Kitap, girişte, kısa bir İstanbul tarihi ve bununla ilgili kaynakları verdikten sonra (s. 36-s. 38) kronolojik sıraya göre Bizans (s. 39-5. 323) ve Osmanlı döneminin (s. 324-s. 519) sivil ve dini mimari eserlerini ele almaktadır. Bizans döneminin anonim yapılar, hamamlar, anıtsal sütunlar, liman tesisleri. hippodrom, kilise ve manastıırlar, mezar, saray, meydan, cadde, su tesisleri ve askeri yapıları teferruatıyla ele alındıktan sonra; Osmanlı dönemi içinde yapılan hamamlar, surlar, ticari merkezler (bedestan, çarşı) medrese, cami, saray, köşk, türbe ve su tesisleri incelenmektedir. Eser, İstanbul'un topografisi ve mimari tarihi için ün yapmış bir başvuru kitabıdır.

Yazarın ele aldığı konu, Osmanlı İmparatorluğunda Arab - hıristiyan azınlıkların menşeini ve aynı zamanda Mezopotamya, Suriye, Filistin bölgesinin islami devirde geçirdiği değişikliği anlamak bakımından önemlidir. Yazar J. S. Trimingham Sudan, Mısır, Suriye ve Lübnan'da uzun yıllar kalıp dinler tarihi, sufizm ve hiristiyanlık üzerinde araştırmalar yapan bir uzmandır. Kitapda, islam fetihlerinden sonra "arabize" edilen sami hıristiyan kavimlerden çok, eski devirlerden beri arapça konuşan arap toplulukları arasında hırıstiyanlığın yayılışı ve pratikte nasıl uygulandığı üzerinde duruluyor.

1978 yılının yaz aylarında üç ayrı tarihi bölgede epigrafik araştırma gezileri yaptım. Anadolu'nun özellikle batı kesimi geçen yüzyıldan bu yana yoğun biçimde tarihi araştırma alanı olmuştur. Uygarlıkların doğduğu yerlere büyük ilgi duyan Batılı bilim adamları, bu yüzyılın başlarında, Yunanistan'dan sonra adalarda ve Anadolu'nun batı bölgelerinde sürekli araştırma gezileri yapmışlardır. Ne yazık ki ülkemiz insanlarının bu tarih araştırmalarına katkısı çok az olmuştur. "Misak-ı milli" sınırları içinde kurulan Cumhuriyet'in ilk geliştirdiği kavramlardan biri, yüzyıllardır üzerinde yaşanmış bu toprakları n uzak tarihini bilmek, araştırmaktır. Gerçekte uzak dediğimiz tarih hemen yakınımızda, birçoğu toprağın yüzeyinde bugün de varlığını sürdürmektedir. Köylerde, kasabalarda, dahası kentlerde evlerimizin duvarlarında, tapınaklarımızın temelinde, dibek olarak kullanılan sütun dipliklerinde, eşikteki mezar stellerinde uzak geçmişi görebilmek için, bunlara Batılı gözüyle bakmamız gerekiyordu. Ne ki, çok yakın zamanlara değin içinde yaşadığımız; varlıklarını, yerlerini korumuş olan tarih kalıntılarının, şimdi de Batı turizminin etki alanına giren bu ülke insanlarının eliyle yerleri değiştirilmektedir. Tarihi yapıtlara mal gözüyle bakan kent - kasaba antikacıları, maniye dönüşmüş tutkuları ile defineciler yaz kış demeden dere tepe gezip antika aramaktadırlar. Geçen yazdan beri yazıt araştırmak için gittiğimiz köylere, tırmandığımız dağ başlarına, doğanın gizlediği dere yataklarına defineciler bizden önce uğramıştı.

