Halk bilgisinin etnik köken araştırmalarında bilimsel değeri çok büyüktür. Halk bilgisi tarihî ve etnografik bilginin zengin bir hazinesidir. SSCB'nin Türk dilli halklarının kökenine ve kültürüne ışık tutulmaktadır. Altay Türk boyları birbirlerini karındaş diye adlandırmaktadır. Türk boylarında kan bağı akrabalık önemlidir. Türk kabilelerinin birbirleriyle ortak özellikleri aydınlatılmıştır. Rusların Çarlık ve Sovyet döneminde Türk kabilelerine karşı izledikleri devlet politikasıdır

Çura Batır destanı, Kazan Hanlığı'nın Ruslara karşı verdiği onurlu ve kahramanca mücadelenin tarihî-kahramanlık destanlarına özgü epik unsurlar aracılığıyla anlatıldığı bir destandır. Destanın Tatar varyantından başka Kazak, Polonya Tatarları, Nogay, Kırım, Başkurt varyantları da vardır. Destanda Çura Batır'ın mucizevi doğumu, çocukluğundan itibaren gösterdiği kahramanlıklar, Ruslarla mücadelesi ve Rusların hazırladığı haince bir tuzak sonucu ölmesi tasvir edilir. Tarihî gerçeklik bakımından, destanda tasvir edilen yiğit "Çura Batır" imajı ile onun prototipi olduğu düşünülen "Narıkoğlu Çura Bey" tarihî şahsiyeti örtüşmemektedir. Destanda; halk, Kazan'ı savunmada, düşman askeriyle çarpışırken şehit düşen yüzlerce kahramanı "Çura Batır" imajında sembolleştirmiştir

Rus ilim adamları tarafından Rus ve dünya tarihinin paha biçilmez destanları arasında gösterilen Slovo o Polku İgoreve : İgor Destanı (İgor Bölüğü Destanı, İgor'un Seferi Destanı) hem Rus hem de Türk tarihi açısından son derece önemli bir kaynaktır. Milli Rus edebiyatının ilk örneği olan bu destanın konusunu Ruslarla-Kumanlar'ın 1185 yılında yaptıkları savaş teşkil etmektedir. Bu yüzden de destana geçmeden önce destana konu olan bu iki milletin yani Rus ve Kumanların Kiev Rusyası dönemindeki tarihleri hakkında kısaca bilgi vermeye çalışalım: Batı Gök-Türk topluluklarından olan Kumanlar, eski Çikler'in X. asırdaki devamları olan Kimekler'in İşim-Tobol vâdilerinde oturan bir koludur. Balkaş'tan İrtiş'e kadar uzanan bir bölgenin hâkimi bulundukları sırada doğudan gelen K'i-tan baskısı, yer ve otlak darlığı yüzünden batıya yönelmişler ve bu sırada güneyden gelen Kun (Kuman)-Sarılar'la da birleşmişlerdir. Önlerindeki Uz kütlelerinin 1048'de Balkanlar'a çekilmeleri üzerine de hep birlikte Güney Rusya sahasına gelmişlerdir. Bu suretle Rus yıllıklarında ilk defa 1054 yılında "Polovetsi" adıyla zikredilmişlerdir.

Ermeni meselesi, ondokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından itibaren OsmanlI Devleti'nin parçalanmasından veya zaafa düşmesinden menfaati olan Rusya, İngiltere ve Fransa tarafından uluslararası gündeme sokulmuştur. Çar Petro zamanından itibaren sıcak denizlere inmeyi amaçlayan Ruslar, doğu Anadolu'da Ermenileri kendi tarafına çekerek onların vasıtasıyla nüfuzlarını Akdeniz'e kadar uzatmayı hesap etmişlerdi. 1877-78 harbinde ağır bir yenilgi alan Osmanlı Devleti'nin Rusya karşısındaki zayıflığını fırsat bilen Ermeniler Rusya'dan himaye istemiştir. Nitekim Ayestafanos anlaşması ve müteakiben 1878'de gerçekleştirilen Berlin Kongresinde Ermeniler ilk kez uluslararası gündeme girmiştir.

Gürcistan'ı ele geçirdikten sonra Kuzey Kafkasya ve Güney Kafkasya'ya tamamen hakim olmak isteyen Ruslar, daha 1827-28'de İran'la yapılan savaşdan önce, Azeri Nahçıvan ve Revan hanlıkları dışındaki bütün Kuzey Azerbaycan'ı ele geçirmişlerdi. Bu hedefleri doğrultusunda, Rusîran Savaşı'nm başlarında Ruslar, Revam ve Nahçıvan'a hücum etmişlerdi. Rusya'nın Kafkas Orduları Başkomutanı General Paskieviç, Tebriz'e 72 km uzaklıkta stratejik önemi çok büyük olan Nahçıvan Hanlığı'nı işgale yönelmişti. Zira, bu sayede, Abbas Mirza'nm başkentini tehdid edecek ve kuşatma altında tutulan Revan'a gönderilecek her türlü yardımı engelliyecekti.