1850-1921 yılları arasında yaşamış, zamanının önde gelen İslam bilginlerinden biri olan ünlü Macar tarihçisi Ignaz Goldziher'in bu eseri, onun, başlangıçta, 1906 yılında, Amerika'da vermeyi tasarlamış olduğu altı konferanstan oluşmaktadır. Tanınmış tarihçi Bernard Lewis, kitaba yazdığı önsözde, eseri oluşturan konferansları, yazıldıkları dönemin bir ürünü olarak değerlendirmektedir. Lewis, Goldziher'in, Theodor Nöldeke ve Christian Snouck Hurgronjc ile birlikte, o dönemin büyük İslam bilginlerinden biri olduğunu vurgulamakta; ancak çoğunlukla ayrıntılara değin konularda, Goldziher'in zamanından bugüne değin bulunmuş olan yeni kanıtların ve sonraki araştırmaların ışığı altında düzeltmeler yapılması gerektiğini; bununla birlikte, bunları n anlatım biçimlerinden pek öteye geçmediğini belirtiyor. Bundan başka, Lewis, günümüzde Batılı yazarların İslam ya da Asya ve Afrika ile ilgili başka konularda yaptıklarının tersine, Goldziher ve çağdaşlarının, Müslüman okuyucuları düşünmelerine gerek olmadığını belirtiyor.

Bu kitap, Doğu Orta Avrupa tarihini geniş ve sistemli olarak inceleme amacını güden ve onbir ciltten oluşması öngörülen bir dizinin VIII. cildidir. Dizinin önemi, bugüne değin bölge ülkelerindeki tarihçilerin çoğunlukla yalnızca kendi ülkelerinin geçmişini yazmayı yeğ tutmalarına karşılık, bu dizinin, Doğu Orta Avrupa tarihini bir bütün olarak ele almasıdır, Onbir cildin yayımlanması tamamlandığında, bunların birbirini tamamlayan bir bütün oluşturması öngörülmüştür. Bununla birlikte, yorum ve görüş açısı bakımından sorumluluk tümüyle kitapların yazarlarına aittir. Dizinin kapsamına giren bölgenin sınırları, batıda Almanca ve İtalyanca konuşan halkların doğudaki dil sınırı; doğuda ise, Rusya/Sovyetler Birliği'nin siyasal sınırlarıyla belirlenmektedir. Bölge, halkların ulusallaşma süreci, ekonomik ve siyasal bakımdan incelenmektedir. Hiçbir cilt tek bir ülkeyi ele almamaktadır. Amaç, geçmişi, daha sonraki duygu ya da emeller açısından yorumlamak değil, sözkonusu dönemde önemli olan coğrafi ya da siyasal birimler üstünde durmaktır.

İlk kitap: 1949 yılında, Prof. Braudel, onaltıncı yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nda nüfus yoğunluğunun, aşırı ölçüde arttığı yolunda bir varsayım ortaya atmıştır. Londra Üniversitesi Doğu ve Afrika Araştırmaları Okulu'nda öğretim üyesi olan Cook, bu yapıtında, Osmanlı arşivlerine başvurarak, Prof. Braudel'in bu varsayımını Anadolu'nun belli bölgeleri bakımından değerlendirmekte; böyle bir varsayımın, onaltıncı yüzyılın sonlarına doğru Anadolu'nun toplumsal ve siyasal düzensizliklerine ışık tutup tutamayacağını araştırmaktadır. İkinci kitap: Adının da açıkça gösterdiği gibi, Eski ve Orta Hititçede cümle partiküllerinin işlevini incelemektedir. Folke Josephson'un bu incelemesi, Şikago Üniversitesi'nden Prof. H. G. Güterbock'un girişimiyle bir araya getirilen metinlere dayanmaktadır.