Mustafa Kemal'in Türk - İtalyan savaşında (1911-12) oynadığı rol iyi bilinmektedir; Derne yakınında Ayn el Mansur'da cephe kumandanıydı. Tüm Berka (Sirenayka) vilâyetinin Kumandanı Enver Bey aynı cephede bulunuyordu. Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Arşivleri'nde, savaş sırasında Mustafa Kemal'in eliyle yazılmış belgeler bulunmaktadır. Ayrıca zamanın gazetelerinde Deme cephesi hakkında bilgi veren yazılar ve fotoğraflar çıkmıştır. Daha sonra, Mustafa Kemal'in cephedeki rolünden ve Enver Bey'le olan anlaşmazlıklarından pek az kimse söz etmiştir. Bu bölge ve sorunları Mustafa Kemal için yabancı değildi. Mustafa Kemal'in Libya'yı ilk ziyareti kısa süreliydi ve askeri yanı sıra başka bakımdan da önem taşıyordu. Siyasal ve askeri başkaldırını n nedenlerini incelemek üzere, 1908 yılının Eylül ayı sonunda İttihad ve Terakki Cemiyeti'nce Libya'ya gönderilmiş ve aynı zamanda Genç Türkler'in buradaki durumunu güçlendirmesi buyrulmuştu. Bu ziyarete ilişkin bilgiler, Mustafa Kemal'in, ölümünden sonra yayımlanan anılarına büyük ölçüde dayalıdır. Zamanın belgeleri, Mustafa Kemal'in bu görevine yeni bir ışık tutmaktadır. Belgelerin yazarları, henüz tanımadıkları bu subayın kişiliği ile etkilenmişler, kimi erdemlerini sezmişler ve kişiliğinde büyük bir geleceğin saklı olduğunu anlamışlardır.

Anadolu Selçukluları döneminden başlıyarak Türk tarihinin yabancı kaynakları arasında, italyan şehir devletleri arşivlerindeki belgelerin ve Türkiye ile ilgili italyanca yayınların ilk sıralarda yer aldığı kuşkusuzdur. Cagliari Üniversitesi Hukuk Fakültesinde "Afrika - Asya ülkeleri Tarihi ve Kurumları" dersi öğretim üyesi Enrico de Leone, bu noktadan hareketle II. Mahmud'un tahta çıkışından Islahat Fermanı'na kadarki dönemde (1808-1856) Osmanlı İmparatorluğunun durumunu ele almış bulunmaktadır. Gerçekten de Leone'nin, La Turquie et le Tanzimat yazarı E. Engelhardt ile Lamartine ve Moltke gibi o dönemde Türkiye'de yaşamış kimi yabancıların anıları dışında tümüyle İtalyan kaynaklarından yararlandığı görülmektedir. Bunlar arasında da, Piemonte devlet arşivindeki belgelerle Piemonte'nin İstanbul'daki ve İmparatorluğun çeşitli yörelerindeki diplomatik görevlilerinin kendi hükümetlerine gönderdikleri raporlar başta gelmektedir. Ayrıca, Luigi Calligaris ve Giovanni Timoteo Calosso (Rüstem Bey) gibi II. Mahmud'un hizmetine girmiş olan italyan subaylarının anılarından aktarılan bilgiler de dikkati çekmektedir.

1968-70 yılları arasında lisansüstü tez araştırmaları yaptığımız sırada Anadolu Medeniyetleri Müzesi (o zamanlar Ankara Arkeoloji Müzesi olarak anılıyordu), Afyon, Manisa, Konya Arkeoloji Müzeleri ile Konya'daki Özel Koyunoğlu Müzesi ve İstanbul'da Hüseyin Kocabaş Koleksiyonu olarak anılan Özel Koleksiyonla, Uşak ilinin Banaz ilçesinde o zamanlar Orta Okul öğretmenliği yapan Rıza İncel'in amatörce topladığı diğer arkeolojik eserler arasında yer alan insan figürleri üzerinde çalışma olanağı sağlanmıştı. Toplamı 14 adedi bulan bu eserleri, Anadolu Prehistorik sanatına getirdikleri yenilikleri göz önünde tutarak daha fazla gecikmeden arkeoloji dünyasına tanıtmayı bir görev sayarak, bu makaleyi hazırlamayı uygun gördük. Başta her zaman yardımlarını esirgemiyen Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürü Sayı n Raci Temizer olmak üzere, adı geçen arkeoloji müzelerinin o zamanki müdürlerine ve uzmanlarına ve Sayın H. Kocabaş ile sayın R. İncel'e adı geçen eserler üzerinde çalışmam için gösterdikleri anlayışa burada teşekkür etmeyi zevkli bir ödev sayarım.

