88 sonuç bulundu
Dergiler
Yayınlayan Kurumlar
Yazarlar
Anahtar Kelimeler
- Osmanlı 4
- Osmanlı İmparatorluğu 4
- Türkiye 4
- Arapça 3
- atasözleri 3
Horan Kelimesi Üzerine
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2002, Cilt 50, Sayı 2 · Sayfa: 24-34
Özet
Hora, horan, horoni horum, horom kelimelerinin kaynağı hep yabancı dillerde aranmıştır. Bu durum S. James W. Redhouse'nin 1861'de yayımladığı Turkish and English Lexicon adlı eserine kadar inmektedir.
Boşnak Dilinde Türkçe Kelimeler
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2002, Cilt 50, Sayı 1 · Sayfa: 28-39
Özet
Her bir dilde başka bir dilin veya başka dillerin etkisini görmek mümkündür. Öteki dillerin etkisi dışında gelişen bir dil yoktur denilebilir. Diller arasındaki bu etkileşim, genel olarak tarihi seyrinin, diğer deyişle farklı kültürlerin temasta bulunmasının neticesidir.
Türkçede Ön Seste Ünlü Düşmesi Örnekleri
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2001, Cilt 49 · Sayfa: 223-233
Özet
Türkçenin lehçe ve şivelerini tek tek ele aldığımızda, ön seste ünlü düşmesinin lehçe ve şivelerin her birinde birkaç sözle sınırlı olduğu görülmekte ve bu yüzden de bu mesele üzerinde pek durulmamaktadır. Türkçeyi bir bütün olarak incelediğimizde ise hemen hemen şartlı bir ses olayı ile karşı karşıya olduğumuz ortaya çıkmaktadır. Türkçe için düzensiz ses değişmesi olarak kabul edilen bu ses olayı, dilin kullanımından kaynaklanmakta ve lehçe ve ağızlara göre farklı sözlerde karşımıza çıkmaktadır.
Türkçenin Sözdizimi Üzerine Bir Bibliyografya Denemesi
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2001, Cilt 49 · Sayfa: 313-333
Özet
Türkçenin Sözdizimi Üzerine yazılmış Türkiye'deki yayınlar esas alınarak bir bibliyografya oluşturulmuştur.
Türkiye Selçukluları Devrinde Türkçe'nin Resmî Dil Olmasını Kim Kabul Etti?
Belleten · 2000, Cilt 64, Sayı 239 · Sayfa: 51-58
Özet
Tam Metin
Son yıllarda devletin de kabul ettiği "Dil Bayramı" kutlamalarında (13 Mayıs) yanlış bir değerlendirme görülmekte ve Türkiye Selçukluları döneminde Türkçe'nin resmi dil olarak Karamanoğlu Mehmed Bey (1261-1278) tarafından gerçekleştirildiği ifade edilmektedir. Nitekim "Dil Bayramı" kutlamalarında gerek medyada ve yazılı metinlerde, gerek ders kitaplarında bu şekilde açıklamalar yapılmaktadır. Peki bu durum nasıl ortaya çıkmıştır veya bu konudaki değerlendirmeyi kim başlatmıştır?
TÜRKİYE TÜRKÇESİNİN MORFOETİMOLOJİSİNE DAİR
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1995, Cilt 43 · Sayfa: 193-262
Özet
Bir dildeki kelimelerin ne gibi köklerden çıktıklarını, inceleyen yani bunların kökenlerini ortaya çıkaran dilbilimi dalına köken bilimi ve etimoloji diyorsak, şekil bilgisi düzeyinde buna benzer görevleri olan bilim bölümüne şekil bilgisi kökenbilimi ya da morfoetimoloji dememiz doğru olur.
TÜRKÇE ZAMAN KİPLERİNİN DOĞALLIK DERECELERİ
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1995, Cilt 43 · Sayfa: 31-36
Özet
Türkçe zaman kipleri konusunda 1988'de yaptığım ve burada betimleyeceğim incelemelerin teorik temelini Willi Mayerthaler, Wolfgang U.DRESSLER ile Wolfgang U. Wurzel vb. Tarafından geliştirilen morfolojik doğallık teorisi …
TÜRKÇE’DE DEĞİL KELİMESİ VE KULLANIMLARI
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1995, Cilt 43 · Sayfa: 315-368
Özet
Türkçede yaygın ve çok değişik kullanımları olan değil kelimesi, bugüne kadar pek çok kaynakta ele alınmakla birlikte, kelimenin bütün kullanımları, özellikle cümle içerisindeki işlevleri göz önünde bulundurularak, bir bütün halinde değerlendirilmemiş, bu yüzden de hakkında yer yer eksik ve yetersiz bilgiler verilmek durumunda kalınmıştır.
Selçuklularda Emîr-i Dâd Müessesesi
Belleten · 1995, Cilt 59, Sayı 225 · Sayfa: 327-340 · DOI: 10.37879/belleten.1995.327
Özet
Tam Metin
Büyük Selçuklular'da: Emîr-i dâd, Arapça "Emîr" ve Farsça "Dâd" yani adalet kelimelerinden oluşmuş bir terkiptir. Ayrıca "Dâdbeg" şeklinde Farsça-Türkçe bir terkip olarak da görülmektedir. Belki de terkip olması nedeniyle lügatlerde pek açıklanmasına rastlanmıyor. Steingass bu terkibi Emir maddesinde, Emir-i Dâd-chief justice: baş hâkim olarak açıklamaktadır. İslam Ansiklopedisi'nde de bu konu gereği kadar incelenmemiş, Avrupa'daki ikinci baskısıyla, Türkçe neşrinde "Selçuklular devrinde, hususiyle Anadolu Selçuklularında, adliye nazırı" şeklinde bir açıklama ile geçiştirilmiştir.
TARİHİ BAKIMDAN TÜRKÇE KELİMELERİN ŞEKİL YAPISI
Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 1994, Cilt 42 · Sayfa: 123-130
Özet
Bilindiği gibi, Türkçe son ekli bir eklemeli dildir. Türkçede ön ekler yoktur. Kelime şekil yapısına dikkat edilince onun son derece tertipli ve açık olduğu göze çarpar. Başında kök, kökten sonra yapım ve çekim ekleri bulunur. Morfolojik unsurlar birbirinin arkasından gelerek uzun bir sıra tutar.