2068 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Türk Dil Kurumu
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı
Yazarlar
Anahtar Kelimeler

Ermeni Kıpçakçasının Ses Özellikleri Üzerine

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2005, Sayı 20 · Sayfa: 75-90
Türkçe, I] . yy 'dan bugüne kadar değişik dönemlerde, farklı alfabelerle yazılmış ya da yazılmaktadır. Bunlardan biri de Ermeni alfabesidir. Bu makalede, Ermeni alfabesinde bulunan ünlü ve ünsüzlerin özellikleri sıralanıp, bu alfabeyle yazılmış Kıpçakça metinlerde çeşitli seslerin etkisiyle bazı ünlü ve ünsüzlerin uğradıkları değişiklikler tespit edilmiş ve örnekleriyle verilmiştir

TÜRKMEN TÜRKÇESİNDEKİ ARAPÇA ALINTI KELİMELERDE GÖRÜLEN ÜNLÜ İNCELME VE KALINLAŞMALARI

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2005, Sayı 19 · Sayfa: 63-80
Türkmen Türkçesi güneybatı (Oğuz) grubu Türk lehçelerinin tek başına doğu kolunu temsil etmektedir. Bu lehçenin kelime hazinesinde Arap, Fars, Rus ve Moğol kaynaklı kelimeler bulunmaktadır. Türkmen Türkçesi tarihî süreç içinde Arapça ve Farsçadan aldığı kelimeleri kendi ses özelliklerine uygun hâle getirmiştir. Bu yüzden alıntı kelimelerde aslına göre bazı ses değişmeleri, ses düşmeleri ve ses olayları meydana gelmiştir. Biz bu makalemizde Türkmen Türkçesindeki Arapça alıntı kelimelerde görülen ünlü incelme ve kalınlaşmalarını inceledik. İncelememize göre, Arapça kökenli sözcüklerin bazılarındaki ünlü incelme ve kalınlaşmaları, ünlü uyumlarından kaynaklanmaktadır. Bir kısmında ise sebebin ünlü uyumları olmadığı tespit edilmiştir. Alıntı kelimelerin ünlülerindeki kalınlaşma ve incelmeler genelde ilerleyici benzeşme yoluyla olmaktadır

KIRIM TATAR TÜRKÇESİNDE İSİM ÇEKİMİ: BULUNMA HÂLİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2005, Sayı 19 · Sayfa: 23-37
Bu çalışmada, Kırım Tatar Türkçesinin isim çekimi eklerinden olan bulunma hâli eki bütün yönleri ile ele alınmıştır. Ekin ses yapısı, kullanılışı ve işlevleri zengin örnekler ile ortaya konulmaya çalışılmıştır. Örnekler Kırım Tatar Türkçesi edebî dili ile kaleme alınmış çeşitli türlerdeki on yedi eserden verilmiştir. Ayrıca, verilen örneklerin Türkiye Türkçesindeki karşılıkları da köşeli parantez içinde gösterilmiştir

AZERBAYCANLI ŞAİR NEBİ HAZRİ’NİN ŞİİRLERİNDE SLOGAN VE KONUŞMA DİLİ

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2005, Sayı 19 · Sayfa: 39-53
Bu çalışmada, Azerbaycanlı şair Nebi Hazri'nin şiirleri 'slogan ve konuşma dili' bağlamında irdelenmiş, şiirlerinin yayımlandığı yıllar ile bu yıllardaki sosyal ve siyasî oluşumun şiir metinlerine nasıl yansıdığı incelenmiştir. Şairin yaşamı ile ilgili kısa bir anımsatmada bulunularak, şiirleri temel ölçüt kabul edilmiş ve metinden hareketle 'slogan ve konuşma dili'nin şiire yansıması üzerinde durulmuştur

GAGAVUZ TÜRKÇESİNDE YETERLİK YAPILARI ÜZERİNE

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2005, Sayı 19 · Sayfa: 55-61
Gagavuz Türkçesi, coğrafi yönlere göre Güney veya Güney-Batı, kavim ve boy adlarına göre Oğuz grubuna dahildir. Bugüne kadar Gagavuz Türkçesinin ses, şekil ve cümle bilgisi özellikleri bütün yönleriyle ortaya konulmuş olmasına rağmen, yine de üzerinde durulması gereken daha birçok konu bulunmaktadır. Bunlardan biri, diğer Türk Lehçelerinde bulunmayan, yalnız Gagavuz Türkçesine has olan olumlu ve olumsuz yeterlik ifade eden var nicä/nasıl ve yok nicä/nasıl kalıbının kullanılışı üzerinde durulmuştur

ÇAĞDAŞ KIPÇAK GRUBU TÜRK LEHÇELERİNDE BOL- YARDIMCI FİİLİNİN İKTİDAR VE İMKAN BİLDİRMESİ ÜZERİNE

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2005, Sayı 19 · Sayfa: 81-101
Türkçede iktidar ve imkan (yeterlik) bildiren fiiller Eski Türkçe döneminden beri Türkçe'de birleşik fiil yapısı içerisinde anlatılmıştır. Bu anlatımda ol- (