2 sonuç bulundu
Uygulanan Filtreler
  • hendiadyoin
Yayınlayan Kurumlar
Yayın Yılı

Türkiye’de Yayımlanan Çalışmalar Işığında Kaşkay Türkçesinde İkilemeler

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi · 2020, Sayı 50 · Sayfa: 47-76 · DOI: 10.24155/tdk.2020.140
Bu çalışmada, Kaşkay Türkçesiyle yazılmış Kaşkay Atasözlerinde Ad Aktarmaları, Kaşkay Türklerinden Mansur Şah Muhammedi'nin Şiirleri, Kaşkay Türkçesi, Kaşkay Türklerinin Çocuk Edebiyatı Ürünleri ve Bu Ürünlerin Çocuk Gelişimi Üzerine Etkisi, Kaşkay Türkçesi Metinleri, Bir Kaşkay Türk Şiiri Antolojisi: Ḳaşḳā'i Şi'ri yā Āsār-i Şu'arā-yi Ḳaşḳā'î, Mazun Şiirler adlı eserlerde yer alan ikilemeler ele alınmıştır. Türkçe ve Farsça olmak üzere, iki dilli bir halk olan Kaşkay Türkleri, kendi yazı dillerini oluşturma yolunda ciddi çabalar sergilemektedirler. Kaşkay Türkçesindeki ikilemelerin tespit edilmesi, Kaşkay Türkçesi söz varlığının belirlenmesi ve Kaşkay Türkçesi ikilemelerinin özelliklerinin ortaya konması noktasında önem arz etmektedir. İkileme ile ilgili kuramsal açıklamaların yapıldığı "Giriş" bölümünde dil bilimcilerin bu kelime grubunu nasıl tanımladıklarına ve ikilemeler için kullanılan farklı terimlere değinilmiştir. Ayrıca ikilemelerin oluşturulma yolları ve nasıl tasnif edildikleri açıklanmaya çalışılmıştır. "İkilemeler" başlığı altında, Kaşkay Türkçesine ait bazı metinlerde tespit ettiğimiz en az bir ögesi Türkçe olan ikilemelerin alfabetik listesi, örnekleriyle birlikte verilmiştir. "İnceleme" bölümünde, metinlerde tespit edilen ikilemeler, kelimelerinin kökenine, ögeleri arasındaki anlam ilişkilerine ve ögeleri arasındaki ses benzerliklerine göre ele alınmıştır. Çalışmanın "Sonuç" bölümünde ise tespit edilen ikilemelerin tasnif edilmesi neticesinde ortaya çıkan sayısal veriler belirtilmiştir. Her bir inceleme başlığı için ayrı şekilde belirtilen sayısal verilerin yüzdelik oranlarına da yer verilmiştir. Ayrıca, elde edilen sayısal veriler ışığında çeşitli tespitler ve yorumlar yapılmıştır.

KUTADGU BİLİG’DE İKİLEMELER

Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten · 2012, Cilt 60, Sayı 2 · Sayfa: 43-96
"ḲutaḏŞu Bilig", Balasagunlu Yūsuf tarafından 1069 yılında kaleme alınmış uzun, öğretici bir şiirdir. Eserin dili, Eski Uygurcanın paraleli sayabileceğimiz Karahanlı Türkçesidir. Bu manzume, "Divānu LuŞāti't-turk" ile birlikte, söz konusu dönemin söz varlığı çalışmalarının da merkezini oluşturur. İkilemeler ise hemen her dilde görülen söz varlığı ögelerindendir. "ḲutaḏŞu Bilig" bu açıdan da zengin bir malzeme sunmaktadır. "ḲutaḏŞu Bilig"deki ikilemeler vaktiyle ele alınmışsa da yeni veriler tespit ederek bu çalışmaları, dolayısıyla da "ḲutaḏŞu Bilig"deki ikilemeleri bütünlemek istedim