3 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Çömlek
Dergiler
Yayın Yılı
Anahtar Kelimeler

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE GELENEKSEL KARADENİZ ÇÖMLEKÇİLİĞİNİN SON FIRINLARI

Arış · 2023, Sayı 23 · Sayfa: 1-20 · DOI: 10.32704/akmbaris.2023.183
Tam Metin
İnsanlık tarihinin başlarından itibaren günümüze kadar durmaksızın üretimi yapılan çömlek kap ve kacakların kullanıma hazır hale gelmesi için en önemli aşamalardan biri olan fırınlama, çömlekçiliğin ilk ortaya çıktığı zamanlardan bu yana sayısız gelişim göstermiştir. Açıkta pişirim yönteminden yerde pişirim yapılan fırınlara, ardından gelen gelişmiş çift katlı fırınlar ile dragon fırınlarına kadar farklı teknikler ile inşa edilip kullanılan bu pişirim düzeneklerinin örnekleri günümüze kadar gelebilmiştir. İncelemeye Doğu Karadeniz bölgesinin Artvin Borçka ilçesi, Gümüşhane Dölek Köyü ve Bayburt, Trabzon ilinde bulunan çömlek fırınları ile Orta Karadeniz’in Ordu Ünye ilçesi ve Tokat ilinde yer alan çömlek fırınları dahil olmak üzere toplamda altı fırın dahil edilmiştir. Karşılaştığımız çömlek fırınları arasında da yerde pişirim fırınları ve çift katlı çömlek fırınlarına yönelik çeşitli örneklere rastlanmıştır. İncelemesi yapılan kimi atıl olan kimi de halen aktif olarak kullanılan bu fırınların çalışma prensipleri, iç yapıları, genel yapı malzemeleri ve pişirim süreleri gibi bilgiler toparlanarak belgelenmiştir. Varlığı hakkında az bilgiye rastlanılan bu çömlek üretim merkezlerinde bulunan fırınlar bölgedeki çömlekçilik faaliyetleri hakkında da bilgi sağlamaktadır. İncelenen fırınların çalışma prensipleri benzer yapıdaki fırınlar ile karşılaştırılarak bölgeler arasındaki üretim benzerlikleri ve yine bölgedeki üretim alışkanlıkları konusundaki farklılıklar ele alınmıştır. Fırın çeşitlerine göre ve bölgedeki özel fırınlama tekniklerine bağlı olarak pişirim süresinin 2 saatten 48 saate kadar çıkabildiği soğuma süresinin 1 saatten 12 saate kadar değişiklik gösterebildiği sonucuna ulaşılırken fırınlarda kullanılan yakacakların da bölgeden bölgeye değişiklik gösterdiği, kimi bölgede çevre ormanlardan getirilen ağaçlar ile kimi bölgelerde ise eski ahşap eşyaların parçalanıp yakacak olarak kullanıldığı bilgisine ulaşılmıştır. Orta ve Doğu Karadeniz bölgesindeki bu çömlek üretim merkezlerinin günümüzde eskiye nazaran daha az üretim yaptıkları anlaşılsa da atıl fırınları da dahil ettiğimizde bu bölgede yüz yıl öncesine kadar yoğun çömlekçilik faaliyetlerinin sürdürüldüğünü söylemek doğru olacaktır. Bölgede çömlek üretimini destekler şekilde sık ormanlar bulunması atölyeler için kolay yakacak elde etme olanağı sağlarken, çömlek yapımına uygun toprak yataklarının yer alması da hammadde teminini kolaylaştırmıştır.

İçbatı Anadolu Bölgesinde Bulunan "Yortan Mezarlık Kültürü"ne Ait Üç Kap

Belleten · 1997, Cilt 61, Sayı 232 · Sayfa: 499-518
Tam Metin
Anadolu'nun birçok bölgesinde olduğu gibi, İçbatı Anadolu Bölgesinin müzelerine de satın alma, hibe ya da müsadere yoluyla kazandırılmış pek çok eser bulunmaktadır. Bu eserlerin buluntu yerlerinin bilinmemesi, her ne kadar bilimsel açıdan istenilen düzeyde sonuçların çıkartılmasında bir engel oluştursa da, bunların Anadolu'nun kültür envanteri açısından küçümsenmeyecek katkıları olduğu yadsınamaz. Burada ele alınan üç eserin de, buluntu yerleri kesin olarak bilinmemektedir. Bunlar, Uşak Arkeoloji Müzesi'ne 1977 ve 1982 yıllarında satın alma ve hibe yoluyla kazandırılmışlardır.

Bademağacı Kazıları 1995 ve 1996 Yılları Çalışma Raporu

Belleten · 1997, Cilt 61, Sayı 232 · Sayfa: 709-730
Tam Metin
Bademağacı kazılarının 3. dönem çalışmaları 23 Temmuz / 11 Eylül 1995, 4. dönem çalışmaları da 27 Temmuz / 17 Eylül 1996 tarihleri arasında sürdürüldü. Son iki kazı mevsiminde, höyüğün kuzeyindeki A Kazı Alanı'nda C-5/III-3-5 ve D-2/IV-2-4 plankareleri ile D-2/IV-1,2 plankarelerinde çalışıldı. 1996 kazıları sonunda açmanın yüzölçümü 1000 m² ye yaklaştı ve yüzeyden yer yer 1-3.5 m. arasında derinleşildi.