3 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • Uygur Kağanlığı
Yayın Yılı
Anahtar Kelimeler

Türk Taş Heykelleri ve Moğol Taş Heykelleri

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2012, Cilt 60, Sayı 1 · Sayfa: 15-38
Eski Türklerden kalma taş heykeller esas olarak iki grupta ele alınabilir: Sağ elinde bir kadeh tutanlar, her iki elinde kadeh tutanlar. İlk grup esasen Türk kağanlıkları dönemine aittir. İkinci grup ise 8-9. yüzyıllarda görülmeye başlanıp 13. yüzyıla kadar devam ederler. Birinci grup esas olarak erkeklere aittir ve genelde de kağanların kabirleri çevresindedir. İkinci grup kadınlara ait heykelleri de içerir. İlk grup taş heykel geleneği Uygur Kağanlığı dönemiyle sona ermiş görünmektedir. İkinci grup kuzeybatı Moğolistan'dan başlar Kazakistan'a, Güney Rusya'ya (Kıpçak Bozkırı) değin uzanır. Özellikle Moğol dönemiyle birlikte taş heykellerde, Kıpçaklardan kalma heykellerde Moğol ve Çin etkisi de görülür

Şine-Usu Yazıtı'nda Geçen Yer Adları Üzerine

Belleten · 2000, Cilt 64, Sayı 240 · Sayfa: 427-434
Tam Metin
Yer adlarının bir milletin kültür tarihi için son derece öneme sahip olduğunu kimse inkar edemez. Her millet yaşadığı yerlere kendi benliğini aksettiren isimler vermiştir. Bu isimlerde o milletin her türlü özelliğini görmek mümkündür. Hiçbir millet Türk milleti kadar yaşadığı yerlerin adlarına bu kadar çok sahip çıkmamıştır. O ilk doğduğu yerlerin isimlerini dünyanın neresine giderse gitsin götürmüş ve oralarda yaşatmıştır. Eski atalarımız hepimizin bildiği gibi bir kültür mirası olarak bizlere birçok metin bırakmıştır. Zamanın şartlarına uygun olarak bunlar kayalara, tahtalara, kağıtlara, çanak-çömleğe hülâsa her türlü nesnenin üzerine kaydedilmiştir. Bunların üzerinde kimi zaman bir tarihî olayı, kimi zaman bir ayrılığı, kimi zaman da herhangi bir malın sahibinin ismini görmek mümkündür. Bunun gibi atalarımız bu metinlerde zaman zaman yaşadıkları ve gördükleri coğrafyanın da isimlerini kaydetmişlerdir. Biz burada Uygur dönemine ait olan bir yazıtta geçen yer adları üzerine bazı bilgiler vermeye çalışacağız.

Hoço Harebelerinde Bulunan Bir Mani Metni ve Türk Tarihi Bakımından Önemi

Belleten · 1988, Cilt 52, Sayı 202 · Sayfa: 77-86
Bilindiği gibi asrımızın başlarında Orta Asya araştırmaları çok hızlı bir seyir takip etmekte, ilim heyetleri birbiri ardından Turfan'a gitmekte ve zengin vesika koleksiyonları ile dönmekte idiler. Bunlar arasında, İngiliz ve Fransız araştırıcıların yanı sıra Alman sefer heyetinden A. von le Coq da önemli sayılabilecek dini metinlerle dönmüştü. Çoğu mani dinine ait olan bu metinleri Kâşifi (A. von le Coq, Türkische Manichaica aus Chotscho, APAW, I, Berlin 1912; II, 1919; III, 1922) neşretti. Turfan şehri yakınlarındaki Hoço (İdukut şehri) da mani harabelerinden bir kubbe altında bulunan dört levha halindeki on bir metin yazarının ifadesiyle -deneme niteliğindeki bir tercüme ile- ilk defa 1912 de tanıtıldılar.