2 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • plant names
Yayın Yılı
Anahtar Kelimeler

Eski bir tıp el yazması “Tabibnâme”de bitki adları

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2020, Sayı 69 · Sayfa: 7-34
Tabibnâme, 18. yüzyılda Fakîr Ahmed Şeyhzâde tarafından yazılmış olan alternatif tıp, eczacılık ve bitki bilimi konularını içeren Türkçe el yazması bir metindir. Metin ayrıca dönemin siyasi, dinî ahlaki, tıbbi, felsefi vb. hususlarında da bilgiler taşımaktadır. Tabibnâme, barındırdığı söz varlığı ve dil özellikleri nedeniyle tıp ve eczacılık terminolojisi bakımından olduğu kadar Türk dili ve Türk kültürü tarihi bakımından da oldukça önemlidir. Tabibnâme metninde 101 adet bitki adı kullanılmıştır. Bu makalede, metinde kullanılan bitki adları art zamanlı ses değişiklikleri bakımından ve bugün Türkiye Türkçesinde kullanılıp kullanılmadıklarına göre değerlendirildi. 35 bitki adı bugün Türkiye Türkçesinde çeşitli ses değişikliklerine uğramış biçimleriyle ve 46 bitki adı ise aynı biçimleriyle kullanılmaktadır. Buna karşılık 20 bitki adı bugün Türkiye Türkçesinde kullanılmamaktadır. Bitki adlarının 27'si Türkçe, 25'i Arapça, 22'si Farsça, 18'i Yunanca ve 1 tanesi de Endonezya dilindendir. 8 bitki adı birden çok dillidir. 101 bitki adı, Tabibnâme metninde 152 kere kullanılmıştır. Ayrıca 7 bitki adı, alt tür adlarıyla birlikte 14 kere kullanılmıştır.

Hatay-Erzin Başlamış Köyünden Derlenen Bitki Adları

Erdem · 2010, Sayı 58 · Sayfa: 255-268
Tam Metin
Bitki adlarıyla ilgili kelimeler, Hatay-Erzin Başlamış köyünden derlenmiştir. Bu kelimeler aynı zamanda, Erzin ve Dörtyol çevresini de temsil etmektedir. Her bitkinin Türkiye genelinde, değişik sayıda farklı adları, her adın farklı değişkeleri bulunabildiği için bitki adları derlenirken, mutlaka Latince karşılıklarıyla derlenmelidir. Bu sözlükteki Latince bitki adlarını, bazı bitki adları bir yana bırakılırsa, Botanikçi Sayın Doç.Dr. Necattin Türkmen tespit etmiştir. Ayrıca, derlenen kelimeler, Derleme Sözlüğü, Turhan Baytop'un Türkiye Bitki Adları Sözlüğü ve Türk Dil Kurumu'nun Türkçe Sözlük'ü ile karşılaştırılmıştır. Bitki adları, genel kullanıma hitap ettiği için, tam çevriyazıyla değil kısmen normalleştirilmiş biçimleriyle tespit edilmiştir. Sözlüğün sonuna, kullanım kolaylığı sağlayabilmek için, Latinceden yerel bitki adlarına karşılıkları içeren bir dizin de eklenmiştir.