Atatürk îlkeleri'ni, onun düşündüğü sosyo-politik ve sosyo-ekonomik sistemin alt sistemleri gibi kabul etmek ve birinin diğerine üstünlüğü fikrine kapılmamak gerekir. İncelemenin başlığından anlaşılacağı gibi, kapsamın¬da bunlardan sadece ikisinin eğitime olan ilişkisine değinilecektir.

Dünya Gençlik Yılı; Atatürk'ün gençlik hakkındaki görüşleri; Batı dünyasında "gençlik problemleri ve çözümü" konusundaki hareketler; son yıllarda geniş çapta ele alabildiğimiz ve uygulamaya koyduğumuz "Atatürkçülük eğitimi" gerektiren sebepler gibi konu ve sorunlar yer almaktadır.

Yazar, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ve bu reformlarda Atatürk'ün rolünü takip eden bir dizi eğitim reformunu ele alır. Yazar, Atatürk'ün Türk eğitimine özgü özelliklerini veren eğitim hakkındaki fikir ve görüşlerini açıklamaya çalışır.

Atatürk ilkeleri ve inkılâpları doğrultusunda eğitim, Türk devleti ve milletini yaşatmak için, O'nun gösterdiği amaçlara dönük, gerçekleştirdiği yapıya sahip, öngördüğü görevleri yerine getirecek bir eğitim sistemi ile yapılan eğitimdir. Esasen, Cumhuriyet Öncesi ve sonrası eğitim farklılığı, iki sistemin amaç, yapı ve görev Özelliklerinden kaynaklanmıştır.

Atatürk'ün gerçekleştirdiği önemli inkılâplardan biri de eğitimde çağdaşlaşmanın bir aşaması olarak medreseyi kaldırıp eğitim birliğini sağlamış olmasıdır. Bunu da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde 3 Mart 1924'te kabul edilen "Tevhid-i Tedrisat" yani Eğitim Birliği Kanunu ile gerçekleştirmiştir.

Atatürk İnkılâbı"nın birer parçaları olan seri halindeki reformlar arasında hiç kuşku yok ki temel taşı "Millî Eğitim Reformu" oluşturur. Eğitim, dünyanın her tarafında ve tarihin her döneminde derinliğine ihtisas isteyen, özel yetenekleri gerektiren bir bilimdir, sanattır. Rakamlar ve tarihî müsbet bilgilere göre genel eğitimi sıfır düzeyde olan bir toplumu alıp cehaletten kurtarmayı ve Batı uygarlığının düzeyine ve hatta onun üzerine çıkarmayı amaçlayan bir liderin her şeyden evvel "eğitimcilik" alanında ihtisas sahibi olması gerekir.

The aim of Atatürk was to educate the youth of higher education with national consciousness and modern culture. The battle to be fought in the field of science was to liberate Darülfünunu from its Oriental color and make it a national institution for research. For this reason, after the success of the Turkish Revolution, modernizing Istanbul Darülfünunu both in terms of education and organization, giving it a national and Western University qualification was determined as both a goal and a need. In 1931, Albert Malche, one of the faculty members of the University of Geneva, was invited to Turkey by the government to prepare a report on the reforms to be carried out at Darülfünunu in Istanbul.

Osmanlılar döneminden itibaren zaman zaman eğitim sistemimizin düzeltilmesi için çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. Hatta bu dönemde eğitimin içinde bulunduğu çıkmazdan kurtulabilmesi için eğitim kuramlarında millî eğitim politikasının hâkim kılınması istenmiş ve bu tarihlere kadar Osmanlı toplumunda görülen "halk, medreseliler ve mektepliler" zümrelerinin birleşmedikçe hakiki bir millet olmamızın mümkün olamayacağı cereyanı kuvvet kazanmaya başlamıştır. 18. yüzyılda, Batıyla olan temasların sonucu, III. Selim zamanında reform hareketleri başlamıştır. Reformlar ilk planda askerî alanda ele alınmış ve daha sonra tıp ve teknik alanlarda gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Eğitim alanında III. Selim'den ziyade büyük ölçüde II. Mahmud döneminde ilk büyük eğitim reformları için adımlar atılmıştır. II. Mahmud, daha ziyade askerî ve sivil idarenin yeniden düzenlenmesinin zarureti karşısında ilk önce yüksek okul düzeyinde bu reformları yapmayı gerekli bulmuştur.