2 sonuç bulundu
Dergiler
Yayınlayan Kurumlar
Anahtar Kelimeler
- bağış 2
- Āar Darhan 1
- Arsan Duolay 1
- Atatürk 1
- çiftlik 1
VİLUYSK YAKUTLARINDA ŞAMANLIK BAĞIŞININ ALINMASI
Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2017, Sayı 43 · Sayfa: 235-250
Özet
Şamanlık, ruhlar tarafından şaman adayı olarak seçilen kişiye verilen bir bağış- tır. Şamanlık bağışının alınması ritüeli Şamanizm inancının ortaya çıkış sebeplerinin aydınlatılmasında önemli rol oynamaktadır. Yakutlarda oyun (şaman), insanlarla tanrılar ve ruhlar arasında aracıdır. Şamanlar aracılık vazifesi için ruhlar tarafından seçilirler. Yakutlara göre şamanlar, insanları ruhların bazı zararlarından korur; iyi tanrılardan ise saadet ve zenginlikler alırlar. Şaman olması için seçilen bebeğin doğumu sırasında tinsel ruhlar, onun ruhunu çalar ve şaman olması için bir dizi eğitimden geçirirler. Büyük şaman olacak bebeğin ruhu (salgın kut), tanrıça-şaman Ārı Darhan'ın kızları tarafından kaçırılır. Bazılarının ruhları ise yer altı dünyasının ruhları tarafından kaçırılır ve bir eğitime tabi tutulurlar. Şamanlık eğitimi süreci oldukça zorlu bir süreçtir. Bu eğitim Şamanlık ağacının budaklarında gerçekleştirilir. Bu eğitim sürecinde aday çeşitli ıstırap ve sıkıntılara maruz kalır; bu süreçte şaman adayının bedeni ruhlar tarafından parçalanır, kontrol edilir ve tekrar birleştirilir. Vücudun parçalanmasından sonra ruhlar adayın ruhunu yer altı şamanı Arsan Duolay'a götürürler. Eğitim süreci tamamlandıktan sonra kaçırılmış ruhu, şaman adayına geri döner. Şamanlar ayin yapmadıkları vakit psikolojik ve fizyolojik rahatsızlık hissederler, ayin yapınca bu rahatsızlıkları son bulur. Şamanlar birbirleri ile hasımlık ederler, ruhları vasıtasıyla dövüşürler. Kadın şamanların erkek şamanlardan daha güçlü olduklarına inanılır. Ünlü şamanlar cinsiyete bağlı olmazlar, otuzuncu yılında gebe kalırlar ve ıstıraplı şekilde üç defa doğum yaparlar. Viluysk Yakutlarında "Şamanlık bağışının alınması" pasif bir eylemdir. Aileler çocuklarını Şamanlık davetinden korumaya çalışır, kimi aileler de o bağışı almak için birtakım eylemler yaparlar. Burada işlenen konu sadece etnografların değil, psikiyatr hekimlerin de ilgi alanına girmektedir.
Mustafa Kemal Atatürk’ün Mal Varlığı
Belleten · 2014, Cilt 78, Sayı 282 · Sayfa: 757-802 · DOI: 10.37879/belleten.2014.757
Özet
Tam Metin
Atatürk ekonominin bankacılık ve ziraat alanlarında örnek oluşturmak amacıyla girişimde bulunmuştur. Bu kapsamda, Hindistan'dan gönderilen yardım paralarından kendisine teslim edilenlerle Türkiye İş Bankasının kurulmasını sağlamış, ayrıca farklı iklime sahip bölgelerde örnek çiftlikler oluşturmuştur. Atatürk, Hindistan'dan gönderilen yardım paralarıyla oluşturulan mal varlığını, kanuni mirasçılarına bırakmadan bağışlayabilmesi için özel bir kanunun hazırlanmasını sağlamıştır. Çiftlikler gelişme gösterdikten sonra Atatürk, devletin yapacağı ziraat alanındaki girişimlere yardımcı olmak amacıyla çiftliklerini Hazineye bağışlamıştır. Bağışlama gerek Mecliste gerekse basında övgü dolu yansımalar bulmuştur. İsmet İnönü de o dönemde bağışı övgü ile karşılamasına rağmen, daha sonra çiftliklerin devir şekliyle ilgili olarak Atatürk ile sorunlar yaşadığını anlatmıştır. Çiftlik nedeniyle, Atatürk ile İsmet İnönü arasında bakanlar kurulunda oldukça sert bir tartışma yaşanmıştır. Bu tartışmadan bir kaç gün sonra Atatürk'ün isteğiyle İsmet İnönü, önce izinli olarak başbakanlıktan ayrılmış, yaklaşık bir ay sonra da istifa etmiştir. Atatürk sahip olduğu nakit ve hisse senetleriyle, Çankaya'daki menkul ve gayrimenkullerini vasiyetiyle Cumhuriyet Halk Partisine bırakmıştır. Kendisine hediye edilen çeşitli şehirlerdeki evlerini ise hayattayken belediye ve resmi kuruluşlara bağışlamayı istemiş, bunun için de Ankara'ya dönmeyi beklemiştir. Ancak Atatürk'ün sağlık durumu Ankara'ya dönmesine imkân vermemiş, vefatı sonrasında da Atatürk'e çeşitli zamanlarda hediye edilen evler, yasal mirasçısı olan kız kardeşine intikal etmiştir. Ancak bu evler daha sonra resmi kurumlar tarafından satın alınarak Atatürk için müze haline dönüştürülmüştür.