Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kurucusu ve yaptığı siyasal, sosyal ve kültürel inkılâplarla Türk ve Dünya tarihlerinin akışına yeni yön vermiş olan Büyük Kurtarıcımız Atatürk'ün, ölümününün 50. yıldönümünü milletçe anmaktayız. Bizce bu anma yılı gerçek anlamı ile Atatürkçülüğe dönüşe yeni bir başlangıçtır. Daha açık bir deyişle O'nun Türk toplumuna kazandırdığı değerlerle, ileri uygarlık anlayışı ve insanlığa yönelik fikir gücü ile, Türk toplumuna sunulan insanlık modeli olan Atatürkçülüğün anlamını tanımak ve tanıtmaktaki zorunluluğun belirtilmesi için fırsattır. İşte bu düşünce iledir ki, bu konuşmamda Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kurucusu, Türk milleti için tek yol gösterici Atatürk'ün ilkelerinin bütününden söz edeceğim. Ancak burada bir noktayı belirtmekte yarar görüyorum. O da kısıtlı zaman için her biri üzerinde uzun uzun durulabilecek nitelikteki ilkelerin, bu konuşmamda genel çizgileri ile sizlere aktarılmaya çalışılacağıdır.

29 Ekim 1973'de Cumhuriyet elli yılını dolduruyor. Cumhuriyet'in ilan edildiği yıl doğanlar, şimdi memleketin kaderine hâkim bulunuyorlar. Artık memleketin geleceği, Devletimizin kurucusu Atatürk'ün büyük ümitlerle cumhuriyeti emanet ettiği, "cumhuriyet nesli"nin ellerinde bulunuyor. Teşekkülünden bu yana cumhuriyeti yönetenler, her türlü ilhamı "Atatürkçülük" den almışlardır. Bundan sonra da aynı kaynakdan beslenmeğe devam edeceklerdir. Bu hususta fikir birliği vardır. Ancak cumhuriyet idaresinin ilham kaynağını yorumlamak bahis konusu olunca fikirler, kanaatlar değişmekte ve genellikle ilgili şahsın fikir ve ideolojik temayülüne uygun bir biçime girmekte, bazan da pek çelişmeli hükümler ortaya çıkmaktadır. Aynı kaynaktan ilham aldıklarını söyliyen kimselerin fikirleri arasında bu kadar çelişmeli hükümler nasıl meydana çıkabilmektedir? Bunun sebepleri nelerdir? Bu durumun başlıca nedeni Atatürkçülüğün temel özelliğinin, anafikrinin gerektiği gibi dikkate alınmamasıdır. Burada haliyle başka bir soru hatıra gelmektedir: Atatürkçülüğün herkes tarafından tartışmasız kabul edilecek temel özelliği nedir? Atatürkçülüğün temel özelliği anafikri şüphesiz ki "medeniyetçiliktir". Bunda asla şüpheye mahal yoktur. Atatürk, bir "ferd-i millet" olarak girdiği Millî Mücadele'nin en karanlık günlerinden, 10 Kasım 1938'de Dolmabahçe sarayında hayata gözlerini kapadığı zamana kadar, "medenileşmek", "medeni milletler camiasına girmek", "muasır medeniyeti iktisap ile onun seviyesinin üstüne çıkmak", "asrileşmek", ve "garplılaşmak" üzerinde ısrarla durmuştur. Millî Mücadeleyi zaferle taçlandırdıktan sonra, büyük kurtarıcının en büyük arzusu, her bakımdan tam istiklaline sahip T.C. nin dünyanın en medeni ve en müreffeh bir devleti haline getirmektir. Atatürk'ün Millî Mücadele günlerinden hayatının sonuna kadarki sözleri bunu açıkça göstermektedir.

Atatürk'ün barışçılığı ve insan sevgisi dünyada birçok kimsenin dikkatini çekmiştir. Tanınmış Alman düşünürlerden Herbert Melzig onun için şöyle demiştir: "Kemal Atatürk kendi ulusu ve insanlık için beslediği sevgi ile, bir dâhinin neler yapabileceği hususunda bütün dünyaya görülmedik ve işitilmedik bir sahne seyrettirmektedir." O, yurduna göz dikenleri yendikten sonra karşı tarafa dostluk elini uzatmıştır.

Atatürkçülük; Türk ve milletler tarihinden çıkarılmış neticelerin oluşturduğu geniş bir tarihî kavram içinde, ferdî, toplumsal ve müesseselerin vazifelerini, koşulları anlayacak, kıymetlendirecek, zihnî ve bedenî güç ve yetenekleri; Türk kültürünü çağdaş medeniyet üzerine çıkaracak ve Türk milletine en medenî ve refah seviyesi yüksek bir millet olarak varlığını yükseltecek daima gelişen bir faaliyetler programı ile birleştiren, irtibatlandıran, kapsamlı, insicamlı ilkeler, değerler ve semboller sistemidir. Modernleşme, güçlenme ve gelişme ideolojisidir.

Japonya'nın 1868'de başlayan Meiji Dönemi'ndeki modernleşme hamlesinde başlıca faktör, Türkiye'de olduğu gibi, Batı teknolojisinin üstünlüğünün anlaşılması ve uçurumun bir an Önce kapatılması arzusudur; başka bir deyim ile millî çıkarları ön plânda tutan "milliyetçilik"tir.

Atatürkçülüğü anlatırken önce bu sistemin elemanlarını bütünüyle göstereceğiz. Bunu yaptıktan sonra Atatürkçülüğün oluşumunu anlatacağız.

Dünya Gençlik Yılı; Atatürk'ün gençlik hakkındaki görüşleri; Batı dünyasında "gençlik problemleri ve çözümü" konusundaki hareketler; son yıllarda geniş çapta ele alabildiğimiz ve uygulamaya koyduğumuz "Atatürkçülük eğitimi" gerektiren sebepler gibi konu ve sorunlar yer almaktadır.

Bu makalenin yazarı, Atatürk'ün gençlik kavramını açıklar ve Atatürk'ün Türkiye gençliğine verdiği önemi vurgular. Yüksek ilkelere, çalışkan ve vatanseverliğe adanmış ideal Türk gençliğini düşündü. Türkiye genç theliği Atatürk'ün fikirlerini iyi bil andmeli ve onları takip etmeye çalışma .lıdır. Atatürk, Türkiye gençliğine ülkenin özgürlüğünü ve Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceğini Emanet etti.

Bu makale Atatürk ve atatürkçülüğün evrensel yönlerini ele almaktadır. Türk bilim adamlarının ve aydınlarının en önemli sorumluluklarından biri, Atatürk'ün fikirlerinin diğer milletler üzerindeki etkisini incelemek ve Atatürk'ün felsefesini onlara açıklamaktır, çünkü Atatürk her yaştan insana modernleşmenin yollarını gösterir.

Atatürk'ün fikir ve görüşlerinden oluşan Atatürk ideolojisi Bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Yazar, Atatürk'ün ideolojisinin özelliklerini diğer ideolojilerden farklı olarak yazar. Bunlar, rasyonalizm ve gerçekçilik olduğuna işaret ediyor.