M.O. II. binin ilk çeyreği Anadolu ile Asur arasındaki ticarî ilişkilerin en yoğun yaşandığı dönemdir. Kuzey Mezopotamya'da, Dicle nehri kıyısında bulunan ve bugünkü Qal'at-Sirqât'la ayın yer olduğu tespit edilen Asur şehri ile Anadolu'da Kayseri yakınlarındaki Kaniş şehri merkezli bu ticarî ilişki, yaklaşık 250 yıl sürmüştür. Asur Ticaret Kolonileri Çağı olarak da adlandırılan bu döneme âit bilgileri büyük çoğunluğu Kültepe/Kanis'te olmak üzere Boğazköy/Hattus, Alişar ve Kaman-Kalehöyük'te ortaya çıkartılan ve bugün sayıları 20.000'i aşmış olan Eski Asurca çivi yazılı belgelerden öğrenmekteyiz. M.Ö. 2000'lerde Anadolu'nun ve kısmen de olsa Asur'un siyasal, kültürel, sosyal, hukukî, ekonomik, tarihî, dinî ve coğrafî yapısı hakkında son derece önemli bilgiler veren Eski Asurca çivi yazılı bu belgeler, Anadolu'nun en eski yazılı kaynaklarıdır(1).

Asur Ticaret Kolonileri Çağı adı verilen dönem (M.Ö. 1975-1725) Anadolu'da tarihin başladığı zaman olup, bu devre ismini veren Asurlu tüccarlar Anadolu'ya gelerek yerleşmiş oldukları şehirlerde iki asır boyunca Anadolu halkıyla birlikte yaşamışlardır. Asurlu tüccarlar Anadolu'ya çivi yazısını da getirmişler ve böylece Anadolu tarihi devirlere girmiştir. Bu dönemle ilgili bilgilerimizin büyük kısmı, Kayseri'nin 20 km. kuzeyinde bulunan Kültepe eski Kanis/karum şehri harabelerinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan çivi yazılı belgelerden gelmektedir. Bu belgeler, tüccarların mektupları, mahkeme zabıtları ve borç verdiklerinde yazdırmış oldukları senetlerden oluşmaktadır. Senetlere baktığımızda sırasıyla; borç miktarı, borçlu, alacak'', tarihleme, vade tespiti kaydedilerek ödenmemesi halinde ilave edilecek faiz belirtilmektedir. Sonra o yılda limum olan şahsın adı zikredilmekte ve en son şahitlerin ismi geçmektedir.

M.Ö. II. binyıl Anadolu'nun önemli şehirlerinden biri olan Lawazantiya'nın Asur Ticaret Kolonileri döneminden başlayarak Geç Hitit'e kadar iskân edildiğini, her ne kadar bu şehir hakkında geniş bilgiler edinmemize imkân vermeyecek kadar az da olsa, çivi yazılı belgelerde Lawazantiya'ya ilişkin kayıtların sürekliliği ile biliyoruz.

Anadolu'nun yazılı tarihe girmesini sağlayan, Asur Ticaret Kolonileri Devri adı ile anılan, yaklaşık 200 yıllık sürede, Asurlu tüccarlar ile Anadolulu iktidarlar arasında ticaretin düzenli yapılması, hukuk ve güvenliğin sağlanması, sarayın bazı ticari malzemeleri ilk satın alma hakkına sahip olduğu ve kârumların kanûnî haklarının saklı tutulup korunmalarım temin hususunda anlaşmalar yapıldığı bilinmektedir. Bu anlaşma şartlarından birisi de, yukarıda bahsettiğim gibi yerli sarayların bazı özel mallar üzerinde ticari tekele sahip olduğu ve tüccarların bu tür malların ticaretini yapamayacağı hakkında olandır. Adı geçen ticari mallar "amutum, asi''um, husarum ve birtum'dur.