafî çevreleri de değişmiştir. Destanlardaki olağanüstü olaylar ve kullanılan birçok motif anlatıma canlılık ve heyecan katmıştır. Bunların en önemlilerinden birisi at motifidir. Atlı göçebe kültür olarak tarif edilen ilk dönemden başlamak üzere at, Türk toplumunun hayatının birçok döneminde yardımcısı olmuş ve destanların birçoğunda kahramandan sonra en sık bahsedilen motif olmuştur.

Çağatay edebiyatının Nevai'den sonra "en çok ve en güzel" yazan sanatçısı olan Agehi, XIX. asırda yaşamış; şiirler, orijinal ve çeviri tarihi-tercüme eserler yaratmıştır. Şiir sahasında "Ta'vizü'l-aşıkin" adlı mükemmel bir divan tertip etmiştir. Tarihçi sıfatı ile Harezm hanlığı tarihi ile ilgili orijinal eserler ortaya koymuştur.Söz konusu divanında on sekiz bin mısra yer almakta olup, yirmi tane nazım türünden örnekler vermiştir. Bu divanda yer alan gazellerden bir tanesi de "çay" rediflidir. Sosyal hayatın izlerinin şiire yansımasının güzel bir örneği olan bu gazel ayrıca dil özellikleri açısından da dikkati çekmektedir

Fıtrat'ın kültürel altyapısı 20. asırdan önceki yıllarda başlar. Bu yıllarda ideal sahibi olanlar bilimle gelişmek için bütün güçlerini kullanırlar. Tarihte bu hareket Ceditçilik olarak adlandırılır. Ceditçilik hareketinin 20. asırdaki mensupları bağımsız yaşmak için gençleri Avrupa bilimlerine göre eğitme amacındadırlar. Fıtrat eğitim ve öğretimde "proleter kültürcülüğü" akımına kapılmadan "Bedil"in felsefesinden bilimsel ve kuramsal olarak yararlanmaya çalışır

Bu makalede, Türk dünyasının bir parçası olan Nogay Türklerine ait masallarda geçen formeller ele alınmıştır. Masal içinde çeşitli görev ve şekillere sahip kalıplaşmış ifadeler olan formeller, aynı dil ve geleneğin ürünleri oldukları için hemen hemen bütünTürk dünyasında ortak kullanılan kültür unsurlarındandır.

ra; Prof. Dr. Gülsün Parlar, Handan Kayakökü ve Ayten Loğ adlı sanat- çılara ait bir "Resim Sergisi" açıldı. Etkinlik çerçevesinde Yrd. Doç. Dr. Fatma Nur Başaran ile Yrd. Doç. Dr. Cavidan Başar Ergenekon'a ait "El Sanatları Sergisi", Yrd. Doç. Dr. Belgin Pekpelvan'a ait "Minyatür Sergisi" ve Yrd. Doç. Dr. Abdülkadir Dinç'e ait "Fotoğraf Sergisi" de bilim adamlarının beğenisini kazandı

dan Mustafa Öner'in bildirisi sunum eşliğinde dinlendi. Öner bildirisin- de Abdullah Tukay'ın Tatarlar için öneminden söz edip Tatar kimliğinin oluşmasındaki Tukay etkisine işaret etti

Türkçe Adalet Ağaoğlu'nun "Fikrimin İnce Gülü"Adlı Romanının İncelenmesi'nde eser; romanın kimliği, isim ve içerik, olay örgüsü, romanın tematik yönden incelen- mesi, şahıs kadrosu, zaman, mekan, dil ve üslûp ve sonuç kısımları itibariyle ele alın- mıştır. Bu çalışmada, eser teknik ve tematik yönden incelenmiş ve yazar ile yapılan görüşmedeki açıklamalarda tespitlerdeki hareket noktası olarak seçilmiştir.Eserde vurgulanan insan ve buna paralel olarak aktarılan toplum portresi, evrensel bir nitelik taşımakta dikkatlere sunulan özellikler her geçen gün doğruluğunu ve ob- jektifliğini korumaktadır.Bu nitelikler ışığında Türk Edebiyatı'nın 'ilk yol romanı' olan Fikrimin İnce Gülü'nü Bayram ve onun aksiyon çizgisi paralelinde ele alarak incelemeye çalıştık. Eserdeki olay örgüsünün de çatışma zeminini hazırlayan sebepleri maddeler halin- de özetleyerek açıkladık. Tematik incelemede ise romanın çatısını oluşturan temleri; cehalet, ihanet, ekonomik sıkıntı, zenginlik tutkusu, yalnızlık ve sevgi çemberi çer- çevesinde ve yoğunluk ölçüleri esas tutulan bir ölçekle ele alarak sunmaya çalıştık. Şahıs kadrosunu ise Philip Stevick'in yapmış olduğu kategori eşliğinde gruplaştırarak oluşturduk. Zaman ve mekan unsurlarını da yine teknik incelemedeki bilgiler ışığında ve yazarın önceki açıklamalarındaki veriler desteğinde ele aldık. Dil ve üslûp ile nok-özetledik ve eserin genel yapısı hakkında Türk Dili okuyucularına toplu bir bilgi vermeyi hedefledik.

Türkçemizi, anadilimizi kullanma becerimizi artırmak önemli bir sorumluluğumuzdur. Aynı zamanda sadece yetiştiği alanda değil, merak duyduğu alanlarda da eser verme cesaretini özellikle Türkçemiz konusunda öne çıkarmak da kanaatimce bilim dünyasına bir katkı niteliğindedir. Bu türden eserler veren aydınlarımız da bulunmaktadır. Makaleyi zenginleştiren kelimelerin büyük çoğunluğuna kaynaklık eden, tertemiz Türkçeye sahip Torosların Batı Yakasında yer alan Dodurgalar kasabası, Acıpayam ovasının güneydoğusundadır. Ovanın "Yaka Bucağı" adı verilen bölümünde, Eşeler Dağının güney yamacında yer almaktadır. Özellikle güzel Türkçesi, Eşeler yaylası, yoğurdu, yapı ustaları, zeybekleri, pehlivanlarıyla vb. tanınır ve bilinir. Makalede; Denizli-Acıpayam-Dodurgalar Kasabası ağırlıklı olmak üzere; Türkçe'ye sevdalı "kulağı kirişte" bir mühendisin ve yakınlarının, uzun yıllara yayılan (25 yılı aşkın) Türkçe kelime derlemesi niteliğindeki çalışmaları, Yayın Kuralları doğrultusunda bilimsel anlamda ele alınmıştır. Türkçe Sözlük'te henüz yer verilmeyen fakat "yaşayan Türkçe" tanımına uygun çok sayıda kelimeye ilişkin açıklama ve örnek cümle sunumu yapılmıştır.