A. Adnan Saygun'un bu kitabı, Macar Bilimler Akademisi'nin. "Studia Musicologica" dizisinde yer almaktadır. Bu dizide, Macar müzikbilimi (müzikoloji) alanında uluslararası düzeyde ilginç bildirilere, Macar müzik tarihine ve Macar bakış açısından evrensel müzik tarihine ilişkin sorunlara yer verilmektedir Dizide yer alan bildiriler, İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca ya da Rusçadır. Saygun'un yapıtı, ünlü Macar bestecisi Béla Bartók'un Türkiye'de yürüttüğü Türk halk müziği araştırmasını konu edinmiştir. 1936 yılında, Ankara Üniversitesi öğretim üyelerinden Dr. László Rásonyi'nin önerisiyle, tanınmış Macar bestecisi Bartók, bir dizi konferans ve Ankara orkestrası eşliğinde solist olarak konserler vermek, bunların yanısıra da bazı köylerde Türk halk müziği ile ilgili araştırmalar yapmak üzere Ankara Halkevi tarafından Türkiye'ye çağrılmıştı. Öteden beri Türk halk müziğini incelemek, özellikle eski Türk ve Macar halk müziğinde ortak ögeler ve bağlantılar olup olmadığını araştırmak isteyen Bartók çağrıyı olumlu karşılayarak Türkiye'ye geldi. Bartók'un Türkiye'ye gelişi, yalnızca müzik alanında yaratıcılığın yöneleceği doğrultuyu belirleyecek bir yolgösterici bulmak için değil, aynı zamanda, Türk halk müziği ile ilgili bilimsel araştırma ve yayımlarla, örneğin, bu müziğin Arap - han müzik bölgesine ait olduğu yolundaki inanç gibi önemli yanlışlıkları gidermek amacıyla, Atatürk Türkiye'sinin dinamik atmosferinde, genç müzik uzmanlarının, bu müziğin kaynağı olan halka yöneldikleri bir döneme rastlar. Bu atmosferin, ünlü Macar bestecisi Bartók'un Türkiye'ye çağrılması yönündeki girişimlere hız verdiği kuşkusuzdur.

Bu kitap, Washington Üniversitesi'nce yayımlanan onbir ciltlik bir dizinin beşinci cildini oluşturmaktadır. Dizinin kapsamına giren ve "Doğu Orta Avrupa" diye adlandırılan bölgenin sınırları, batıda Almanca ve İtalyanca konuşan halkların dilsel sınırları, doğuda ise Rusya - Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin siyasal sınırlarıdır. Bölgeyi bir bütün olarak ele alan bugüne değin yayımlanmış ilk geniş kapsamlı ve sistematik incelemeyi oluşturan dizide sırasıyla şu kitaplar yer almaktadır: Doğu Orta Avrupa'da Tarih Başlangıcı (Marija Gimbutas); Ortaçağda (400-1453) Bizans ve Balkanlar (Speros Vryonis, Jr.); ileri Ortaçağda Kuzeydoğu Orta Avrupa, 1000-1530 (Imre Boba); Lituanya ve Polonya - Lituanya Uluslar Topluluğu, 1000-1795 (Andrzej Kaminski); Osmanlı Yönetiminde Güneydoğu Avrupa, 1354-1804 (Peter F. Sugar); Doğu Habsburg Topraklarında Yaşayan Halklar, 1526-1918 (Robert A. Kanlı ve Zdenek David); Bölünen Polonya Toprakları, 1795-1918 (Piotr S. Wandycz); Balkan Ulusal Devletlerinin Kuruluşu, 1801-1919 (Charles Jelavich ve Barbara Jelavich) ; 1939'dan Bu Yana Doğu Orta Avrupa (Wayne S. Vucinich ve Lucien Karchmar) ; Tarihsel Atlas, Genel indeks ve Bibliyografya.