Mustafa Kemal's role during the Turkish - Italian war (1911-12) is well known; He was the commander of the front near Derna, in 'Ain al - Mansur. Enver Bey, who was the commander of the whole of Cyrenaica, stayed at the same camp. In the Presidential Archives in Ankara there are documents written by Mustafa Kemal during the war. In addition, there appeared contemporary journalistic descriptions and photographs of the Derna front. Later on, quite a few people described Mustafa Kemal's role there and his confrontations with Enver Bey. The area and its problems were not new to him. Mustafa Kemal's first visit to Libya was a short one and had more than a military aspect. He was sent there by the Committee of Union and Progress (CUP) at the end of September 1908, to investigate the reasons for political and military insubordination in Libya and was ordered to strengthen the Young Turks' status there. The descriptions of this visit are based to a great extent on Mustafa Kemal's memoires as published posthumously. Contemporary documents shed new light on his mission. Their authors were impressed by the character of this, to them yet unknown, young officer: they were aware of some of his virtues and realized the great future in store of him.

Between the years 1968 and 1970 when we were carrying out research toward the degree of Ph. D. at the Institute of Archaeology in the University of London, we were allowed to work at the Anadolu Medeniyetleri Müzesi (that time called Ankara Archaeological Museum), Afyon, Manisa, Konya, Kayseri Archaeological Museums and Private Koyunoğlu Museum in Konya and Private Collections of Mr. Hüseyin Kocabaş in Istanbul and Mr. Rıza Incel at Banaz near Uşak, where we came across some unstratified anthropomorphic representations. These objects, 14 in number, have features that can bring new suggestions to the Anatolian prehistoric art. Regarding these new observations we have decided without delaying anymore to publish these objects in this paper. We would like to thank to the relevant Museum Directors and staffs of that time and especially to the Director of the Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Mr. Raci Temizer, for their kind assistance and to give permission to publish these anthropomorphic figures.

Ankara Üniversitesi Rektörü, Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi Profesörü Dr. Tahsin Özgüç'e Münih Üniversitesi Felsefe Fakültesi tarafından Şeref Doktorluğu payesi verildi. En büyük bölümü Kurumumuz adına olmak üzere yönettiği kazılarda önemli keşiflerde bulunan Prof. Dr. Tahsin Özgüç büyük tarih merkezlerinde yazılı belgelerden oluşan arşivleri gün ışığına çıkarmış ; bu araştırmaların, keşiflerin sonuçlarını zamanında yayınladığı eserleriyle bilim dünyasına sunmuştur. Yayınlarının Dünya ölçüsündeki etkinliği, Arkeoloji ve Tarih bilimine yaptığı katkıları, uyguladığı başarılı kazı metodları, araştırıcılık nitelikleri, bilimde işbirliği girişimleri takdirle karşılanan Prof. Dr. Tahsin Özgüç'e Şeref Doktorluğu Payesi, Münih Ludwig - Maximilians Üniversitesi Rektörü tarafından Nümfenburg Sarayında düzenlenen görkemli bir törende verilmiştir. Prof. Dr. Tahsin Özgüç, Dünya'nın eski ve ünlü Üniversitelerinden biri olan Münih Üniversitesinde ve daha önce Saarbrücken Üniversitesinde misafir Profesör olarak görev almıştır. Prof. Dr. Tahsin Özgüç, Türk Tarih Kurumu, Alman Arkeoloji Enstitüsü ve İngiliz Akademisi Üyesi; Amerikan Arkeoloji Enstitüsü ve Londra Eski Eserler Kurumu Şeref Üyesidir.

Bis vor kurzem kannte man hethitische Tontafelfunde grösseren Umfanges nur aus der Hauptstadt HattuSa, dem heutigen Boğazköy. Nach den Kenntissen, die man den Boğazköy-Texten entnehmen konnte, konnte man zwar auch in den anderen Zentren der Hethiterzeit Anatoliens wichtige Tontafelfunde erwarten. Aber die Bemühungen und Erwartungen der inffindischen und der aus1.ndischen Expeditionen waren vergeblich. Die Tontafeln bzw. Tontafelfragmente aus Alacahöyük, Maşat - Höyük, İnandık, Taşlık in der Nähe von Kerkenes Dağı, Tarsus, Tel Atçana im Hatay, Ras samra (Syrien), Meskene/Emar (Syrien), und Tel El Amarna (Agypten)sind isolierte Einzelfunde.