Suriye'de 8 Mart 1963 darbesinin ardından iktidara gelen Baas Partisi'nin kurduğu yeni rejimin biçimlendiği 1963 - 1966 yıllarını kapsayan dönemde Suriye'de önemli toplumsal ve siyasal değişiklikler olurken, Baas Partisi'nin niteliği de büyük ölçüde değişime uğramıştır. Itamar Robinovich, Baas Partisi'nin özgün belgelerine, anılara, polemik kitaplarına, Arap basınına ve radyo yayınlarına dayanarak Suriye tarihinin bu fırtınalı ve önemli dönemini incelemektedir. Kitapta, sözkonusu dönemin kronolojisi saptanmakta, bu dönemi biçimlendiren sorunlar ve etkin güçler incelenmekte, bu değişiklik ve gelişmelerin önemi değerlendirilmektedir. Yazar, Suriye ordusunun önderleri ile Baas Partisi örgütü arasındaki kendine özgü bağıntı, Suriye ile Mısır ve Nasır arasındaki karmaşık ilişki ve Baas rejimi ile Suriye halkının arasındaki bölünmeye ağırlık vermektedir. Kitap, Suriye hükûmetlerinin listesi, Baas Partisi ve Suriye'nin önde gelen kişileri ile Baas Partisi'nin bellibaşlı ideolojik metninin ilk İngilizce çevirisinin yer aldığı ekleri de kapsamaktadır.

Taras Hunczak'ın derlediği bu kitap, çeşitli uluslara mensup on Rus tarihi bilgininin, Büyük Ivan'dan Devrim'e değin Rusya'nın yayılması ve küçük Moskova prensliğinin giderek dev Çarlık İmparatorluğu'na dönüşmesi konusundaki yazılarından oluşmaktadır. Değişik uluslara mensup tarihçilerin yaklaşımların' ve görüşlerini yansıtmasına karşın, Taras Hunczak, kitabın birleştirici ve tutarlı bir çerçeveye oturmasını sağlamıştır. Çar Büyük Ivan'dan Ramonov hanedanının düşüşüne değin Çarlık Rusya'nın yayılma siyaseti ele alınırken, Rus İmparatorluğu'na, çeşitli din ve ırklara mensup kitleleri içine alan ve kendisini oluşturan halkların sayıca, imparatorluğun güçlü kurucularından daha çok olduğu bir devlet olarak bakılmaktadır. Kitabın önsözünde, Taras Hunczak, bu eserin, Rus emperyalizminin geniş kapsamlı ilk tarihi olduğunu belirttikten sonra, emperyalizm kavramını, "bir ulusun ya da devletin, diğer uluslar, ülkeler ya da halk grupları üstünde gücünü ve etkisini genişletmesi" olarak anladığını, kitaba katkıda bulunan yazarların, yaklaşımları arasındaki ayrılıklar ne olursa olsun, bu temel anlayıştan yola çıktıklarını ve bu kavramı , tarihsel süreç içinde, içeriğini inceleyerek tanımladıklarını söylemektedir. Kitap iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Rus tarihsel bağlamı içinde, Rus emperyalistik davranışının kökenlerini açıklama çabalarına yer verilmekte; ikinci bölümde ise, Rus imparatorluğu kurucularının, kuzeyde Baltık denizi, güneyde Karadeniz ve Hazar Denizi, doğuda ise Sibirya üzerinden Pasifik Okyanusu'na değin yayılma planlarının uygulanması ele alınmaktadır.

Türk Tarih Kurumu üyelerinden Prof. Dr. Halil İnalcık'ın, The Ottoman Empire: the Classical Age 1300 - 1600 adlı eseri Batı'da ilgi ile karşılanmış, yankılar uyandırmıştır. Lord Kinross, Book and Bookman (1973) dergisinde yayımlanan, "Imperial Turks" başlıklı yazısında Prof. İnalcık'ın kitabı için şöyle diyor: "Gibbon'a karşın, Suetonis ve onun gibiler sayesinde artık aklı başında hiç kimse Roma İmparatorluğu'nu salt Çöküş ve Yıkılış'ı açısından değerlendirmiyor. Oysa, Roma imparatorluğu kadar büyük, hemen hemen onun kadar geniş bir alana yayılmış ve onun iki katı bir süre varlığını sürdürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu'nu birçok aklı başında insan, yalnız Çöküş ve Yıkılış'ı - Avrupa'nın Hasta Adamı vb. - açısından düşünmektedir. Bunun nedenlerinden biri, belki de, imparatorlukların yükselme dönemlerinin birçok savaşı içermesi ve bu 'barışçı' çağımızda, insanların savaştan söz eden kitapları, özellikle de, 19. yüzyıl İngiliz, Alman ya da Fransız tarihçilerinin, Türklerin imparatorluk döneminin görkemli günlerinde giriştikleri savaşları konu edinen eserlerindeki bitmez tükenmez tasvirleri okumaktan sıkılmalarıdır.

Bu kitap, Sorbonne'da Ecole Pratique des Hautes Etudes tarafından yayımlanmakta olan, ortaçağda Bizans, İslâm ve Slav ülkelerinin ekonomileri ve ticari ilişkileriyle ilgili belgeler ve araştırmalar dizisinin XII. yayınıdır. Eserin, "Kefe Bağıtları" adını taşıyan I. cildi, Cenevizlilerin Kırım yarımadasındaki yerleşmesi olan Kefe'de görevli noter Lamberto di Sambuceto'nun 1289-1290 yılları arasında yapılmış olan sözleşmelere ilişkin kayıtlarını kapsamaktadır. Söz konusu bağıtlar, Roma'da bulunan Ecole Français üyesi Michel Balard'ın Cenova'daki Archivio di Stato (Devlet Arşivi)'da yaptığı üç yıllık bir çalışmanın ilk ürünleri olarak yayımlanmaktadır. Bu konudaki öncü araştırmalar, Romen tarihçisi H.I. Bratianu tarafından gerçekleştirilmiş, yaklaşık olarak yarım yüzyıl önce Kefe bağıtlarının bir bölüğü bu tarihçi tarafından yayımlanmıştı. Bu kez, diğer bağıtları da yayımlayarak diziyi tamamlayan Balard, kitapta, noter Sambuceto'nun günlük yaşamını, çalışma düzenini, yaptığı gezileri vb. sırasıyle izleme olanağı sağlamak amacıyla Kefe bağıtlarının tümünü bir araya getirmek için, Bratianu'nun daha önce yayımlamış olduğu bağı dara da, yer yer yanlışlıklarını düzeltip, eksikliklerini gidererek yer vermektedir.

ANDREEV, MIHAIL - CRONT, GHEORGHE : Loi de jugement, Compilation attributée aux empereurs Constantin et justinien. Bucharest, 1971. 192 S. 8° = Association Internationale d'Études du Sud-est Européen, Études et documents concernant le Sud-est Européen, 4. A III 6985. [Kitap Tanıtımı] Bu kitap, tarihçilerin "Iustinianus Kanunu" olarak bildikleri "Yargı Kanunu" nun, Sofya Ulusal Kitaplığı'ndaki, 293 (63) No.11, XVII. yüzyıla ait Slavca metni ile Romanya Sosyalist Cumhuriyeti Akademi Kitaplığı'ndaki 3093 No.11 Romence metninin asıllarını ve Fransızca çevirilerini kapsamaktadır. Metinler, Mihail Andréev ve Gheorghe Cront tarafından düzenlenmiştir. İmparator Constantinus ve Iustinianus'a atfedilen bu derlemenin bazı Şlavca nüshaları Soudatz başlığını taşımaktadır. Romence versiyonuna ise Cartea judecatii, yani "Yargı Kitabı" denmektedir. Bizans hukuk kaynaklarına dayalı olduğu söylenen bu derleme, büyük ölçüde Slav ve Romen örfi hukuk kurallarını içermektedir. Bu kurallar, ceza hukuku, medeni hukuk ve diğer hukuk alanlarını kapsamaktadır. İçerik bakımından aynı olmakla birlikte, Romence ve Slavca metinler arasında bazı ayrılıklar göze çarpmaktadır. Bunlar, söz konusu hukuk kurallarının Romen ve Slav toplumsal gerçeklerine uygulanmasından, ya da kaynakta yer alan belli kavramların yanlış anlaşılmasından ileri gelmektedir.